Amid Səlimoğlu Bəyaz Dəhliz
91
– Sən zənn etmə ki, burada olan insanlar adi
adamlardır. Nə qədər ziyalı, savadlı adamlar var
burda. Elə bizim otaqda qalan Rüfət. Riyaziyyat
müəllimidir. Neçə dənə medalı var. Aydın isə həkim
olub. Lakin öz dərdinə bir əlac tapa bilmir. Gördüyün
xəstəxananın dəhlizində nə qədər incəsənət, elm
adamları var.
Sabir onun danışdıqlarına heyrətlə dinləyirdi.
– Bəs sən? Sən öz çöldəki həyatında nə
işləyirdin?
– Mən heç nə. – Sabir çaşaraq cavab verdi. –
Orta təhsilli biriyəm. Nə iş olsa, onu da edirəm.
– Amma burdakı insanlardan daha ağıllısan. –
Yusif təbəssümlə dedi. – Bəzən beynin boş olması,
dolu olmasından daha yaxşıdır.
Sabir Yusifin onu təhqir ya təfir etdiyini
anlamasa da, ağlının yerində olması üçün sevinirdi.
– Elədir, – deyə cavab verdi. Sonra isə anidən
soruşdu? – Bəs sən? Sən kimsən? Dünən halın yaman
pisləşmişdi.
– Kimin? Mənim? Nə vaxt?
Yusifin
heç
nə
xatırlamaması Sabiri
çaşdırmışdı. “Görəsən, niyə xatırlamır?” – deyə öz-
özünə düşündü. Dediyi sözlərdən peşman olmuşdu ki,
sözü dəyişmək istədi.
– Yox. Yox. Mən qarışdırıram. Başqa adam idi.
Amid Səlimoğlu Bəyaz Dəhliz
92
– Hə. Ola bilər. – Yusif gülərək dedi. Sonra isə
əli ilə divarı göstərdi. – Gəl, burda oturaq.
– Yaxşı.
İkisi də divara yaxınlaşıb bardaş quraraq yerdə
oturdular. Sabir Yusifin sol tərəfində oturmuşdu.
Sabirin sağ tərəfində isə yaşı yetmişi adlamış, üzünü
qırışlar örtmüş yaşlı adam bardaş quraraq oturmuş,
ətrafını seyr edirdi.
– Salam, Məzahir dayı. Necəsən? – Yusif
boylanaraq ona baxdı.
– Elə bir haldayam, incədən zərif. Dünəndən
güclüyəm, sabahdan zəif. – Yaşlı kişi gülərək əllərini
havaya qaldırdı.
– Bu kimin sözləridir, Məzahir dayı? – Yusif də
gülməyə başladı.
– Özüm fikirləşmişəm.
– Yaxşı eləmisən.
Sabir isə ikisinin arasında, onların nə
danışdıqlarına qulaq asır, onları başa düşməyə
çalışırdı.
Yaşlı kişi sözünü bitirib gözlərini önə zillədi.
Sual dolu baxışlarla pencərədən çölü baxmağa
başladı. Bunu görən Yusif yenidən sual verdi.
– Nə fikirləşirsən?
– Mən iki insanın daha böyük həqiqəti tapmaq
üçün, bir ehtirası paylaşdığı eşqi düşünürəm. –
Amid Səlimoğlu Bəyaz Dəhliz
93
Gözlərini çəkmədən, eləcə sakitcə sözünü deyib
yenidən susdu.
– Bunu da siz fikirləşmisiniz? – Sabir maraqla
soruşdu.
– Mən yox. Nitşe. Tanıyırsan? – Anidən Sabirə
baxdı.
– Yox. Tanımıram. – Sabir qorxaraq cavab
verdi.
– O da filosof olub. – İşarət barmağını özünə
tərəf çevirdi. – Mənim kimi. Elə bütün dahilər bizim
kimi olub. Sokratı tanıyırsan? – Yenidən Sabirə
baxdı.
– Tanımıram.
– Platon, Aristoteli bəs?
– Heç birini tanımıram.
– Günlərin bir günü Platon... – Sözünü
yarımçıq kəsərək susdu. Gözlərini yerə dikmişdi. Heç
bir söz belə demirdi.
– Sözünüz yarımçıq qaldı.
– Kimin? – Gözlərini bərəldərək Sabirə baxdı.
– Sizin. Platondan danışırdınız.
– O kimdir?
– Mən bilmirəm. Siz dediniz.
– Mən elə birini tanımıram. – Yaşlı kişi sakit
tərzdə sözünü deyib üzünü yenidən pencərəyə tərəf
çevirdi.
Amid Səlimoğlu Bəyaz Dəhliz
94
Bu an hər şeyi başa düşən Yusif Sabirin
qolundan tutaraq özünə tərəf dartdı.
– Danışdırma. Arada belə olur.
Sabir bu insanları heç cür anlaya bilmirdi.
