qəkə
:
kəkə
. titiz
ka
. kəkrə. gəs.
qəkləĢmək :
kəkləĢmək
. kəktəşmək
ka
. hınçlaşmaq. kin bağlamaq.
cicikləşmək.
qəkük
ka
: səksək quşu. qəmiği büyü, tilsim üçün kullanılır.
qəküĢ
ka
:
kəküĢ
. şiş üçün sürülən bir ilac. aqsırqan otu.
qəq
:
kək
ka
.
qaq
.
1.
kin. hınç. öc.
2.
əmək
.
dəd
. dərd. sıxıntı. zəhmət.
əziyyət.
3.
sınaq. təcrübə.
qəqələĢmək:
kəkələmək
. dili tutulmaq. dili ağırlaşmaq, buruşmaq.
aqnamaq
ka
.
qəqəmə :
kəkəmə
.
kəvgək
ka.
kəfgək
ka.
pəltək.
qəqəzlik:
kəkəzlik
. çanaqlıq
ka
. qəvşəklik. pərişanlıq.
qəqirə
:
kəkirə
. acı.
- kəkirə kolu: acı, ətacı kişi. - kəkrə otu: bal qoxulu, acı
dadlı bitgi.
DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK
403
http://WWW.TURUZ.NET
qəqirmək
ka
:
qəkirmək
ka
.
qəğirmək.
qəqlik
:
kəklik
ka
.
qaqlıq
6
.
qəqlik
ka
:
gəklik
ka.
kinli. hıncli.
qəqmən :
kəkmən
.
1.
qaqman. sınaqlı. təcrübəli.
- kəkmən ər: isti soyuq
çəkmiş kişi.
2.
dərd. əzab. zəhmət.
qəqrə
:
kəkrə
.
1
.
dəvə tikəni.
2
.
titiz
ka
. kəkə. gəs.
qəqrə
:
kəkrə.
türü
ka.
gəs. buruşturan.
qəqrək
:
kəkrək
(
<
qaqraq
).
1.
kəvir. qarqaq
ka
.
2.
gəks
.
kəkəs
.
dadlılıqdan uzaq, quru tamlı nərsə.
qəqtəĢmək:
kəktəĢmək
ka
.
kəkləşmək.
hınçlaşmaq. kin bağlamaq.
cicikləşmək. -
olar ikisi kəkrəĢdilər.
qəl
:
kəl
. aybanğ
ka.
başı lüt, açıq.
qəldəçi
ka
: qəlici. gələn.
qəldürmək
ka
:
gəldürmək
ka.
gətirmək.
qələbək
1
:
kələbək
1
. kəpəli
ka
. kəpələk
6
.
qələb
ka
:
kələb
. güclü kökldən səmirtən ot.
qələçü
ka
:
kələçü
ka
.
hədis
.
söz, gəp danışıq.
qələf
:
kələf
. qaptaq
6
. yumaq.
qələk
: -
kələk gəlmək: tavluklamək
ka
:
qələk
:
- kələk qılmaq yap yup qılmaq
ka
. al edmək. yubılamaq. yuplamaq.
DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ
HƏSƏN BƏY HADİ
404
http://WWW.TURUZ.COM
qələk
:
kələk
. tar. tav. sal. təv. təf
ka
. hilə. ucluq. üçlük. tələ. çantur.
-
kələk gəlmək. tovlanmaq. tavlanmaq. girlənmək.
qələkbaz:
kələkbaz
. ütrük
ka.
hiləci. yalançı. ütücü adam.
qələqən :
gələgən
ka
. gələn.
qələqü
:
kələkü
ka
. tarla sıçanı
qələm
:
kələm - yımırtqa yaĢ
ka
: təzə
kələm.
qələn
:
gələn
. baran. gələgən
ka
.
- baranlar: gələnlər. - baran varmı:
gələn varmı.
qələnək
: gələnək. gəlik. (
<
gəlmiĢ
). keçənərdən gəlib çatan öğrəklər,
biliklər. kültür.
qələr
ka
: qələr. kərtənkələnin gənəl adı.
qələsi
ka
: qəlmə zamanı.
qəlgirmək :
gəlgirmək
. gəlmək istəmək.
- o sizə gəlgirmir.
qəlğiz
:
gəlğiz
. qəlinğiz
ka.
sel.
qəlik
:
gəlik
ka
.
1.
dəvamlı gedilə, dəyilən yer.
