İxtisas: 5716. 01 – Azərbaycan ədəbiyyatı Elm sahəsi: Filologiya

Tədqiqatın obyekti və predmeti. Tədqiqatın obyektini 20-30-
cu illər tənqidində Azərbaycan ədəbiyyatının tarixi inkişaf yoluna, 
ayrı-ayrı nümayəndələrinin yaradıcılığına, bədii metod, üslub və 
ədəbi cərəyanların tarixinə dair aparılan araşdırmalar – məqalə və 
monoqrafik tədqiqatlar təşkil edir. Klassik irsdə sənətin mənşəyi, 
folklorun praqmatik funksiyaları, estetik xüsusiyyətləri, yazılı ədə-
biyyatın başlanğıcı, tarixi dövrləşdirilməsi, ayrı-ayrı tarixi dövrlərdə 
yazıb yaradan sənətkarların yaradıcılığının ideya-estetik xüsusiyyət-
ləri haqqında 20-30-cu illər tənqidinin mürəkkəb və ziddiyyətli 
baxışlarının araşdırılması tədqiqatın predmeti kimi götürülür. 
Tədqiqatın məqsəd və vəzifələri. Tənqidin klassik irsə - tarixi 
ədəbi prosesə baxışlar sisteminin obyektiv mənzərəsini aşkarlamaq, 
milli tarixi ədəbi proses haqqında müasir ədəbiyyatşünaslıq düşüncə-
sinin formalaşmasında bu tənqidin rolunu aydınlaşdırmaq tədqiqatın 
əsas məqsədidir. Bu məqsədin yerinə yetirilməsi üçün aşağıdakı 
problemlərin elmi həllini vermək zəruri hesab edilmişdir. 
5
Əhmədov, B. 20-30-cu illər ədəbi tənqidində metodoloji dəyərləndirmənin 
bəzi aspektləri / B.Əhmədov. XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri. I kitab. – 
Bakı: Elm, – 2006. – s.222-238.; Salamoğlu, T. Ədəbi tənqid tarixinə dair portret – 
oçerklər / T.Salamoğlu. – Bakı: Vətənoğlu NPŞ MMC, – 2014, – 332 s.; Əliyev, K. 
Əsərləri. Mustafa Quliyevin ədəbi-tənqidi görüşləri [10 cilddə] / K.Əlyev. – Bakı: 
Elm və təhsil, I c. – 2018. – s.409-483; Dadaşlı, Y. Azərbaycan ədəbi tənqidinin 
tarixi (Sovet dövrü) / Y.Dadaşlı. – Bakı: Elm və təhsil, – 2019. – 472 s. 

---

7 
-Tənqidin klassik irsə münasibəti zəminində onun sənət 
prinsiplərinin mahiyyətini aşkarlamaq, ideoloji və estetik tərəflərinə 
aydınlıq gətirmək; 
-Mərhələnin tənqidinin klassk irsə baxışda sinfiliklə milliliyin 
sərhədlərini müəyyənləşdirmək; 
-Sənətin mənşəyi probleminə tənqidi baxışın səciyyəsinə 
aydınlıq gətirmək; 
-Şifahi xalq ədəbiyyatının praqmatik funksiyaları və ideya este-
tik xüsusiyyətləri haqqında tənqidi düşüncənin müasir folklorşünas-
lığın mövqeyi ilə üst-üstə düşən və düşməyən tərəflərini şərh etmək; 
-Yazılı ədəbiyyatın başlanğıcı probleminə tənqidi baxışların 
tipologiyasını açmaq; 
-Ədəbi tənqidin tarixi dövrləşdirmə probleminə dair mülahizə-
lərini tipoloji ümumiləşdirməyə cəlb etmək; 
-Tənqidin farsdilli Azərbaycan ədəbiyyatına, xüsusən “Nizami 
məsələsi”nə baxışlarını izah etmək; 
-Ədəbi tənqidin orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatna anadilli 
ədəbiyyat müstəvisində baxışlarına elmi münasibət bildirmək; 
-Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatına yanaşmaların tipologiya-
sını açmaq, müasir ədəbiyyatşünaslıq ilə müqayisədə zəif və qüvvətli 
– üstün cəhətlərini izah etmək; “izm”lər kontekstindəki dəyərləndir-
mələri mahiyyət müstəvisinə çıxarmaq.