Anlaya biləcəyini də təsəvvür etmirdi. Buna
baxmayaraq, burada bir xeyli qalacaqdı. Ona görə də,
onlara uyğunlaşmalı idi. Yusif qəribə biri olsa da,
onun varlığı Sabiri sevindirirdi. Heç olmasa,
danışacaq biri var idi.
Bir qədər də oturduqdan sonra Yusif ayağa
qalxaraq Sabirə də durmasını işarə etdi. İkisi də
yenidən dəhlizlə addımlamağa başladılar. Gah o başa,
gah da bu başa gedir, söhbət edərək vaxtlarını
keçirirdilər.
– Burada günlər elə də pis keçmir. Hələ təzəsən
deyə, öyrəşməmisən. Ancaq yavaş-yavaş sən də
uyğunlaşacaqsan.
– Mən çox qalmayacam. Komissiyaya qədər.
Ondan sonra çıxacam burdan.
– Bura gələn hər kəs buradan çıxmaq istəyir.
Lakin
günlər
keçdikcə
gedəcək
bir
yerləri
olmadığından elə burada qalmağı seçirlər.
Yusifin sözləri Sabiri səksəkəyə salırdı. Ancaq
xəyalına ailəsini gətirərək həyəcanını yatırmağa
çalışır, bir an yaranmış təlaşı dəf etmək istəyirdi.
Amid Səlimoğlu Bəyaz Dəhliz
95
Elə bu an xəstələrdən biri anidən Sabirin
qarşısına çıxaraq əllərini havaya qaldırıb ucadan
oxumağa başladı:
Məzlumluq edib başlama fəryadə, əkinçi!
Qoyma özünü tülkülüyə, adə, əkinçi!
Sabir diksinərək arxaya tərəf atlandı. Xəstənin
səsi bədəninə üşütmə salmışdı. Əlini sinəsində tutaraq
ona baxırdı. Bu, bayaq stulun üstündə şeir deyən xəstə
idi. Gözlərini iri açaraq Sabirə baxır, yenidən uca
səslə oxuyurdu:
Bir üzrlə hər gündə gəlib durma qapımda,
Yalvarma mənə, boynunu kəc burma qapımda,
Gah başına, gah döşünə vurma qapımda,
Asta addımlarla Sabirə yaxınlaşaraq gözlərinin
içinə baxdı. Sağ əlinin baş barmağını ona tərəf
uzadaraq ucadan və intonasiya ilə söyləməyə başladı:
Ləğv olma, ədəb gözlə bu məvadə, əkinçi!
Lal ol, a balam, başlama fəryadə, əkinçi!
Şeiri deyib bitirdikdən sonra dəhlizdə yenidən
alqış səslərini eşidilməyə başladı. Hər tərəfdən “sağ
Amid Səlimoğlu Bəyaz Dəhliz
96
ol, şair”, “yaşa” sözləri deyilir, xəstə isə bu sözlər
qarşısında təzim edərək təşəkkürləri qəbul edirdi.
Sabir isə sanki sözlərin ona ünvanlandığını
zənn etmişdi. Yerində donaraq ətrafına baxır, bir
yalançı olduğunu hər kəsin gözündə görməyə
başlamışdı. Əsəbləri daha da tarıma çəkilir, alqışlar
içində özünü tənha hiss edirdi.
– İstedadlı adamdır. – Yusif oğlanı göstərib
dedi. – Qorxma. Kiməsə ziyan vuracaq biri deyil.
Sabir Yusifə bir söz belə demədi. Özünü ələ
alaraq öz otağına doğru getməyə başladı. Yusif də
onun arxasıyca gedirdi.
Otağa daxil olub yatağının üstünə uzandı. Yusif
onun qorxduğunu başa düşmüşdü. Heç bir söz belə
demədən onu orada qoyub yenidən dəhlizə çıxdı.
Sabir isə eləcə yerində uzanaraq qaldı. Yatmaq,
olanları unutmaq istəyirdi. Üzünü yastığa basaraq
gözlərini yumdu. Bir neçə saniyə sonra isə yavaşca
yuxuya getdi.
***
O gün Sabir axşama kimi eləcə yerində uzandı.
Heç yuxudan ayılmaq kimi fikri yox idi. Ancaq axşam
yeməyi üçün yerindən qalxmalı idi. Yenə əvvəlki
kimi yeməkxanaya getmiş, yavan çörəyini yedikdən
Amid Səlimoğlu Bəyaz Dəhliz
97
sonra öz otağının yolunu tutmuşdu. Həkimin vurduğu
iynədən sonra dərmanları atıb yenə yerinə uzanmışdı.
Kefsiz idi. Sıxılırdı. Onun üçün burada günlər
getdikcə uzanır, bitmək bilmirdi. Elə fikirləşirdi ki,
yatsa, yuxuda olsa, zaman tez gedəcək, azadlıq dediyi
ailəsinə daha dez qovuşacaq.
Dostları ilə paylaş: |