www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
A.A. Solonitsina.
“Peşə etikası və etiket”
28
PEŞƏ ETİKASININ NÖVLƏRİ
Hər bir peşə fəaliyyətinin özünə uyğun spesifik xüsusiy-
yətləri var. Etika psixi mexanizmlərdən asılı olmayaraq insanın
mənəvi keyfiyyətlərini nəzərdən keçirir
və bu keyfiyyətlərin
əmələ gəlməsini stimullaşdırır. Etikanın öyrənilməsi mənəvi
normaların çoxnövlülüyünü və rəngarəngliyini, peşəkar mənəvi
əlaqələrin müxtəlifliyini əks elətdirir. Peşə ilə əlaqəli mənəvi
normalar, etik
ideallara söykənən qanunlar, modellər və şəx-
siyyətin daxili özünütənzimləməsidir. Peşə etikasının bir çox
növləri vardır.
Tibbi etika
- Həkimin yüksək mənəvi və etik davranış üs-
lubuna sahib olması Hippokratın adı ilə bağlıdır.
Ənənəvi tibbi
etika həkim və xəstə arasında şəxsi əlaqələri və fərdi key-
fiyyətlər ilə əlaqəli suallara cavab verir,
həkimin xəstəyə verə
biləcəyi sualı araşdırır. Tibbi etika məşhur bir bir formulanı
ifadə edir. Ziyan vermə. Tibb işçisi xəstələrin müalicəsində dü-
şünülmüş riskə gedərək yeni müalicə tətbiq etmə məsuliy-
yətini öz üzərinə götürməyi bacarmalıdır.
Biotibbi etika -
Həkimin müasir peşə etikasının
konkret
formalarını göstərir. Bu bir insanın həyatını və ölümünü icazə
verilmiş məhdudiyyətlər çərçivəsində manipulyasiya etməklə
bağlı bilik sistemidir. Manipulyasiyanın
əxlaqi cəhətdən tən-
zimlənməsi vacibdir. Bioetika insan həyatının bialoji müdafiə
formasıdır. Bioetikanın əsas problemi: intihar, evtanaziya, ölü-
mün
müəyyənləşdirilməsi, transplantasiya, heyvan və insan
üzərindəki ekspermentlər, həkim və pasient arasındakı
münasi-
bətlər, psixi çatışmamazlığı olan insanlara qarşı olan münasi-bət,
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana
A.A. Solonitsina.
“Peşə etikası və etiket”
29
gen mühəndisliyi və s. Bioetikanın məqsədi müasir bio-tibbi fəa-
liyyətlər üçün düzgün olan modellərin işlənib hazırlan-masıdır.
Dostları ilə paylaş: