İxtisasın adı: Tərəvəz ustası Modulun nömrəsi

Modulun adı: Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri 
107 
Praktik tapşırıq 2.1
-in icrası üçün tələb olunan aşağıdakı cədvəldə verilən bacarıqlardan 
hansına sahib olduğunuzu “Bəli”, sahib olmadığınızı “Xeyr” ilə işarə edin. 
Qiymətləndirmə ölçüsü
Bəli 
Xeyr 
1.
Tapşırığı yerinə yetirmək üçün tələb olunan vasitələri əldə 
etdinizmi? 
2.
Yarpaqlı (və ya kökümeyvəli) tərəvəz toxumlarının keyfiyyət 
göstəricilərini təyin etmək üçün toxum nümunəsi hazırladınızmı? 
3.
Götürdüyünüz tərəvəz toxumunun təmizlik dərəcəsini təyin 
etdinizmi? 
4.
Toxumları cücərməyə qoydunuzmu? 
5.
Toxumun cücərmə qabiliyyətini müəyyən etdinizmi? 
6.
Toxumun cücərmə enerjisini müəyyənləşdirdinizmi? 
7.
Götürdüyünüz toxumları iriliyinə görə qruplaşdırdınızmı? 
8.
Götürülmüş toxum materialında 1000 dənin kütləsini təyin 
etdinizmi? 
Praktik tapşırıq 2.2.
Səpin sxemi 60 x 15 sm və hər yuvada bir bitki olmaqla toxumunun 
səpin normasını müəyyən edin. 
Tapşırıq və fəaliyyətlər 
Təlimat və tövsiyələr 
1.
Toxum materialının təsərrüfat 
yararlılığının müəyyən edilməsi 

Toxumun təmizliyi (A) və cücərmə 
qabiliyyətinə (B) əsasən onun təsərrüfat 
yararlılığını (T) aşağıdakı düsturla 
hesablayın: 
𝐓 =
𝐀 ∗ 𝐁
𝟏𝟎𝟎 %
𝟏𝟎𝟎 %
 
2.
Hektarda bitki sayının müəyyən 
edilməsi 

Səpin sxemini nəzərə alaraq (C
arası 
x B
arası
) 
tərəvəz sahəsində bitki sıxlığını hesablayın: 
𝐍
𝒃𝒊𝒕𝒌𝒊
=
𝟏𝟎𝟎𝟎𝟎 𝒎
𝟐
𝐂ə𝐫𝐠ə 𝐚𝐫𝐚𝐬ı 𝐱 𝐁𝐢𝐭𝐤𝐢 𝐚𝐫𝐚𝐬ı
 

---

İxtisasın adı: Tərəvəz ustası (Tərəvəzçilik mütəxəssisi) 
108 
3.
Səpin normasının hesablanması 

Toxumun təsərrüfat yararlılığı, hektarda olan 
bitkilərin sayı, 1 qramda toxumun sayı 
məlum olduqdan sonra səpin normasını 
aşağıdakı düsturla hesablayın: 
𝐒
𝒏𝒐𝒓𝒎𝒂
=
𝑵 + 𝑪
𝐓 ∗ 𝐀
∗ 𝟏𝟎𝟎 𝒌𝒒/𝒉𝒂
burada:
H - hektara səpin norması (kq),
N - hektara bitkilərin sayı,
C - sığorta fondu,
T - toxumun təsərrüfat yararlığıdır (%), A-1 
kq-da toxumun sayıdır. 
4.
Səpin normasına düzəliş edilməsi 

Bunun üçün səpin normasını faktiki 
təsərrüfat yararlılığına bölürük və birinci 
sinif toxumların təsərrüfat yararlılığına 
vururuq. Tutaq ki, K - səpin norması (birinci 
sinif toxumların təsərrüfat yararlılığına 
görə), TY
1
- birinci sinif toxumların təsərrüfat 
yararlılığı, TY
2
– faktiki təsərrüfat yararlılığı 
olarsa, onda səpin norması (X) aşağıdakı 
kimi olar: