B. N. Oripov tasviriy san’at va uni 0 ‘qitish metodikasi

(to ‘plam i)
rasmini chizishdan boshlash m aq­
sadga muvofiqdir.
22- rasm. 
Geom etrik shakllar naturmorti rasmini chizish.

---

Geometrik shakllar rasmini alohida-alohida chizish oldingi 
mashg‘ulotlarda o‘rganilgan. Ularning to ‘plami rasmini chizish 
esa 22- rasmda ko‘rsatilgan.
Bidonning tuzilishi silindr, konus, yana silindr, ellips kabi 
shakllardan iborat bo‘lib, uning rasmini chizish o ‘rgatilgandek 
amalga oshiriladi.
Xumcha, grek vazasi, ko‘za, stol lampasi rasmlarini chizib, 
o‘z malakangizni oshirishingiz mumkin (23- rasm).
23- rasm. Shar shaklidagi predmetlar naturmorti
rasmini chizish.
6 — B.N.Oripov 
81

---

2.5. GAZLAMANING BUKLANGAN HOLATINI
TASVIRLASH
Rasmi ishlanadigan narsalarning shakli, tuzilishi, rangi va 
yorug‘-soyalarini to ‘g‘ri, aniq, real holatda tasvirlamoq uchun 
albatta rasmi ishlanadigan narsalarning tagi va orqa tomonida 
ularning o‘ziga mos holdagi, rangdagi tekislik bo‘lishi lozim. Bu 
tasvirlanadigan narsalarning 
foni
deyiladi.
Tasviriy san’atda fon deganda rasmi ishlanadigan narsalar­
ning orqa tomonidagi tekisligi tushuniladi (24- rasm).
Tasvirdagi predmetlar va obyektlarning qiziqarli bo‘lishi. 
naturaning shakli, tuzilishi, shuningdek, rang va holatining aniq, 
real, jonli, ko‘rinarli chiqishi uchun natura hamda obyekt uchun 
tanlanadigan fon materiali va uning rangi tasviriy san’atda muhim 
ahamiyatga ega.
Shu boisdan, rasm chizishni o‘rgana boshlagan yosh rassom 
albatta natura va obyekt foniga e’tibor berishi lozim. Bu bo‘lajak 
rassom uchun kelajakda fondan m ahorat bilan foydalanish 
imkonini beradi.
24- rasm. Buklangan materialni tasvirlash.
82

---

Fon naturaning shakli, katta-kichikligi, rangi va turish 
holatiga ko‘ra tanJanadi. Fon natura rangidan ajralib turishi lozim.
Shu boisdan fon uchun ishlatiladigan materiallarni turli 
holatlarda tasvirlashni o ‘rganib olish maqsadga muvofiqdir. Bu 
m ashqni ham juda oddiy holatlardan boshlash lozim. Fon 
materialim tasvirlash buklanmagan bo‘zni tik va yotiq holda 
shtrixlashdan boshlanadi.
Mashqlar qalamda akvarelda va moybo‘yoqlarda bajariladi.
Auditoriya mashg‘ulotida esa o ‘qituvchining ko‘rsatmasi 
bo‘yicha berilgan vazifalar asosida mashqlar o‘tkaziladi.