Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


va emotsionallikni ko‘rsatdik. Badiiy asarda tasvirlanayotgan narsani



Yüklə 37,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə84/182
tarix05.12.2023
ölçüsü37,25 Kb.
#173845
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   182
Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish ol

va emotsionallikni ko‘rsatdik. Badiiy asarda tasvirlanayotgan narsani
jonli tasvirlash, his-tuyg‘u va kechinmalami yorqin ifodalashga xizmat
qiluvchi vositalarni umumlashtirib «badiiy tasvir va ifoda vositalari»
deb ataladi. Avvalgi faslda aytilganidek, badiiy tasvir va ifoda vositalari
badiiy tilning belgilovchi xususiyati emas, balki belgilovchi xususiyat
boMmish obrazlilik (tasviriylik) va emotsionallikni kuchaytiruvchi
unsurlardir. Aytish kerakki, bu tushuncha adabiyotshunoslikda «poetik
vositalar», «sintaktik figuralar», «stilistik figuralar» kabi nomlar bilan
ham yuritiladi Shuni ham yodda tutish lozimki, bu vositalarning
bunisi tasvir, bunisi ifoda vositasi deyishlik ham nomaqbul, chunki
badiiy adabiyot so‘z vositasida tasvirlaydi va shu tasvir orqali ifodalaydi.
Ya’ni ko‘p hollarda bitta vositaning o‘zi ham tasvir ham ifodaga xizmat
qiladi. Faqat lirik asarlarda qo‘llaniluvchi ayrim vositalar (mas., tovush
takrorlari) borki, ular asosan ifodalilikni kuchaytirish vazifasini
bajaradi.
Badiiy til umumxalq tili bazasida yuzaga keladi, dedik. Yozuvchi
umumxalq tilidan foydalanar ekan umumodatlangan normadan
og‘adi (ya’ni til unsurlarini odatdagidan o ‘zga shakl, ma’no, tartib,
munosabat va sh.k.larda qo‘llaydi) va shu «og‘ish»dan ma’lum badiiy-
estetik maqsadni ko‘zda tutadi. Bu xil og‘ishlar tilning turli sathlarida


— fonetik, morfologik, leksik, semantik, sintaktik sathlarda kuzatilishi
mumkin. Badiiy tasvir va ifoda vositalari ijodkoming muayyan badiiy-
estetik maqsadga erishish uchun umumodatlangan normadan og‘ishi
natijasida yuzaga keladi, ular tasviming jonli va to'laqonli bo'lishiga,
ifodalilikning kuchayishiga xizmat qiladi.

Yüklə 37,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   182




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin