Ma’ruza mavzulari

Mavzuni mustahkamlashga oid savol va topshiriqlar:
1. Audio(ovozli) materiallarning ta’lim jarayonida qo‘llanilishi? 
2. Audio(ovozli) fayllarga ishlov berish dasturlarida ishlash. 
Adabiyotlar: 
1. S.S.G‘ulomov va boshqalar. Axborot tizimlari va texnologiyalari. Darslik. 
Toshkent, “Sharq”, 2000-y. 
2. S.Tursunov, I.Nazarov. Ta`limda axborot texnologiyalari. Darslik. Toshkent: 
“Adabiyot uchqunlari”, 2019, 1-tom, 262 b. 
3. T.Rixsiboyev, X.Rixsiboyeva, S.Tursunov. Kompyuter grafikasi. Darslik. T.: 
“Tafakkur qanoti”, 2018 y. 304 b. 
4. Ro‘zimov S. K., Kompyuter savodxonligi. O‘quv qo‘llanma. Toshketn, 
“Noshir”, 2011-yil, 367 b. 
Video tushunchalari va audio qurilmalar 
Hozirgi kunda video ma’lumotlarning ikki toifasi mavjud: analogli va raqamli. 
Analogli video videosignallarni uzatishning dastlabki usuli bo‘lib, analogli 
usuldagi birinchi video formatlardan biri kompozit videosignal hisoblanadi. 
Kompozit analogli video barcha videokomponentlarni (yorqinlik, rang, sinxronlik 
va h.k) bir signalga birlashtiradi. Bu elementlarni bir signalga birlashtirish hisobiga 
kompozit video sifati mukammal bo‘la olmaydi. Natijada biz aniq bo‘lmagan 
ranglar uzatilishiga, tasvirning yetarli bo‘lmagan aniqligiga va boshqa sifat 
yo‘qotish faktorlariga ega bo‘lamiz. Shu sababli kompozit video turli video 
komponentlari mustaqil signallar sifatida namoyon bo‘luvchi komponentli videoga 
tezda yo‘l bo‘shatib berdi. Bundan kelib chiqadiki, yuqorida tavsiflangan analogli 
formatlardagi asosiy kamchilik sifatda, chunki nusxa har doim originalga 

---

59 
qaraganda sifatsizroq bo‘ladi. Videomaterialdagi sifat yo‘qotish xuddi fotonusxaga 
o‘xshash bo‘ladi – nusxa hech qachon originaldagidek tiniq va yorqin bo‘lolmaydi. 
Analogli videodagi bu kamchilik raqamli videoformatning yaratilishiga sabab 
bo‘ldi. Analogli videodan farqli raqamli videoda har bir nusxa original bilan bir xil 
bo‘ladi.