5-mavzu. O‘zbekistonda vijdon erkinligi. Diniy ekstremizm va terrorizmga qarshi kurash

prozelitizm. Prozelitizm
- bu 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri biron bir dinga ishongan fuqaroni majburan o‘z dinidan voz 
kechtirish va o‘zga dinni qabul qilishga majbur qilishdan iborat. 
Prozelitizm illatining ba’zi bir noxush natijalarini keltirish mumkin: bir 
qancha vaqt islom dinida yurib, keyin xristian dinini qabul qilgan kishilar vafot 
etganda, jasadlarini musulmon qarlariga qo‘yish muammo tug‘dirmoqda. Sababi, 
mayitning musulmon ota-onalari o‘z farzandlarini xristian mozoriga dafn etishni 
xohlamaydilar. Musulmonlar esa, xristian dini vakili jasadini o‘z musulmon 
birodarlari yotgan joyga ular uchun haqorat deb biladilar. Natijada 
kelishmovchiliklar kelib chiqadi. 
Missionerlik qonun orqali ta’qib qilinib turiladi: O‘zbekiston Respublikasida 
vijdon erkinligi qonunan kafolatlangan. Har bir fuqaro xohlagan diniga e’tiqod 
qilishi mumkin. Davlat va diniy tashkilotlar bir-biridan ajratilgan. SHu bilan birga 
diniy konfessiyalar o‘rtasidagi tinchlik, totuvlik va daxlsizlikni ta’minlash 
maqsadida prozelitizm (bir diniy konfessiyadagi dindorlarni boshqasiga kiritishga 
qatilgan xatti-harakatlar) va har qanday missionerlik faoliyati qonunan man 
etilgan. 
Ushbu qoidaning buzlishiga aybdor bo‘lgan shaxslar qonun oldida 
javobgarlikka tortiladilar.(Jinoyat kodeksining 216(1), 216(2) moddalari) 
Aholining, xususan soha mutaxassislarining, missionerlik xaqida ma’lumotga 
ega bo‘lishlari ularning burch va vazifalari sanaladi. CHunki yurtboshimiz 
ta’kidlaganidek: “Islom-bu ajdodlarimiz, ota-bobolarimiz dini. Uni tashqi ta’sir, 
buzg‘unchi unsurlardan tozalash muqaddas burch sanaladi.” 
Mustaqil respublikamizdagi ayrim oilalarning, xususan, yoshlarning ota-
bobalarimizning muqaddas islom dinidan voz kechib, xristian missionerlari domiga 
ilinayotganini inobatga olsak, bu faoliyat tinch-totuv yashayotgan xalqimiz 
o‘rtasiga solinayotgan rahna-adovat ekani kunday ravshan bo‘lib qoladi. 
Missionerlik ta’siriga tushib qolmaslik uchun ham uni bilishimiz, u haqida 
quyidagi ma’lumotlarga ega bo‘lishimiz lozim ekan. 
Birinchidan, xushyor bo‘lishimiz, loqaydlikka berilmasligimiz kerak bo‘ladi, 
chunki “Vatan”, “millat”, “imon-e’tiqod” bu muqaddas tushunchalardir. Uni hech 
narsaga almashtirib bo‘lmaydi. 
Ikkinchidan, har bir inson biror narsa haqida to‘g‘ri tushunchaga ega bo‘lishi 
darkor. Hech kimning biror narsani, hatto dinni ham noto‘g‘ri, yanglish va bo‘yab 
talqin qilishga xaqqi yo‘q va bo‘lmasligi kerak. 
Mutaassiblik (
fanatizm – fransuzcha-«ibodat») muayyan g‘oyalarning to‘g‘ri 
ekaniga qattiq ishonish, ularga mukkasidan berilish, «o‘zgalar» va «o‘zgacha» 
qarash va g‘oyalarga murosasiz munosabatda bo‘lish, boshqa firqa va mazhablarni 
butunlay rad etish. 
Ekstremizm
tushunchasi muayyan sharoitda, biron-bir g‘oya yoki tamoyilga 
qat’iy ishonch va uni mutlaqlashtirish asosida shakllangan qoida va tartiblarni, 
boshqa sharoit, holat, vaziyatni hisobga olmagan holda, ko‘r-ko‘rona qo‘llashga 
urinishdir. Qisqa va lo‘nda qilib izohlaganda