MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya
140 
140 
Ģəraiti təxəyyüldə canlandırdıqda, görəcəyi iĢi daha yaxĢı icra 
edir. 
Təlim prosesində, eləcə də, tərbiyə iĢində müəllimlər, 
tərbiyəçilər eləcə də valideynlər uĢaqlarda görəcəkləri iĢlə 
bağlı müsbət xəyali motivlər yaratmaqla onlara psixoloji
cəhətdən kömək edə bilərlər. 
IV.14.2. Ġradi iĢin quruluĢu 
 
Ġnsanın iradəsi məhz fəaliyyət prosesində təzahür edir. 
Psixoloji planda iradi iĢ fəaliyyətin strukturuna daxil edilir. 
Ümumi Ģəkildə iradi iĢi proses kimi təhlil etdikdə onun iki 
əsas mərhələdən ibarət olduğunu görə bilərik; 1. Zehni və 
yaxud intellektual mərhələ; 2. Ġcra və yaxud əsas iradi 
mərhələ.
 
Zehni mərhələ tələbatın dərk olunması, həvəs və 
arzunun əmələ gəlməsi, məqsədin ayrılması, motivlər 
mübarizəsi, qərar qəbulu və iĢin planlaĢdırması ilə xarakterizə 
olunur. Qərarın qəbulu yəni iĢin hansı Ģəkildə icra edilməsi, 
iradi iĢin quruluĢunda mühüm mərhələdir. Həqiqi iradi 
baĢlanğıc iĢin məhz hansı Ģəkildə icra edilməsi haqqında 
qərarın qəbul edilməsində təzahür edir. 
Zehni mərhələ, xüsusən onun motivlər mübarizəsi və 
qərar qəbulu mərhələsində təfəkkür aktivləĢdirilir. Ġradi iĢin 
bir elementi risk adlanır. Risk – o halda iĢə qoĢulur ki, 
fəaliyyətin nəticələrini proqnozlaĢdırmaq mümkün olmasın. 
Səmərəli risk, mahiyyətinə görə çox mühüm iradi keyfiyyət 
hesab olunur. 
Ġcra mərhələsi – iradi iĢin psixoloji məzmununu açıb 
göstərən mərhələ hesab olunur. Zehni mərhələ iradi iĢin icra 
mərhələsi ilə tamamlanır. Elə insanın iradi keyfiyyətləri, ounn 
nə dərəcədə iradəli olub-olmaması məhz ikinci mərhələdə 
aĢkar olur. 

---