Superpozitsiya metodi. Ushbu metod bir qiymatli kichik ko‘chishlari shartni qanoatlantiruvchi chiziqli - elastik jism uchun o‘rinli bo‘ladi. Faraz qilaylik chiziqli - elastik jism shartlar bajarilganda ikki xil yuklanish holatida bo‘lsin. Birinchi holatda jism
va chegaraviy shartlarda - massaviy kuchlar ta’siri ostida, ikkinchi holatda
va
chegaraviy shartlarda - massaviy kuchlar ta’siri ostida bo‘lsin. U holda superpozitsiya metodiga asosan
funksiyalar, ushbu jism
va
chegaraviy shartlarda
massaviy kuchlar ta’siri ostida bo‘lganidagi masalaning yechimini aniqlaydi.
89. Jismning har tomonlama tekis siqilishi (sharsimon tenzor, chegraviy shartlar, bazis vektorlari). Shakli ixtiyoriy va ichki bo‘shliqlari bo‘lmagan jism sirtiga tekis bosim qo‘yilgan bo‘lsin, massaviy kuchlar esa bo‘lmasin. Bu holda jism har tomonlama siqiladi. Shuning uchun jismning hamma nuqtalari bir xil kuchlanganlik holatida bo‘ladi va bu kuchlanganlik holati sharsimon tenzor bilan aniqlanadi, ya’ni deb faraz qilish mumkin. Jism ixtiyoriy nuqtasining ko‘chishi shu nuqtaning radius-vektori yo‘nalishida sodir bo‘ladi.
Beltrami tenglamalari va muvozanat tenglama-larini (6.6) kuchlanishlar aynan qanoatlantiradi. Chegaraviy shartlar esa
90. Prizmatik brusning o‘qi bo‘ylab cho‘zilishi (brus, sirt kuchlari, chegaraviy shartlar). Uzunligi ixtiyoriy shaklli ko‘ndalang kesimining eng katta chiziqli o‘lchamidan ancha katta bo‘lgan prizmatik brusni qaraymiz . Brusning uzunligini bilan belgilaymiz va prizmatik brus ko‘ndalang kesimining shakli ixtiyoriy ekanligini yana bir marta ta’kidlaymiz Koordinatalar boshini brus chap uchining og‘irlik markazi uctiga qo‘yamiz va o‘qini brus o‘qi bo‘ylab yo‘naltiramiz. Brusning yon sirtlariga sirt kuchlari ta’sir etmaydi. Brusning uchlariga tekis taqsimlangan . sirt kuchlari qo‘yilgan bo‘lib, ular brusni bu yerda - brus ko‘ndalang kesimining yuzasi, teng ta’sir etuvchi kuch bilan yechamiz. Buning uchun brusning ixtiyoriy nuqtasida kuchlanishlar uchun quyidagi qiymatlarni qabul qilamiz: (6.15) bu yerda - aniqlanishi kerak bo‘lgan o‘zgarmaslardir.
