Conference Paper · March 023 citations reads 163 authors

Key words:
TRACECA, Caucasus, Baku, declaration, conference, transport, transit, logistic, 
financial, investor, corridor, economic, political 
Avropa İttifaqı bütün ənənəvi marşrutlara əlavə kimi TRASEKA proqramını təklif edir. Proqramın 
tərkibi isə olduqca geniş və əhatəlidir. Qloballaşma nəticəsində dövlətlər bir-birindən daha çox asılı vəziyyətə 
düşmüş və sərhədlərin təsiri azalmış, nəqliyyat sektoru və yük daşımaları hər zamankindən daha əhəmiyyətli 
olmuşdur. Bu baxımdan xüsusilə inkişaf etmiş ölkələrin daxil olduğu Avropa İttifaqı (Aİ) yarandığı gündən 
nəqliyyat siyasətinə önəm verir və böyük vəsait ayırır, həm öz daxilində, həm də namizəd və potensial namizəd 
ölkələrdə bu siyasəti dəstəkləyir. 1991-ci ildə Sovet İttifaqı dağılandan sonra Avropa İttifaqı sovet 
bütövlüyündən ayrılaraq müstəqillik əldə etmiş dövlətlərlə sıx əlaqə yaratmaq üçün çoxlu cəhdlər etdi. Böyük 
İpək Yolu layihəsini və bu layihənin mühüm sütunu olan Avropa-Avrasiya-Asiya (TRASEKA) nəqliyyat 
dəhlizini misal göstərmək olar. Bu layihənin həm Türkiyə, həm də Cənubi Qafqaz regionu üçün mühüm hissəsi 
Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu (BTQ) layihəsidir. Avropa Birliyinin sözügedən siyasətləri çərçivəsində 
yaradılan bu layihə Türkiyə və digər ölkələrin xarici siyasətlərinə də təsir edir. Bu baxımdan BTQ dəmir 
yolunun mümkün funksiyalarının araşdırılması çox vacibdir. Bu baxımdan Türkiyə-Gürcüstan-Azərbaycan 
üçlüyünün reallaşdırdığı layihə özündə ehtiva etdiyi imkanlar və əldə edə biləcəyi nəticələr baxımından dəmir 
yolundan daha çox layihədir. BTQ dəmir yolunun həm Türkiyə, həm də Cənubi Qafqaz regionu üçün müxtəlif 
sektorlarda inkişafı təmin edəcəyi üçün onun iqtisadi həyata mühüm töhfə verəcəyi düşünülür. Bu, həmçinin 
Xəzər dənizi ətrafında sabit enerji təchizatının, eləcə də sərnişin və yük daşımalarının təmin edilməsinə kömək 
edəcək. Enerji təchizatının mövcudluğu, onun təhlükəsizliyi və sabitliyi inkişaf etmiş ölkələr üçün həyati 
əhəmiyyət kəsb edir. Qafqaz regionunda enerji ehtiyatları qərb dövlətləri üçün yaxşı alternativdir. Bu 
araşdırmanın məqsədi Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsinin Türkiyə və regiona mümkün təsirlərini 
araşdırmaq və uzunmüddətli perspektivdə görülə biləcək mümkün siyasi və iqtisadi təsirləri müzakirə 
etməkdir. 
TRASEKA Qara dəniz, Qafqaz və Mərkəzi Asiyada beynəlxalq nəqliyyatın təkmilləşdirilməsinə və 
siyasi-iqtisadi əlaqələrin, ticarət və nəqliyyat əlaqələrinin yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş hökumətlərarası 
proqramdır. Proqramın əsası 1993-cü ildə Avropa Komissiyasının, Ermənistan, Azərbaycan, Gürcüstan, 

---