tayinladi. Navoiy, garchi rasmiy har qanday vazifa- mansabdan xoli bo‘lsa ham, davlatning butunligi, yurtning tinchligi uchun tinmay ishlay boshladi. No- musli odamlarning mansablarga tayinlanishiga yor- dam etdi. Nizomulmulk o'zining suyanch tog‘larining bir-bir qulay boshlaganini sezib, yangi fitnalar qo‘z- g‘ashga tirishdi. Husayn Boyqaro bir vaqtlar saltanat tojining beba- ho gavhari, deb maqtagan vaziridan shikoyat qila boshladi. Zotan, nabirasi uchun o ‘ch olish fikri goho- goho ilondek chaqib, butun vujudini zaharlar edi. Vazirning yangi fitnalari uning sabr kosasini to ‘ldirdi. U Navoiyni chaqirib, kengashdi. Navoiy o ‘z fikrini bayon qilib, dedi: — Davlat manfaati uchun lozim bo‘lgan aqlli tad- birlarni men hamisha qabul qilurmen. — Nima qilmoq kerak uni? — Davlat taqdirini, xalqni vazirning makriga havola qilmoq jinoyatdir. Mansabdorlar o ‘z vazifalari- ni halol bajarsinlar, ammo davlatning ular qo‘lida o ‘yinchoq bo‘lishiga hech vaqt yo‘l qo‘ymaslik kerak. Hatto tojdor podshoh ham davlat va xalqni o ‘z kayf- lari uchun o‘yinchoq qilmoqqa haqli emas! — javob berdi Navoiy. — To‘g‘ri so‘z, — dedi Husayn Boyqaro kasaldek inqillab. — Ammo siz juda yumshoq ko‘ngilsiz. Men makkorlarning boshiga shunday dahshatli kunlarni solayki... — Fitnachilarning ayblari tahqiqlanib, har kim o ‘z qilmishiga yarasha ko‘rguligini ko'rsin. T o‘g‘onbek 457
kabi razil maxluqlarni bu aziz tuproqlardan haydamoq kerak! — taklif etdi Navoiy. — U shumqadamga harne jazo oz! — g‘azabdan ijirg‘anib dedi Husayn Boyqaro.