9-mavzu- tuproqlarni tarqalish qonuniyatlari. Reja

O‘rmon-dasht va dasht zonasi tuproqlarining tasniflanishi

O‘rmon-dasht va dasht tuproq mintaqalari	Qora tuproq turlari	Tasniflashda inobatga olinadigan tuproqlarning o‘ziga xos tomonlari
O‘rmon-dasht	Podzollashgan	Gumusli gorizont (A+V) ning qalinligi: juda qalin (> 120 sm), qalin (120-180 sm), o‘rtacha qalinlikdagi (80-40 sm), kam qalinlikdagi (40-25) va juda kam qalinlikdagi (yupqa) (<25 cm); gumus miqdoriga qarab: ko‘p gumusli (>9); o‘rtacha gumusli (9-6), oz gumusli (6-4) va juda oz gumusli (4 foizdan kam); ishqorsizlanganligi: yoki sho‘rtoblanganligi: kam, o‘rtacha, kuchli kam, o‘rtacha, kuchli.
	Ishqorsizlangan
Dasht	Tipik
	Oddiy qora
	Madaniylashgan
	O‘tloq
	Janubiy
	Karbonatli
	Sho‘rtobsimon
	Sho‘rxoksimon

Barcha qora tuproqlar qator belgilari asosida turlarga ajratiladi: jumladan, gumusli gorizont (A +V) ning qalinligiga ko‘ra: gumusli qatlami juda qalin (> 120 sm), qalin (120 -180 sm), o‘rtacha qalinlikdagi (80-40 sm), kam qalinlikdagi (40-25) va juda kam qalinlikdagi (yupqa) (<25 cm); qora tuproqlarga: gumus miqdoriga qarab: ko‘p gumusli (>9); o‘rtacha gumusli (9-6), oz gumusli (6-4) va juda oz gumusli (4 foizdan kam) qora tuproqlarga ajratiladi. Bundan tashqari qora tuproqlar qo‘shimcha jarayonlarning ifodalanishi darajasiga ko‘ra (kam, o‘rtacha, kuchli ishqorsizlangan, kam, o‘rtacha, kuchli sho‘rtoblangan kabi) ham turlarga bo‘linadi.

Qora tuproqlar tipchalarining geografik tarqalishida muayyan qonuniyat kuzatiladi. Shuning uchun qora tuproqlar zonasi shimoldan janubga qarab: podzollashgan va ishqorsizlangan qora tuproqlar, tipik qora tuproqlar, oddiy qora tuproqlar va janubiy qora tuproqlar kabi zonachalarga ajratiladi.