Maxsus psixologiya oligofrenopsixologiya surdopsixologiya logopsixologiya tiflopsixologiya toshkent 2013



Yüklə 6,98 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə81/104
tarix03.12.2023
ölçüsü6,98 Mb.
#172375
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   104
Maxsus psixologiya. Mo\'minova L.R.

Savol va topshiriqlar
1. Shaxs faoliyatida ko'rishning ahamiyati. Ko'rish analizator- 
larining nuqsoni, uning oqibatlarini tushuntiring.
2. Ko'rlik nuqsoni, uning turlari haqida gapiring.
3. Tiflopsixologiya fanining predmeti nima?
4. Zamonaviy tiflopsixologiya fanining metodologik asoslarini 
tushuntiring.
206


5. Tiflopsixologiya fanining yuzaga kelish tarixi haqida.
6. Fan metodlarini yoriting.
Tayanch so‘zlar va tushunchalar
1. Tiflopsixologiya — maxsus psixologiyaning bir yo‘nalishi bolib, 
ko‘rish nuqsoni bo‘lgan shaxslar psixologiyasi bilan shug'ullanadi.
2. Korreksiya — to‘g‘rilash, yumshatish, hayotga moslashtirish, 
hayotda o‘z o'rinlarini topishga ko'maklashish.
3. Diagnostik metodlar — ruhiyatning ma’lum tomonlarini 
aniqlashga qaratilgan usullar.
12.2. Ko‘r va zaif ko‘ruvchi bolalarning ruhiy rivojlanish 
xususiyatlari
Inson shaxsining toiaqonli, atroflicha, mukammal bo‘lib rivoj­
lanishi, shakllanishi uchun barcha analizatorlar sog‘lom boiishi 
lozim. Aks holda shaxs bir butun holda, m e’yorda rivojlanmaydi, 
aniqrog‘i rivojlana olmaydi. Analizatorlarning tuzilishi nafaqat 
atrofdan kelayotgan taassurotlarni qabul qilish, balki ularni tahlil 
qilish, faoliyatni nazorat qilish ham izdan chiqadi. Shuni ta’kidlab 
o'tish joizki, ko‘rish analizatorining zararlanishi inson psixikasining 
turli tomonlariga bir xilda ta’sir etmaydi. Ayrim qismlar, holatlar, 
jarayonlar chuqur zarar ko‘rsa, ayrimlari nisbatan yuzakiroq zarar 
ko‘rishi mumkin. Ko‘rlik muammosi insoniyat paydo boiibdiki
kishilarni o‘ylantirib keladi. Afsuski, har doim ham ilm-fan yu- 
tuqlari ko‘rlik ustidan to‘la g‘alaba qila olmaydi. Ko'rish jarayoni 
inson ruhiyatining rivojida alohida, kerak bo‘lsa yetakchi o‘rinni 
egallaydi. Tug'ilgan chaqaloqning dastlabki kunlaridagi rivoji 
uchun, m oijal olish faoliyati yetakchi o‘rinda turadi. Bu faoliyatning 
rivoji uchun esa ko‘rish a’zosi talab etiladi. Aks holda bola ko‘rmasa, 
unda m o‘ljal olish reaksiyasi rivojlanmaydi. Lekin, ko‘rish nuqsoni 
shaxsning turg‘un sifatlarining shakllanishida yetakchi ahamiyatga 
ega bo‘lmasligi mumkin. Bu sohadagi kamchiliklar maxsus ta ’lim- 
tarbiya orqali to‘g‘rilanib borishi mumkin.
Ko‘rish nuqsoniga ega boigan bolalarning ruhiy taraqqiyoti qa­
tor qiyinchiliklar, to‘siqlar bilan birga kechadi. Buning boisi shun- 
daki, ko‘r yoki zaif ko‘ruvchilarning 90% tug'm a yoki ilk yoshlarda
207


orttirilgan bo'ladi. Ko'rish a’zosining chuqur zararlanishi natijasida 

Yüklə 6,98 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   104




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin