Microsoft Word Materiallar Full

II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

514 

 Qafqaz University                         

          18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan 

üçün tərcüməçinin istifadə etdiyi dilləri yaxşı bilməsi ilə yanaşı, o tərcümə materialları ilə yaxından tanış olmalıdır. 

Tərcüməçi onun işində zəruri hesab edilən digər bir sıra keyfiyyətlərə də malik olmalıdır. Bunlardan ən  əsası fikri aydın 

şəkildə çatdıra bilmək bacarığıdır.  Əks təqdirdə  tərəflər arasında lazımi anlaşma ola bilməz,  bu  da  nəticədə  əlaqələrin 

pozulmasına gətirib çıxara bilər. Digər II xüsusiyyət də odur ki, tərcüməçi danışığın mövzusuna müdaxilə etməməlidir. 

Çünki, o həmin sahənin mütəxəssisi olmadığı üçün mövzunu təhrif edə bilər, başqa istiqamətə yönəldə bilər. O tərcümə 

zamanı deyilən fikirlərə özündən əlavə və əksiltmələr etməməlidir. Tərcümə prosesi başlayarkən o özü ilə hökmən kağız və 

qələm götürməlidir. Lazım gəldikdə müəyyən qeydlər aparmalıdır. Bu xüsusilə ardıcıl tərcümə zamanı zəruri olaraq tətbiq 

olunur. Çünki belə  tərcümə zamanı xüsusi adları, tarixi faktları, rəqəmləri yadda saxlamaq üçün buna böyük ehtiyac 

duyulur.  

Tərcüməçi peşəsinin bir xüsusiyyəti də odur ki, tərcüməçi öz üzərində daim işləməli, öz ixtisas və siyasi biliyini həmişə 

artırmalıdır. Tərcüməçi hər an tərcümə üçün hazır olmalıdır. O müntəzəm olaraq dövrü mətbuatı izləməli və  işlədiyi 

ölkələrin həyatında baş verən hadisələri izləməli və bunlardan xəbərdar olmalıdır. Tərcüməçinin vəzifələrindən biri də 

həmişə öz işinə  məsuliyyət hissi ilə yanaşmalı olmasıdır. Tərcümə  sənəti yaradıcı  iş olduğu üçün ona məhz yaradıcı 

münasibət bəsləmək lazımdır. Tərcüməçinin vəzifələrindən biri də onun öz səlahiyyətləri çərçivəsindən kənara 

çıxmamasıdır. Onlar etika normalarını gözləməli, öz geyimlərinə, səliqə-səhmanlarına və danışıqlarına fikir verməlidirlər. 

Tərcüməçi öz ölkəsinin mənafeyinə xidmət etməli, tərcümə zamanı ölkəsinin adını birinci çəkməlidir. 

Təbii ki, mütəxəssislər də öz növbələrində  tərcümənin müvəffəqiyyətli keçməsinə kömək etməlidirlər. Tərcümə 

prosesində, xüsusilə şifahi tərcümə zamanı tərəflər aydın danışmalı, cümlələri tam, səlis və məntiqli şəkildə qurmalıdırlar. 

Elə hallar olur ki, olduğu ölkənin dilində müəyyən mənada anlaşma yarada bilən mütəxəssis tez-tez tərcüməçinin sözünü 

kəsir, beləliklə onun fikrini pozmuş olur, yaxud bu və ya digər mütəxəssis müəyyən iş normasına baxmayaraq tərcüməçinin 

yorulması faktı ilə hesablaşmır, onu əlavə materialla yükləyir. Nəticədə bu tərcüməçinin iş qabiliyyətinin azalmasına və 

zehnin yorğunluğuna səbəb olur.  

Nəhayət tərcüməçilik işi sahəsində, ümumiyyətlə normativ sənədlərin, yaxud hüquqi qayda və qanunların olmaması bu 

sahədə müəyyən pozuntuların yaranmasına əlverişli şərait yaradır.