www.elmler.net -
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 356
356
Pedaqoji fəaliyyətin müvəffəqiyyətini təmin etmək üçün
lazım olan müəllimin Ģəxsi pedaqoji qabiliyyətlərindən biri də
dözümlülük və özünəsahib olmaq qabiliyyətidir . Müəllim
həmiĢə, hər cür, hətta gözlənilməyən Ģəraitdə özünü ələ
almağı, özünə sahib olmağı, öz hisslərini, temperamentini
cilovlamağı bacarmalı, öz davranıĢına nəzarəti itirməməlidir.
Lakin bu heç də o demək deyildir ki, müəllim öz hisslərini
daima süni Ģəkildə boğmalıdır. O, Ģagirdlərlə birlikdə Ģadlana,
sevinə də bilər. Lazım gəldikdə tərbiyəvi məqsədlə qəzəb və
narazılığını da nümayiĢ etdirə bilər. Lakin bu zaman o heç
vaxt özündən çıxmamalı, qıĢqıra-qıĢqıra, kobud və təhqiramiz
tonla danıĢmamalıdır. Bununla belə müəllimin dözümlülüyü
özünə sahib olması etinasızlıq səviyyəsinə qalxmamalıdır.
Müəllimin digər mühüm Ģəxsi qabiliyyəti
dərsdə şagirdlərlə iş aparmaq üçün optimal psixi vəziyyət yarada bilməsidir . Bu cür qabiliyyətə malik olan müəllimlər özlərinin
gümrahlığı, həyatsevərliyi, kifayət qədər canlılığı ilə
fərqlənirlər. Nə olursa olsun, müəllim həmiĢə nikbin,
arzuolunan əhval-ruhiyyə ilə sinfə daxil olmalıdır. Məhz buna
görə də müəllim özünün əhvalını idarə etməyi, tənzimləməyi
bacarmalıdır.
2. Didaktik qabiliyyətlər - müəllimin zəruri məlumatları
Ģagirdlərə çatdıra bilmək, öyrədə bilmək, materialı uĢaqların
səviyyələrinə uyğunlaĢdırmaqla onlara çatdırmaq, material və
ya problemi aydın və ya anlaĢıqlı Ģəkildə Ģagirdlərə təqdim
etmək, fənnə qarĢı maraq oyatmaq, Ģagirdlərdə fəal müstəqil
fikir yarada bilmək qabiliyyətlərindən ibarətdir. Buraya
konkret olaraq müəllimin izah edə bilmək qabiliyyətini,
ekspressiv-nitq (natiqlik) qabiliyyətini, nəzəri qabiliyyətləri
(akademik qabiliyyət) aid etmək olar.