Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (unec) “Karyera planlanması və inkişafı” kafedrasının müəllimi, Məmmədova Günel Rəhman qızı

Korporativ mədəniyyət

Korporativ mədəniyyət, zamanın sınağından keçmiş və təşkilatın əməkdaşları arasında bölünən dəyər, simvol, inanc, davranış forması sistemidir. Korporativ mədəniyyət təşkilatın strategiyası ilə sıx qarşılıqlı əlaqəyə sahibdir. Müəssisələr korporativ mədənniyyət sayəsində öz simasını yaradır, müştəri və əməkdaşlar üçün tanınan olur. Çox vaxt korporativ mədəniyyət açıq şəkildə müəyyənləşdirilmir, zamanla şirkətin işə götürdüyü insanların məcmu xüsusiyyətlərindən üzvi şəkildə inkişaf edir. Bir şirkətin korporativ mədəniyyəti geyim qaydaları, iş saatları, ofis quruluşu, işçilərin faydaları, dövriyyəsi, işə qəbul qərarları, müştərilərlə rəftarı, müştəri məmnuniyyəti və s. ilə formalaşır. Bu mədəniyyət təşkilatın yüksək etik standartlara sadiqliyini və bunun necə idarə olunacağını, həyata keçiriləcəyini və izlənəcəyini müəyyənləşdirir.

Bəs korporativ mədəniyyət nədir? Hər bir mədəniyyət bənzərsizdir və hər bir mədəniyyətin yaranmasında saysız-hesabsız amillər rol oynayır, amma böyük müəssisələrin korporativ mədəniyyətlərin ən azı altı ümumi komponenti müşahidə edilir. Bu elementləri tətbiq etmək, fərqli mədəniyyət və qalıcı bir təşkilat qurmaq üçün ilk addım ola bilər.

1. Vizyon: Böyük bir korporativ mədəniyyət vizyon və ya missiya bəyanatı ilə başlayır. Bu sadə ifadələr bir şirkətin dəyərlərini istiqamətləndirir və məqsədlə təmin edir. Bu məqsəd öz növbəsində işçilərin verdikləri hər qərarı istiqamətləndirir.

2. Dəyərlər: Bir şirkətin dəyərləri onun mədəniyyətinin özəyidir. Bir vizyon bir şirkətin məqsədini ifadə edərkən, dəyərlər bu vizyona çatmaq üçün lazım olan davranış və düşüncə tərzinə dair bir sıra təlimatlar təqdim edir. Məsələn, McKinsey & Company, açıq şəkildə ifadə edilmiş və bütün işçilərə açıq şəkildə çatdırılan və firmanın müştərilərə xidmət göstərməyə, həmkarlarına münasibət göstərməyə və peşə standartlarına riayət edəcəyinə dair söz verdiyini əks etdirən bir sıra dəyərlərə malikdir. Bir çox şirkət dəyərlərinin bir neçə sadə mövzu ətrafında (işçilər, müştərilər, peşəkarlıq və s.) olduğu düşünülsə də, bu dəyərlərin reallığı daha vacibdir.

3. Təcrübələr: Əlbətdə ki, dəyərlər bir şirkətin təcrübəsində təsbit olunmadıqca çox az əhəmiyyət kəsb edir. Bir təşkilat “insanlar bizim ən böyük sərvətimizdir” deyirsə, o insanlara görünən yollarla investisiya qoymağa hazır olmalıdır. Bir təşkilatın dəyərləri nə olursa olsun, nəzərdən keçirmə meyarları və təşviqat siyasətlərində gücləndirilməli və təşkilatdakı gündəlik həyatda fəaliyyət prinsiplərinə uyğunlaşdırılmalıdır.

4. İnsanlar: Heç bir şirkət öz əsas dəyərlərini bölüşən və ya bu dəyərləri qəbul etmək istəyi və qabiliyyətinə sahib insanlar olmadan əlaqəli bir mədəniyyət qura bilməz. Bu səbəbdən dünyanın ən böyük şirkətləri də ən sərt işə qəbul siyasətlərinə sahibdirlər.