Issn 2181-922X 15—31 Talaba-yoshlarda ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish ko‘nikmasini shakllantirish

---

15
Uzbekistan: Language and Culture 2022/1(5)
ISSN 2181-922X 15—31

Talaba-yoshlarda ilmiy-tadqiqot ishlarini olib 
borish ko‘nikmasini shakllantirish
Nargiza Musulmanova
1
Abstrakt
Mazkur maqolada talaba-yoshlarda ilmiy-tadqiqot ishlarini olib 
borish va ilmiy-ijodkorlik ko‘nikmasini shakllantirish, Oliy ta’limda tala-
balarni ilmiy matn turlari bilan tanishtirish va ularni yaratish tamoyillari, 
og‘zaki va yozma nutqini shakllantirish, badiiy va ilmiy adabiyotlarni mu-
tolaa qilish, konspekt va boshqa ilmiy matnlar ustida ishlash, ma’ruzalar, 
ularning turlari, ularga tayyorlanish jarayoni, ilmiy bilish, metodologiyalar 
haqida gap boradi. Turli ilmiy matnlar uchun reja tuzish, konspekt, referat, 
maqola, tezis, taqriz, Abstrakt kabilarni yozish va tartiblash asosli misol 
va metodlar asosida bayon etilgan. Talabalarga ilmiy matnlar yaratishni 
o‘rgatish bilan birga, tayyor ilmiy va badiiy adabiyotlardan foydalanish, 
ilmiy, ilmiy-uslubiy maqolalarni o‘qib o‘rganish va tahlil qilish, adabiyotlar-
ni tartiblash, elektron saytlardan mavzu uchun zarur bo‘ladigan materi-
allarni izlab topish hamda ish jarayonida foydalanish, adabiyotlar ro‘yxa-
ti va havolalar (snoska)ni shakllantirish kabi ko‘nikmalarni hosil qilishni 
ham ushbu maqolamizning bir vazifasi sifatida e’tirof etish mumkin. Turli 
xil ma’ruzalarni tayyorlash, ularni turli usullarda taqdim qilish, kompy-
uterda taqdimotlar tayyorlash va namoyish etish, tayyor ishlarni himoya 
qilish kabilarni o‘rgatish ham ham ushbu maqolada o‘z aksini topgan. 
Kalit so‘zlar: ilmiy va ijodiy ish yozish, tadqiqot, ilmiy mavzu, ilmiy 
matn, ijodiy matn, metodologiya, evristika, maqsad, vazifa, potensial, ilmiy 
salohiyat, og‘zaki axborot, yozma axborot, ilmiy-uslubiy manbalar, disser-
tatsiya, kurs ishi, Abstrakt, rezyume.
Kirish
Inson o‘z atrofidagi olamni o‘rganar ekan, o‘rganayotgan 
ma’lumotlari bilan birgalikda o‘zi ham yangiliklar yaratish qobiliyat-
iga egadir. Chunki kashfiyotlar o‘z-o‘zidan paydo bo‘lmaydi va hayot-
ga kirib kelmaydi. Dunyoni anglash – uni o‘rganish demak. Shunday 
1Musulmanova Nargiza Raxmatillaevna – filologiya fanlari nomzodi, dotsent,
Alisher Navoiy nomidagi ToshDO‘TAU.