Məqsəd:
Siz bu təlim elementində ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkilərinin gübrə
normalarının hesablanmasını öyrənəcək, bitkilərdə müxtəlif qida maddələrinə olan ehtiyacı
müəyyən edə biləcəksiniz.
Oxumadan öncə araşdır:
Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkilərinin suvarma vaxtını təyin etmək, gübrə
normalarının hesablanmasını öyrənmək, bitkilərdə müxtəlif qida maddələrinə olan ehtiyacı
digər bitki qruplarından fərqləndirərkən nələrə diqqət edilməlidir?
Modulun adı: Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri
155
5.1. Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkilərinin gübrələnməsi
Gübrə - Bitkiləri qida maddələrlə təmin etmək üçün torpağa, bəzən isə yarpaqlara
(kökdənkənar qidalanma) verilən üzvi və mineral maddələrdir.
Gübrələr birinci növbədə, bitkini qida maddələrlə təmin edir, torpağın fiziki, kimyəvi və
bioloji xassələrini yaxşılaşdırır ki, bu da məhsulun artmasına və onun keyfiyyətinin
yaxşılaşmasına səbəb olur. Gübrə verməklə məhsulla birlikdə torpaqdan götürülmüş qida
maddələri də torpağa qaytarılır. Bununla da torpaq bərpa edilir. Kənd təsərrüfatı
bitkilərindən yüksək məhsul əldə etmək və torpağın münbitliyini artırmaq üçün aqrotexniki
tədbirlər içərisində gübrələrdən istifadə ən vacib yerlərdən birini tutur. Gübrələr bir neçə
qrupa bölünürlər:
Üzvü və mineral gübrələrin tətbiqi bütün kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığını
yüksəldir və onların keyfiyyətini yaxşılaşdırır.
5.1.1. Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkilərin qida maddələrinə olan tələbatı
Digər kənd təsərrüfatı bitkilərinə nisbətən ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri
torpağa və onda olan qida maddələrinə daha çox tələbkardır. Bu, bitkilərin hazırkı
becərildikləri rayonların torpaq-iqlim şəraiti ilə vətənlərindəki (tropik və subtropik mənşəli
olması) torpaq-iqlim şəraitinə az uyğun olması ilə əlaqədardır.
Müxtəlif ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkilərinin qida maddələrinin miqdarına,
növlərinə və formalarına, torpaq məhlulunun qatılığına və reaksiyasına tələbatı müxtəlifdir.
Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri torpaqdan məhsulla çox qida maddələri
çıxarır ki, bu da onların qidaya tələbatını əsasən xarakterizə edir (Cədvəl 4.3).
Gübrələr
Üzvi
Torf
Kompost
Peyin
Mineral
Azot
Fosfor
Kalium
Mikrogübrələr
|