2.
gəlinən, qaçılan
sığınan yer. -
dazın gəliyi börkçü: keçəlin qaçaq yeri, börkçü
tükanıdı.
3.
gələnək. keçənərdən gəlib çatan öğrəklər, biliklər.
kültür.
4
.
qələcək. qələcəki. .
qəlikli
ka
: gəlmək üzərə olan.
qəliksək
ka
: qəlməyə istəkli olan.
qəliksəmək
ka
: gəlmək istəmək. qəlsəmək.
DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK
405
http://WWW.TURUZ.NET
qəlimsenmək
ka
: qəlir görünmək.
qəlin
: gəlin -
ətsiz boş, gəlinsiz toy.
qəlin
: gəlinin gərdəh gecəsi taxdığı başlıq:
didim
ka
.
qəlinğiz
ka
:
gəlinğiz
ka.
gəlğiz. sel.
- gəlinğizləyü
ka
: sel qibi.
qəliĢ barıĢ
ka
: gəl ged. gəliş gediş.
- qəliĢliq barıĢlıq ev
ka
: qonuq
odası.
qəliĢmə
:
gəliĢmə
. yapraq. dirçəliş. cücərmə. inkişaf.
qəliĢmək barıĢmaq: birbirinə gəlip gedmək.
qəliĢmək
ka
: qəlmək.
qəlizlətmək
: yoğurmaq. yoğrutmaq. qavama gətirmək.
qəlqəlimət:
gəlgəlimət
ka.
gəlmək için.
qəlqin
ka
:
gəlgin
ka
. ırmaqın, dənizin daşar qabarması. mədd.
qəlqirmək
ka
: qələ yazmaq. gəlmək istəmək.
qəlqü
:
gəlgü
ka.
qəlmə zamanı. qəliş. qələcək.
qəlqüçi
ka
:
gəlgüci
ka.
qəlici. gələn.
qəlqülük
ka
:
gəlgülük
ka.
gəlməyə haq qazanmış (
kimsə
).
qəlləĢmək :
kəlləĢmək
. tazarmaq
ka
. tazqarmaq. tazqırmaq.
qəlmək
:
gəlmək.
giriş. virud.
qəlsəmək
ka
: gəlmək istəmək. qəliksəmək.
qəltək
: yumqal. fırlan.
DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ
HƏSƏN BƏY HADİ
406
http://WWW.TURUZ.COM
qəltəkləmək: yumqalamaq.
qəltürmək
ka
: gətirtmək. qəldürmək.
qəm
:
kəm
ka
.
1.
qussə kədər. sağuş. sağınc. -
gəm alınaz. başı sərt.
çamış at: salqa at
ka
.
2.
xəstəlik. kefsizlik.
qəmdən
6
: kəmdən
6
.
azdan. azraq olmaqdan, az olmaqdan.
- kəmdən
olması, serdən yeğdir. (# serdən
6
: çoxdan. çoxraq, çox, artıq).
qəmdük :
kəmdük
.
gəmdük
ka
. gəmrilmiş.
- kəmdük sünqük ( sümük)
kəmlük sümük: gəmik sümük: əti sıyrılmış, ayrılmış sümük.
qəmə
:
sıqırqan
ka
.
saqırqan. böyük sıçan.
qəmənd :
kəmənd
.
kamand
. sırtmaq
6
.
duzağ. tutsaq. qısmaq
ka
.
qəmər
:
kəmər
. qurın. quşaq. qurşaq. belbağ. bağ. urama. qurın.
mahasirə.
qəmətmək:
qamatmaq
ka
.
qəmgərmək
:
kəmgərmək
. səyrəmək. kəmlənmək. azalmaq.
qəmi
:
gəmi
. uçan. iki yelkənli gəmi.
qəmik
: gəmik.
əti ayrılmış sümük
. - gəmik sümük: kəmdük sünqük:
kəmlük sümük: əti sıyrılmış, ayrılmış sümük. - qabırqa gəmikləri.
göğüsün yanları: küsri
ka
qəmí
ka
: gəmi. kimi.
qəmilmək:
kəmilmək
. qamılmaq
ka.
söykənmək. yana yatmaq.
DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK
407
http://WWW.TURUZ.NET
qəminmək:
kəminmək
.
anqdımaq
ka
. anğdımaq
ka
. pusmaq. tuzaq qurmaq.
çevrəsini sarmaq. yaxalamaq üçün kələk yapmaq.
qəmircik:
gəmircik
. qıqırdaq. quzruf. gəvək
ka
.
qəmirmək:
kəmirmək
gəmürmək
ka
.
