Hayot faoliyati xavfsizligi

Suyak sinishi - bu suyakni bir butunligini buzilish bulib, kuprok keksalarda kuzatiladi. Ba’zan suyak sinishlarida singan suyak siniklarini siljishlari kuzatiladi. Suyak sinishlarini bir necha turlari bulib, tugma, orttirilgan, ochik, yopik, bir joydan va kup joydan sinish. Suyak sinishlarida absolyut va nisbiy belgilar fark kilinib; Absolyut belgilar-sinish joidagi deformatsiya, krepitatsiya, kaltalanish, patalogik xarakatchanlik. Nisbiy belgilar-maxalliy ogrik, shish, gematoma, oyok yoki kul funktsiyasini buzilishi. Anik tashxis kuyish uchun paypaslab kurishva rentgenga tushirish utkaziladi.
Davosi: Ochik sinishda aseptik boglam kuyish, ogrik koldiruvchi, tinchlantiruvchi dorilar berish, konni tuxtatish, immobilizatsiya kilish, shifoxonaga olib borish. Suyak siniklarini bir butunligini tiklash va gipsli boglam kuyish.
Kuyish – tukimalarni yukori xarorat, kimyoviy moddalar, elektr toki, radiatsion nurlar ta’sirida shikastlanishiga aytiladi. Xayotimizda kuprok uchraydigan turi bu termik kuyish bulib,( issik suv, bug, yukori xaroratli jism). Kuyish xosil bulishi va kechishi termik omilga, ta’sir vaktiga, uni xaroratiga boglik. Termik omil kancha yukori bulsa va uzok ta’sir etsa, tukimalar shuncha kup shikastlanadi. Kuyish klinik manzarasiga kura bir necha darajalarga bulinadi; 1-darajasi, terini yuza kismi kuyadi, bunda terida kizarish, achishish, shish kuzatiladi( eritematoz forma ). Bu 2-3 kun ba’zan 1 xavfta davom etadi. Kasallikdan sung terida pigmentatsiya paydo buladi va tulash kuzatiladi. 2-darajasi, teri va teri osti yog katlami kuyadi, bunda maxalliy ogrik, shish, pufakchalarni paydo bulishi kuzatiladi ( bulyoz forma ). Yalliglanish kuchli buladi, ba’zan pufakchalar kuyishni ertasiga xosil buladi. Jarayon 6-8 kun davom etadi. Agar infektsiya kushilsa pufakchalar ostida yiring yigiladi, jarayon 25-30 kunga chuziladi. Kasallikdan sung chandiklar xosil buladi. 3-darajasi, terini yuzaki va ichki kavatlari, kisman muskullar kuyadi, kuchli ogrik bilan kechadi, bunda kuygan joyda tuk kizil rangli pustlok xosil buladi. Jarayon 30-35 kun davom etadi. Kasallikdan sung dagal chandiklar paydo buladi. 4-darajasi, bir muncha ichki tukimalarni kuyishi bilan kechadi, xatto suyaklar. Bu juda sekinlik bilan bitadi, katta-katta va chukur chandiklar paydo buladi. Ba’zan organizmni ba’zi kismlarini uzilib tushishi kuzatiladi (oyok, kullar). Kuygan yuza kancha kata bulsa bemor axvoli shuncha ogir buladi. Tanani 30-60 % ni kuyisa bemor xayoti xavf ostida koladi.
Davosi: termik ta’sirni tuxtatish, kiyim boshlarni yechish (kirkish), vannalar kilish antiseptik vositalar bilan, tukimalarni tozalash, aseptik boglamlar kuyish, ogrik koldiruvchi va tinchlantiruvchi dorilar berish, immobilizatsiya kilish, maxalliy novokainli blokadalar kilish. Antibiotiklar berish, plazma, kon va kon urnini bosuvchi suyukliklar kuyiladi.