Gazlamalarning tasnifi, tuzilishi, rapport turlari; Gazlamalarning navini aniqlash Polotno, sarja, satin va atlas o’rilishlar

Gazlamalarning og’irligi bo’yicha ko’rsatkichi.
Gazlamalar sirt zichligi bo’yicha 1 kv.m massasi bo’yicha 3 guruhga
bo’linadi: yengil gazlamalar; o’rta og’irlikdagi gazlamalar va og’ir gazlamalar.
Gazlama turi sirt zichligi g/m2
yengil o’rta Og’ir
Paxta gazlama 100 100-200 200 dan katta
Jun gazlama 300 300-500 500 dan katta
Ipak gazlama 50 50-100 100 dan katta
Gazlamalarning og’irligi bo’yicha ko’rsatkichlar quyidagi formulalar
bilan aniqlanadi.
1. Gazlamalarning chiziqli og’irligi, ya’ni 1 pog.m
bu erda: m - namuna massasi, g;
L - namuna uzunligi, mm
2. Gazlamalarning sirt zichligi, ya’ni kv.m. og’irligi.
bu erda: B - namunaning eni, mm.
3. Gazlamaning hajm og’irligi, mg/mm3
δ = 0,001M2 [mg/mm3]
Gazlamalarning tuzilishi bo’yicha ko’rsatkichlari. Gazlamalarning
tuzilishi bo’yicha ko’rsatkichlariga gazlamadagi iplarning zichligi,
gazlamalarning iplar bilan to’ldirilishi, tuzilish fazasi va tayanch yuzasi kiradi.
Gazlamadagi iplarning zichligi tanda va arqoq bo’yicha aniqlanadi.
To’qimaning 10 sm eniga to’g’ri kelgan tanda iplar soni uning tanda
bo’yicha zichligi (3t) deb ataladi.
To’qimaning bo’ylama bo’yicha 10 sm to’g’ri kelgan arqoq iplar soniga
uning arqoq bo’yicha zichligi (3a) deb ataladi.
Gazlamaning zichligi keng miqyosda o’zgaradi. Z=50÷1270 boladi.
Z=50 bo’lsa qo’pol jun gazlamalar bo’ladi. Z=1270 nafis, mayin ipak
gazlamalar bo’ladi.
Asosiy gazlamalarning zichligi Z=100-500 bo’ladi.
Bir xil zichlikdagi gazlamalarning iplari qancha ingichka bo’lsa, gazlama
shuncha siyrak bo’ladi, ya’ni uning iplar bilan to’ldirilishi kam bo’ladi.
Gazlamaning iplar bilan to’ldirilishini aniqlovchi ko’rsatkichlar
quyidagilar: 1. Chiziqli to’dirilishi.
2. Sirt to’ldirilishi.
3. Xajim to’ldirilishi.
4. Og’irligi bo’yicha to’ldirilishi.
1. Chiziqli to’ldirilish - har bir arqoq yoki tanda ipi o’rilishdagi
elementar uchastkaning (ABSD) qaysi qismini yoki necha foizini to’ldiriladi.
2. Gazlamaning sirt to’ldirilishi.
To’qimadagi elementar uchastkada arqoq va tanda iplarning proektsiya
maydonining umumiy elementar uchastka maydon nisbatiga aytiladi.
3. Gazlamaning xajm to’ldirilishi.
Gazlamadagi iplarning xajmini gazlama xajmi nisbatiga aytiladi.
4. Gazlamaning massasi bo’yicha to’ldirilishi.
Gazlamadagi iplarning massasini gazlamaning maksimal massasining
nisbatiga aytiladi. Agar gazlamaning xajmi ip moddasi bilan butunlay to’lgan
bo’lsa, gazlama maksimal massaga ega bo’ladi.
gaz m = γ ⋅V max
Gazlamalarning iplari bo’yicha to’ldirilishiga nisbatan ularning fizik va
mexanik xususiyatlari o’zgaradi. Agar gazlamaning iplari bilan to’ldirilishi
kerak bo’lsa, gazlama mayin, yumshoq va yengil bo’ladi. Havoni yaxshi
o’tkazadi.
To’ldirilishi katta bo’lsa, gazlamaning xususiyati aksincha bo’ladi.
Gazlamalar iplar bilan to’ldirilishiga qarab, ularning kovakligi quyidagi
formulalar bilan aniqlanadi.
1. Sirt kovakligi As=100-Es
2. Xajm kovakligi % 100 1 100 100 100 ⋅ 