1.
çeynəyib yemək.
2.
qırağa qoymaq,
atmaq. -
qəmiĢ
:
kəmiĢ
. qıraq. atılmış.
qəmiĢmək:
kəmiĢmək.
1.
çeynəyib yemək.
2.
azaltmaq. çıxartmaq. qırağa
qoymaq, atmaq. - bunu kəmiş
. - onu, bu sayışdan kəmiĢdik: onu,
bu hesabdan çıxdıq.
3.
gizlətmək. qoymaq. quylamaq. -
iyiliyi su
ayağında kəmiĢ, başında dilə.
4.
əkişmək. əkmək.
- güzdə
kəmiĢən, yazda dəriĢər.
qəmləmək:
gəmləmək. kəmləmək
ka
.
1.
kötüləmək. xəstələmək.
2.
noxdalamaq.
- qığırıb, atı gəmĢədim, qalxan süngü cumşadım.
3.
narahat edmək.
qəmlənmək:
kəmlənmək
ka
.
1.
xəstələnmək. pisəlmək.
- at kəmləndi.
2.
səyrəmək. kəmgərmək. azalmaq.
qəmlətmək:
kəmlətmək
ka
.
1.
sıxıntı, zərər vermək.
2.
kötülətmək.
3.
xəstəlıtmək.
qəmmək
: kəmmək
.
qammaq
ka
.
alçatmaq. təhqirləmək.
qəmrilmiĢ:
gəmrilmiĢ
. kəmdük
ka
. -
kəmdük sümük: əti sıyrılmış sümük.
DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ
HƏSƏN BƏY HADİ
408
http://WWW.TURUZ.COM
qəmrit
:
kəmrit. kədrim
ka
. gəmrilmiş. arınmış.
- kədrim ət
ka
: dəridən
üzülmüş ət.
qəmrüĢmək
ka
: gəmirişmək. gəmirmək.
qəmürmək
ka
:
1.
gəmirmək. nərsəni nədən ayırmaq.
2.
çeynəmək. öğmaq.
əzmək.
qəncəklənmək
ka
: gəncək qılığına girmək. gənc əkləşmək.
qənciq
:
qənciq
. qancıq. qiçiq oğlan.
qənc
ka
:
gənc
. cocuq. hər heyvanın kiçiğü.
qəncliq
: gənclik. yiqitlik
ka
.
qəndəkarlıq
:
kəndəkarlıq
. onquş
ka
. yonquş. nəqş. yazı. oyma.
qəndik
:
kəndik
. ambar. yığılma yeri.
qəndi
ka
:
kəndi
.
1.
zat. nəfs.
2.
kənd. kəndü. kənüt. qala. şəhir.
qəndlik
:
kəndlik
. kətlik. dostluq. arxadaşlıq. düzlük. sədaqət.
qəndü
:
kəndü
.
kənit
.
1.
iç. öz. zat. nəfs.
- kənit gördüm: kəndim, özüm
gördüm. - o kəndi aytdı: o özü sylədi. - kəndi gərək: özü gərək.
2.
kəndük. kəndik. ambar. qoyaq. tavarlıq
ka.
davarlıq
ka
. taparlıq.
tavrıq. durdaq. xəznə. tarıqlıq
ka
. darılıq. tavrıq. durdaq. xəznə.
turdaq. yığılma yeri. yatuq
ka.
yığın.
- kəndükə un tıxıldı.
3.
kənd.
kənüt. qala. şəhir.
qəndüq :
kəndüq
. oyulub, düzəlmiş qab, küp.
qənə
:
kənə
. saqırqu
ka
. sağıqur.
DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK
409
http://WWW.TURUZ.NET
qəngəĢ
: gəngəĢ. - gəngəşli bilik, uzlaşır, gəngəşsizin öprəşür. - gəngəĢli
bilik utraşur, gəngəşsiz bilik opraşur.
qəngəĢlik:
- gəngəĢli bilik artamaz: dalı qalmaz.
qən
ka
:
kən
.
kənd
. şəhər.
qənqəmək
ka
:
gənqəmək
ka.
danışmaq. görüşmək. tədbir edmək.
qənqəĢ
ka
:
gənqəĢ
ka
.
1.
sığ. az. qolay. xəfif.
