F. M. Şİrzadov tribotexniKİ avadanliq və vasiTƏLƏR

Cədvəl 2.1. Materialın xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, 
formalı səthlərin kürə ilə hamarlanma rejminin 
parametrləri. 
Emal parametrləri 
Material 
Polad 14X2H3MA, 
HRC57-61 
Polad 100Cr6, 
>HRC62 
Kontaktda orta təzyiq 
(elastiki və qalıq 
gərginliklərini nəzərə 
almaqla), MPa 
2647-2745 
2255-2745 
Normal qüvvə, N 
1029-1127 
637-931 
Veriş, mm/dövr 
0.46-0.1 
0.46-0.01 
Fırlanma tezliyi, 1/dəq 
120 
120 
Kürənin diametri, mm 
4.7 
4.7 

---

36 
Deformasiyaetdirici diyircəklə səthin emalı.
Üsul 
əsasən detalın səthində dərin möhkəmləndirilmiş 
təbəqə əldə etmək tələb olunduqda, xüsusən ağır 
maşınqayirmada tətbiq olunur. Deformasiyaetdirici 
diyircəklərin sayına görə konstruksiyalar birdiyircəkli 
və çoxdiyircəkli olurlar. Bir diyircəkli konstruksiyalar 
detallarda böyük əyici gərginliklər və dəzgahda eninə 
qüvvələr yaradır ki, bu da detalın əyilməsi və dəzgahın 
yüklənmələrə məruz qalan detallarının intensiv 
yeyilməsinə səbəb ola bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, 
böyük 
ölçülü 
detalları 
güclü 
dəzgahlarda 
hamarladıqda diyircəyə düşən buraxılabilən təzyiq 50-
70KN- a çata bilər.
 
Şəkil 2.2. Birdiyircəkli hamarlama tərtibatı: 
a) 1-2kN-a 
qədər, b) 4-6kN-a qədər.
 
Vibrasiyalı diyirlətmə
. Səthi vibrasiyalı diyirlətmə 
üsulu əsasən torna dəzgahlarında tətbiq olunaraq, 
xarici və daxili silindrik, konusşəkilli və yan səthlərin 
hamarlanması üçün istifadə olunur. Üsulun əsas 
mahiyyəti ondan ibarətdir ki, deformasiyaetdirici 

---

37 
elementə 
titrəyişli 
hərəkət 
verilir. 
Titrəyişin 
yaradılması əsasən sadəliyinə görə mexaniki üsulla 
həyata keçirilir. Tətbiq olunan üsula misal olaraq, şək. 
2.3.- də verilmiş sxematik təsviri göstərmək olar. Belə 
üsul sadəliyinə və iqtisadi baxımdan səmərəli 
olduğuna görə geniş tətbiq olunur.