Microsoft Word etno kitab son srift 12
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ETNOPSİXOLOGİYA
95 əsasında Z.Freydin baxışları dayanır. Z.Freyd hesab edir ki, insanda libido (quruculuq) enerjisi ilə yanaşı mortido (dağıdıcılıq) enerjisi də vardır. Ona görə də konflikt bioloji amillərlə insanın anadangəlmə təbiətində olan aqressiv, destruktiv, dağıdıcı meyllə bağlıdır. Z.Freyd, 1932-ci ildə A.Eynşteynə yazdığı “Müharibə mütləqdirmi?” məktubunda göstərir ki, “İnsanlar arasında konfliktlər, maraqların toqquşması güc vasitəsilə həll olunur. Düşmənin qətli insana xas olan instinktiv qəddarlıq meyli ilə bağlıdır.” K.Lorents də aqressiv davranışı bioloji cəhətdən ötrülən aqressivlik instinkti ilə bağlayır. Onun fikrinə görə aqressiya insanın daxili qüvvəsidir və bu da düşmən qonşulara qarşı yönəlmiş olur, özünün aid olduğu qrupu və eyni zamanda özünü qorumağa, hifz etməyə xidmət edir. Bəzən də etnik konfliktləri etnosun frusturasiya (məqsədə nail olmağı əngəlləyən real və xəyali maneələrlə bağlı olaraq insanın keçirdiyi hiss) haləti ilə izah edirlər. Yəni qrupun arzu və istəklərinin boğulması, uzun müddət qarşısı alınması, həyata keçməsinə “imkan verilməməsi” aqressivliyi gücləndirir. Bu da qruplarası konfliktə səbəb olur. 2.Fərdi fərqlər qruplarası konfliktin əsas səbəbi kimi. İnsanın “yad, özgə” qruplara münasibətini təhlil edən yanaşmalardan biri avtoritar şəxsiyyət konsepsiyasıdır. “Berkli qrupu” tədqiqatçılarının II dünya müharibəsindən sonra ABŞ-da həyata keçirdikləri lahiyə antisemit (yəhudilərə nifrət etmə) idelogiyasına həssas olan fərdlərin (potensial faşistlər) müəyyənləşdirilməsinə istiqamətlənmişdir. T.Adorno və onun əməkdaşları Z.Freydin ideyalarına istinad edərək qənaətə gəirdilər ki, özgə qruplara olan münasibəti erkən uşaqlıq dövründə uşağın ailədə keçdiyi sosialzasiya prosesilə, ələxsus ailədə emosional münasibətlərin ambivalent olması ilə bağlıdır. Bu konsepsiyanın mahiyyəti belə izah olunur ki, sərt və formal münasibətlərin hakim kəsildiyi ailədə tərbiyə alan insan özünün aqressiv enerjisini bir hissəsini başqalarına, xüsusilə özü ilə identifikasiya etmədiyi fərdin üzərinə, daha dəqiq desək yad mədəniyyətin daşıyıcılarına yönəldir. 3. Real konflikt nəzəriyyəsinə görə qruplararsı konflikt qrup |