4
Ishning maqsad va vazifalari.
Ta‟lim jarayoni va uning rivojlanishi uchun so„nggi yillarda juda katta e‟tibor
qaratilayotganligi barchamizga ayon. Davlatimiz
rahbari tomonidan olib
borilayotgan islohotlardan ham buni anglash qiyin emas. Har bir millat o„z tili, o„z
madaniyatiga chuqur hurmatda bo„lishi, uni kelajak avlodlarga boyitib, meros qilib
qoldirishi lozim. O„z ona tilida fikrini erkin bayon qilib,
til boyliklaridan unumli
foydalangan holda grammatik tushunchalarni ham o„rgangan o„quvchi boshqa
tillarni ham tez va oson o„rganadi. Oʻquvchining mustaqil faoliyatini qoʻllab-
quvvatlashga, erkin, ijodiy va
tanqidiy fikrlashga undaydigan, grammatik
tushunchalarni shakllantirishda ta‟limiy o„yinlardan foydalanish metodikasita‟limiy
o„yinlar
va til hodisalari, til katеgoriyalari boshqa hodisalarga nisbatan juda
mavhumligi bilan farqlanadi.. Grammatik tushunchalar esa so„z, so„z
birikmasi,
gap, morfеma, lеksеma, fonеma va boshqalarning o„ziga xos muhim bеlgilarini
aniqlash va umumlashtirish natijasi hisoblanadi. Boshqacha qilib aytganda, kishilar
tomonidan yaratilgan grammatik tushunchaga asos bo„lgan dastlabki matеrialning
o„zi
yеtarli
darajada
mavhumdir.
Dеmak,
grammatik
tushunchalar
umumlashtirilganlarning yana umumlashtirilgani hisoblanadi.
Mavzuning o‟rganilish darajasi va ilmiy yangiligi.
Grammatik tushunchaning bu xususiyatlari tufayli o„quvchilarda
tushuncha juda
ko„p qiyinchilik bilan shakllanadi. Grammatik tushunchani o„zlashtirish uzoq
tushunchani o„zlashtirish davom etadigan va kichik yoshdagi o„quvchilar uchun
ancha murakkab jarayondir. O„qituvchi boshlang„ich
sinflarda tushunchani
o„zlashtirishga oid ishlarni tashkil etishda o„rganiladigan tushunchaning lingvistik
mohiyatini,
bilimlarni
o„zlashtirish
jarayonining
psixologik-didaktik
xususiyatlarini, o„quvchilarning nutqiy va aqliy o„sishi bir-birini taqozo etishini,
grammatik bilimning nutqdagi rolini asos qilib oladi.
Jamiyatimizning barcha
jabhalarida qayta qurish bo„lgani kabi ta‟lim-tarbiya sohasida ham qayta qurish,
yangilanish zarurligi namoyon bo„lib bormoqda. Mustaqillik va ta‟lim sohasidagi
islohotlar ta‟lim jarayoni uchun tavsiya etiladigan
didaktik materillarni zamon
5
talablari asosida tubdan qayta ko„rib chiqish va zamonaviy shakllarini yaratishni
taqozo etmoqda.
Dostları ilə paylaş: