Microsoft Word kimyoi saodat ziyouz com doc


FASL  Halol va haromda parhez qilmoq bayonida



Yüklə 1,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə173/239
tarix26.03.2023
ölçüsü1,55 Mb.
#90079
1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   239
Imom G\'azzoliy. Kimyoi saodat

FASL 
Halol va haromda parhez qilmoq bayonida 
Bilgilki, harom va halolning darajalari bisyordur. Hammasi bir tariqa emasdur. 
Chunonchi ba’zi haloldur va ba’zi halol-pok va ba’zi pokroqdur. Munga o‘xshash 
haromdan ba’zi najas va ba’zi palidrokdur. Chunonchi issig‘dan bo‘lg‘on kasalga yana 
issiq mijoz doruning zarari ziyodaroqdur. 
Bas, haromning martabalari munga o‘xshashdur. Va shubhali ishlardan parhez 
qilmokda musulmonchilik darajalari beshdur: avvalgi daraja - vara’i uduldurki, ommai 
musulmonlarning vara’idur, zohiriy shariat haromlig‘iga fatvo bergan 
nimarsadan yiroq bo‘lmoqdur. Bu vara’ darajalarining avval martabasidurki. bigov 
molini aqdi fosid birla va birovning rizolig‘i birla olmoq haromdur, lekin g‘azab birla, 
sevib olmoq qattiq haromdur. Va agar yetim va kambag‘aldan olsa yana azimroq 
haromdur. Agar aqdi fosid birla, ribo - pora jihatdan bo‘lsa, ashaddiy haromdur. 
Agarchi, xaromliq oti bu mazkurning hammasida bordur va lekin qaysiki haromroqdur
oqibatda aning xatari ziyodaroqdur. Va afv umidi za’ifroq. 
Halol va haromni tafsili birla ul kishi bilurki, ilmi fiqhni tamom bilgay va lekin ilmi 
fiqhni tamom bilmak hamma musulmo.nlarga vojib emas. Balki savdogar bo‘lsa olmoq 
va sotmoq ilmini bilmak vojibdur va agar muzdur (yollanib ishlovchi) bo‘lsa ilmi ijorani 
bilmak vojibdur. 
Ikkinchi daraja - yollanib ishlovchilar vara’idur. Bu ul martabadurki, har nimarsaki 
muftiy ani haromligig‘a fatvo bersa va lekin shubhalik bo‘lsa, aningdan eranlar yiroq 
bo‘lg‘ay. Shubhalik narsalar uch qismdur. Avvalg‘i qismdan yiroqbo‘lmoq vojibdur. 
Ikkinchi qismdan yiroqbo‘lmoq mustahabdur. Uchinchi qismdan yiroq bo‘lmoq vas-
vasadur. Chunonchi, kishikim, sayl (ov) go‘shtini yemas, gumon qilurki, birovning 
mulqidin qochib chiqqan bo‘lg‘ay. Munga o‘xshashlar vasvosning dalilidur. 
Uchinchi daraja - parhezkorlar vara’idurki, ularni muttaqiylar atarlar va ul 
martabadurki. harom va shubhanok bo‘lmasa, balki qaloli mutlaq bo‘lsa va lekin ul 
halolni lozim tutgandan keyin yana bir shubhanok nimarsag‘a yo yana bir haromg‘a 
yaqin bo‘lmoq ehtimoli bo‘lsa, ul haloli mutlakdin qochg‘ay. Hazrati rasul 
alayhissalom aytibdurlar: «Muttaqiylar (Alloqdan qo‘rqib, pok luqma, ibodat. riyozat 
va taqvo yo‘lini mahkam ushlaguvchilar) darajasig‘a yetmas, to shubhalik 
nimarsalardan o‘zlarini tutib, parhezni to‘la qilmaguilaricha (oliy poklikka muyassar 
bo‘lmaslar). 
Hazrati Umar r.a. ayturlar: «O’n ehtimolning biriga shubhalik haloldan qo‘l 
yig‘armen. Bu qo‘rqinchlidurki. shoyad haromga boshlamagay». Chunonchi birovning 


Kimyoi saodat. Abu Homid G’azzoliy 

Yüklə 1,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   239




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin