jumladan, xona haroratida ham tez quriydi; jilolanganidan so‘ng neft mahsulotlari
ta’siriga uzoq vaqt chidaydi. Shu bilan birga, nitroemallar qator kamchiliklarga
ham ega, jumladan, qoplamalarning mexanik mustahkamligi yetarli darajada emas
(shuning uchun ularni jilvirlash va jilolashga ancha vaqt sarflanadi);
nitroemal asosidagi qoplamalar 75°C gacha bo‘lgan harorat ta’siriga chidamli
bo‘lib, 140°C gacha qizdirilganida yemirilib, o‘z-o‘zidan yonib ketishi mumkin;
nitroemallar metallga yomon ilashadi, shuning uchun ular yaxshilab
gruntovkalangan sirtlarga surtiladi. Emal tarkibida parda hosil qiluvchi qattiq
modda kam bo‘lganidan, pardaning qalinligi 0,01 mm dan oshmaydi, shu sababli
emallar 4–6 qatlam qilib surtiladi.
Nitroemallarning yuqorida keltirilgan kamchiliklarini bartaraf etish uchun
ularning tarkibiga asosiy parda hosil qiluvchidan tashqari qo‘shimcha parda hosil
qiluvchilar (modifikatorlar) qo‘shiladi. Bu usul asosida hozirgi zamonaviy
nitroemallarning barchasi, jumladan, avtomobillarni bo‘yashda ishlatiladigan НЦ–
11 turidagi nitroemallar ishlab chiqarilmoqda. Nitroemallar juda keng tarqalgan
bo‘yoqlar jumlasiga kiradi. Yengil avtomobillarning kuzovi, qanotlari va yuk
avtomobillari kabinalarini bo‘yashda nitroemallardan foydalanilar edi. Keyingi
yillarda. esa bu maqsadlarda sintetik (jumladan, alkidli smolalar) parda hosil
qiluvchilar asosidagi bo‘yoqlardan foydalanilmoqda.
Alkidli smolalar asosidagi lok-bo‘yoq materiallari.
Bunday bo‘yoqlardan
parda hosil qiluvchi sifatida alkidli smolalardan foydalaniladi (alkidli smolalar
ko‘p asosli kislotalari ko‘р atomli spirtlarda polikondensatsiyalash mahsulotidir).
Bunday parda hosil qiluvchilarning eng muhimlari gliftal (ikki asosli ftalat
kislotani glitserindagi eritmasi) va pentaftal (pentaeritritning to‘rt atomli spirtdagi
eritmasi)dir. Alkidli smolalarni eritishda skipidar, uayt-spirit va solvent
(toshko‘mir smolasini haydashda ajralib chiqadigan aromatik uglevodorodlar
aralashmasi) ko‘rinishidagi uglevodorodli erituvchilardan foydalaniladi. Gliftalli
va pentaftalli smolalarning eritmalari
Dostları ilə paylaş: