Азярбайъан республикасы

D. Yükqaldırma qurğularının (vışkaların, dorların,
eklipslərin) yığılmış vəziyyətdə kran-yük gəmisi ilə
götürülməsi, nəqli və quraşdırılması
2.12.10. Vışka DNQT-dən qaldırılana qədər vışkanın
qovşaqlarının bütövlüyü, bolt və qaynaq birləşmələri,
kəlləçarxın bərkidilməsi yoxlanılmalı, lazım gələrsə, vışka
ilməklənəcək yerdən quraşdırma kəməri qoyulmalıdır.
2.12.11. Vışka qaldırılana qədər fontan armaturları hər tə-
rəfdən özülə möhkəm bərkidilmiş metal dirəklərlə çəpərlənmə-
lidir.
2.12.12. Vışkanı qaldırmaq üçün ilməklər, onun ağırlıq
mərkəzindən yuxarıda yerləşmiş kəmərinə bərkidilməli və
ilməklərin bərkidildiyi yerdən kəsilməmələri üçün vışkanın
ayaqları taxta parçalarla əhatə edilməli və bu taxta parçaları
vışkanın ayaqlarına bərkidilməlidir.
2.12.13. Vışkanı DNQT-dən qaldıran və yaxud endirən
zaman, eləcə də onu gəmiyə qoyub və qaldıran zaman
fəhlələr təhlükəsiz yerə çıxarılmalıdır. Işin rəhbəri ilə kran-
gəmisinin krançısı arasında əlaqə radio və yaxud əvvəlcədən
razılaşdırılmış siqnallar vasitəsi ilə yaradılmalıdır.
2.12.14. Kran-quraşdırıcı gəminin göyərtəsində vışkanın
ayaqları və özülün altına qoymaq üçün çatma dayaqlar
olmalıdır. Vışka etibarlı bərkidilməlidir.
200

---

2.12.15. Vışka DNQT-yə qoyulduqdan sonra onun qov-
şaqlarının bütövlüyü, bolt və qaynaq birləşmələri yoxlanılmalı-
dır. Aşkar edilən çatışmamazlıqlar dərhal aradan qaldırıl-
malıdır.
2.12.16. Vışka DNQT-yə qoyulduqdan və mərkəzləşdiril-
dikdən sonra özülə bərkidilməli və bundan sonra kranın
qarmağı azad edilməlidir.
D. Qazma və istismar avadanlıqlarının
quraşdırılması, 
sökülməsi, nəqli və təmiri 
2.12.17. Gəmi göyərtəsində daşınan avadanlıqlar ona
möhkəm bağlanmalıdır.
2.12.18. Gəmi göyərtəsində daşınan materiallar,
avadanlıq və alətlər elə yığılmalıdır ki, onların rahat
ilməklənməsi və boşaldılması təmin edilsin.
2.12.19. Kran-yük gəmisinin maneəsiz işləməsi üçün,
qazma avadanlığı DNQT-də vışkayanı tikililər ucaldılmamışdan
əvvəl quraşdırmalıdır.
2.12.20. Qarmağın və maşın açarlarının əks-yükü, işlək
və ağır qazma borularının şurfu elə yerləşdirilməlidir ki,
döşəmənin altında işləməyə mane olmasın. Əks-yüklər
mühafizə örtüyünə malik olmalıdır.
2.12.21. Vışkaaltı döşəmədən dövran sisteminə, qəbul
körpüsünə və qəza yoluna keçid və pilləkən olmalıdır. Döşə-
mənin altında tullanışa qarşı avadanlığı normal quraşdırmaq
və ona xidmət etmək üçün məhəccərli meydança olmalıdır.
2.12.22. Avadanlıq və materialların ilməklənməsi zamanı
ilməklə qarmaq elə hündürlüyə qədər endirilməlidir ki, hətta
gəminin şaquli yırğalanmasının maksimal amplitudasında belə
yükün gəmi göyərtəsindən qoparılması istisna olunsun.
201

---

2.12.23. Qaldırılan avadanlıq və materiallar gəminin
şaquli yırğalanmasının maksimal amplitudasından artıq
hündürlüyə qaldırılmalı və göyərtədən dənizə tərəf
verilməlidir.
2.12.24. Bütün ilməklər, tutucu qurğular sınaqdan
keçirilməli, onların pasport birkası olmalı və qüvvədə olan
normalara uyğunluğu müntəzəm olaraq yoxlanılmalıdır.
2.12.25. Qaldırılan avadanlıq ağırlıq mərkəzindən ilmək-
lənməlidir. Ilməklənmənin düzgünlüyü 0,2-0,3 m-dən artıq ol-
mayan hündürlüyə sınaq qaldırılması ilə yoxlanılmalıdır.
Ilməklərin vəziyyətlərini düzəltmək lazım gələrsə,
avadanlıq gəminin göyərtəsinə endirilməli və yalnız bundan
sonra nasazlıq aradan qaldırmalıdır.
2.12.26. Ilməkləri bağlanan avadanlığın iti uclarına toxu-
nub kəskin əyilmə və sürtülmədən qorumaq üçün araqatı
tətbiq etmək lazımdır.
2.12.27. Avadanlığın qurulacağı yerdə, qabaqcadan
möhkəm araqatları düzmək lazımdır ki, zəncirli bağlama
kanatlarını avadanlığın altından sərbəst və təhlükəsiz çıxarmaq
mümkün olsun.
2.12.28. Avadanlıq endirilən zaman onun vəziyyətini
yalnız ona bağlanmış ip (kəndir) vasitəsi ilə nizama salmaq
lazımdır.
2.12.29. Avadanlıqların təmiri müvafiq normativ
sənədlərin tələblərinə uyğun aparılmalıdır.