Microsoft Word Yaxin ve orta serq olkeleri doc

Sənayenin aparıcı sahələri. Ötən  əsrin 70-ci illərinin  əvvəl-
lərindən ölkədə hasilat sənayesinin inkişafında tərəqqi baş verir. 
Ölkədə neft axtarışı ilə  məşğul olmağa 1967-ci ildən sonra başla-
mışlar. İlk dəfə 1956-cı ildə «Petroleum konseşinz ltd» şirkəti Fəhud 
rayonunda neft quyusu qazmışdı. Ölkə üzrə neftin kəşf edilmiş 
ehtiyatları 735 mln. ton (2003), təbii qaz ehtiyatı 815 mlrd kub 
metrdir. Bu iki sərvət ölkə sənayesinin aparıcı sahələridir. İllik hasilat 
müvafiq olaraq 45 mln. ton və 10.5 mlrd kub metrdir. 
Omanın kontinental şelfində neft axrarışı işləri ilə məşğul olan 
mütəxəssislərin fikrincə  dəniz dibində böyük ehtiyatı olan yataqlar 
mövcud ola bilər. Ölkədən çıxarılan neftin bir qismi «Eşlend 
kompani»  şirkətinin 1982-ci ildə tikdirdiyi neftayırma zavodunda 
emal olunur. Bu müəssisənin məhsulları ölkə  tələbatını ödəyir, 
çıxarılan neftin əksər hissəsi isə ixrac olunur. Yaponiya, Fransa və 
Hollandiya Oman neftinin əsas alıcılarıdır. Ölkənin büdcə gəlirlərinin 
əsas mənbəyini neft satışından  əldə olunan gəlir təşkil edir. Neft 
istehsalı  və ixracı ölkədə möhkəm valyutanın yaranmaasına səbəb 
olmuşdur. 
Neftin kəşfiyyatı  və  çıxarılması illə «Petroleum Divelopment 
of Oman» şirkəti məşğul olur. Şirkət kapitalının 60 faizi Oman 
dövlətinə  məxsusdur. Ölkədə  təbii qaza olan tələbatı ödəmək və 
dünya bazarına təbii qaz ixrac etmək məqsədilə 80-ci illərin 
əvvəllərində tədbirlər hazırlanmışdır. 1989-cu ildə dövlət bölməsinin 
kapitalı  əsasında  İbal-Məsqət qaz kəməri istifadəyə verilmişdir. Bu 
magistral qaz kəmərindən ölkənin  şimalında yerləşmiş Rusayal 
sənaye mərkəzinə qollar ayrılır. 

---

 
191 
Təbii qazdan kibrə istehsalına başlanmışdır. 2000-ci ildən 
istehsal gücü 6,2 mln ton olan maye qaz zavodu fəaliyyət göstərir. 
Dünya bazarında neftin qiymətinin dəyişməsindən asılı olaraq ölkə 
neftdən bir ildə 8-10 mlrd. ABŞ dolları həcmində gəlir əldə edir. Neft 
və  təbii qazdan başqa Omanda mis, xromit daş kömür, qızıl, 
qurğuşun və s. çıxarılır. Çıxarılan mis filizi Səudiyyə  Ərəbistanı 
kapitalının köməyilə tikilmiş mis əritmə zavodunda emal olunur. 
Emaledici sənaye inkişaf etdirilir. Bu sahənin müəssisələrində 
sement, plastik kütlə məmulatları, soyuducu, un istehsal edilir, meyvə 
konservləri,  Şərq  şirniyyatı hazırlanır, xurma qablaşdırılır, balıq 
qurudulur.  İqtisadiyyatın daha sürətli inkişafına maneçilik törədən 
amil energetika bazasının zəifliyidir. Ölkədə mazut və qazla işləyən 
bir neçə istilik elektrik stansiyası fəaliyyət göstərir. 
Region ölkələrinin hamısında olduğu kimi Omanda da kustar 
sənətkarlıq bizim günlərədək öz əhəmiyyətini itirməmişdir. Kustar 
müəssisələrdə yeyinti məhsulları (xurma, qəhvə, Şərq şirniyyatı və s.) 
istehsal olunur, gümüş, qızıl və misdən müxtəlif zinət məmulatları 
hazırlanır, omanlıların çox sevdikləri soyuq silah (xəncər, bıcaq), 
həmçinin dəri, müxtəlif parçalar, xalça-palaz istehsal edilir. Dəniz 
sahillərində yaşayan sənətkarlar qayıq hazırlamaq üzrə 
ixtisaslaşmışlar.