Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti texnik tizimlarda axborot texnologiyalari

Konstantalarning qo‘llanish turlari 

MathCAD tizimida ma’lumotlar turini quyidagilari ko‘zda tutilgan: 

1.

Butun (2, -54,+43) 

2.
Kasr (1.3,-2.23) 

3.
Kompleks (2.5+7

i
). Bu holda shuni ko‘zda tutish lozimki, 
ko‘rinishidagi “yolg’on birni yozishda paneldagi “

Calculus
” maxsus 
tugmachasidan foydalanish kerak.
4.

Qatorli. Odatda bu “yig’indini hisoblash” ko‘rinishidagi sharhi.

5.

Tizimli. Bu turdagi konstanta misol tariqasida ε yoki π qiymatlarini

ko‘rsatish mumkin. 


Oddiy hisoblashlar 

Arifmetik ifodaning natijasi uning oxirida “=” yoki “→” belgilari bo‘lgan 

taqdirda ko‘rsatiladi. Birinchi xolatda natija sonli, ikkinchi xolda esa simvolli
ko‘rinishda taqdim etiladi. Simvolli xisoblashga namuna: 

---

---

6 

Arifmetik ifodaning xisoblash tizimini bajarishda oddiy matematikada qabul
qilingan afzal arifmetik amallarning belgilari qo‘llanadi. Ifoda boshqa turdagi 
amallarga ham ega bo‘lishi mumkin:
-ildiz chiqarish; 
- darajaga oshirish;
- integrallash va differensiyalash; 
- faktorial va yig’indi belgilari va h.k.

Calculator
panelida bu amallarning ba’zilarini bajarish mumkin: 

Format->Result asosiy menyu yordamida hisoblashda tasvirlanadigan

raqamlarning miqdorini boshqarish mumkin. Bu holda 4- rasmda ko‘rsatilganidek, 
buyruq dialogli darchani taqdim etadi va bunda natijani chiqarish uchun parametrlar
boshqatdan qo‘yiladi. 
Arifmetik ifodani simvolli hisoblash natijalari quyida keltirilgan.

“->” belgisidan keyin simvolli hisoblash natijasi tasvirlangan va natijani 

olishda float buyrug’i qo‘llanilgan (float buyrug’i Symbolic panelida joylashgan).
Bu buyruq natijani ko‘zgulashtirish uchun foydalanuvchiga belgilar sonini 
berishni taklif etuvchi shablon ko‘rinishida bo‘ladi.

2- rasm. Format->Result asosiy menyu buyrg’ining ishchi darchasi