2.
işlərdə danışma. görüşmə.
düşünmə. tədbir.
qənqəĢli
ka
: danışıqlı. tədbirli.
qənqəĢmək
ka
:
gənqəĢmək
ka
. qarşılıqlı danışmaq. tədbirləşmək.
qənqəĢsiz
ka
:
gənqəĢsiz
ka.
danışıqsız. tədbirsiz.
qənov
: oluq. arx.
kovuĢ
. qoğuĢ
ka
. -
su oluğu. - su dəğirmən oluğu.
qənt
ka
: kənd. kən. şəhir.
qənüt
:
kənüt
. kənd. kəndü. qala. şəhir.
qənzək
:
gənzək
. ağan. (
aqan ər). gənizdən söz söyləyən. burnunda
danışan.
qənzi
ka
: qırmızı, sarı, yəşil kimi birtaxım rəngləri bulunan bir çin
toxuması.
qəpçə
: (
<
qap
).
kəpçə
. çəmçə. çöməç. çömçə. çümiç
6
. kəpəç. qapaç.
qəpçələmək:
kəpçələmək.
qamıçlamaq
ka.
qəpçəyi daldırmaq.
qəpəç
: (
<
qap
).
kəpəç
. kəpçə. çəmçə. çöməç. çömçə. çümiç
6
. qapaç.
DİVAN-Ü LUĞAT-İT TÜRK İNCELEMELERİ
HƏSƏN BƏY HADİ
410
http://WWW.TURUZ.COM
qəpək
:
kəpək
.
qəpək
:
kəpək
.
qəpik
.
1.
qalan
.
qalınqu
ka.
2.
sökti
ka
. söküt. hər bir oğuq,
qopuq nəsə.
3.
darı kəpəyi. qavuz. qavıq
ka
.
4.
qıltıq
ka
. (
başta
bulunan
) qonaq. unda, başta bulunan qəpək. -
qəpək yincü
ka
:
kiçik inci.
qəpələk
6
:
kəpələk
6
. kəpəli
ka
. kələbək1.
qəpənək:
kəpənək
.
1.
kədük
ka
. yağmurluq. üst paltar, qiyəcək.
2.
kəpəli
ka
.
kəpələk
6
. kələbək1.
qəpəz
ka
:
kəpəz
. pambıq.
- kəpəz uruqlandı: pambıq qozalandı. - bəliklik
kəpəz: fitillik pambıq.
qəpəzliq
ka
:
kəpliz
.
kəpzil
. pambıqlıq. pambıq bitən yer.
qəpik
:
kəpək
. hər bir oğuq, qopuq nəsə.
qəpimək
ka:
kəpimək
ka
.
kəbimək
. bəzi yerləri qurumaq.
qəpit
: kəpit
ka
. məyhana.
qəpitmək
ka
: kəbltmək. qurutmaq.
qəpləĢmək:
gəpləĢmək
. sanruşmaq
ka.
ağız ağıza verib danışmaq.
qərçəkləĢtirmək: çınlatmaq. təsdiq ettirmək.
qərçəklik: kirtü
ka
. doğruluq. həkiqət.
qərçəkmək:
gərçəkmək
. çınıqmaq
ka.
doğruımaq. doğurmaq. təhəqqüq
tapmaq.
qərdəĢ
:
- süt qərdəĢ. əmikdəş. əmgəş. bir məmədən süt içən körpələr.
DĠVAN-Ü LUĞAT-ĠT TÜRK”DEN DERLENMĠġ ETĠMOLOJĠK SÖZLÜK
411
http://WWW.TURUZ.NET
qərdiləmək
:
kərdiləmək
. atızlanmaq
ka
: toprağı evik, bəndlərə
ayırmaq.
qərdirmək:
gərdirmək.
çöztürmək
ka.
çəktirmək.
qərə
:
kərə
.
1.
qata
ka.
dəfə. kəz.
1.
qıya
ka.
qaraltı. şəbəh.
qərək
:
gərək
. tutmalı
.
tuturğu
ka
. tutqur. tutraq. tutqar. vacib
.
qərəki
:
kərəki
. qaraqu
ka
.
qərək
ka
: gərək. gərgək. gərgil.
1.
belə
. - yağın ərsə gərək, yundağı təqir: at
təzəyi düşmanın atınında olsa belə dəyir: yararlıdı, dərdə dəyir.
2.
buxsat. icbar. lâzım. ihtiyac.
- nə gərək
ka:
nə gərək. (.
<>
g
) nərək:
ceyiçün. nəyivə gərək.
Dostları ilə paylaş: |