Microsoft Word Yeni kitab A5-son docx

yatının görkəmli nümayəndələrinin Azərbaycan dilində 
nəşri nəzərdə tutulan siyahısı”nda yer alan yazarların şedevr 
əsərləri dilimizə çevrilməkdədir. Təkcə yola saldığımız 2010-
cu ildə “Dünya Ədəbiyyatı Kitabxanası” seriyasından Nobel 
mükafatına layiq görülmüş müəlliflərdən  Con Qolsuorsinin, 
Luis Sinklerin, Ernest Heminqueyin seçilmiş əsərləri, klassik 
dünya  ədəbiyyatının nümayəndələrindən isə Lev Tolstoyun 3 
cildlik seçilmiş  əsərləri, Frans Kafkanın, Andrey Platono-
vun, Somerset Moemin seçilmiş  əsərləri, habelə  “Antik 
ədəbiyyat antologiyası” nəşr olunub. 
Tərcümə dilin lüğət tərkibini zənginləşdirən vacib faktorlardan 
biridir. Bildiyimiz kimi, Sovet dövründə Azərbaycanın digər 
dövlətlərlə ədəbi əlaqələri əsasən ərəb, fars və rus dilləri vasitəsilə 
həyata keçirilirdi. Hal-hazırda isə  əsəsən ingilis, fransız, alman 
dillərindən edilən tərcümələr üstünlük təşkil edir. Bu tərcümələrin 

---

39 
önəmli cəhəti ondadır ki, mütərcimlər tərcümələri birbaşa oriji-
naldan edirlər. Bildiyimiz kimi, bu amil əsərin  əsl mahiyyətini, 
ruhunu, forma və məzmun keyfiyyətini qorumağa, ondakı bədiilik 
məziyyətlərinin orijinala uyğun səviyyədə alınmasına təsir 
göstərir. Geridə qoyduğumuz ildə  Vilayət Hacıyevin  tərcümə-
sində  Stefan Svayqın “Bəşəriyyətin bəxt ulduzları”  əsərinin 
birbaşa alman, V.Quliyevın  tərcüməsində isə  Corc Oruellin 
antiutopiya janrında yazdığı, totalitarizm təfəkkürünə üsyan 
xarakteri daşıyan “1984” əsərinin ingilis dilindən çevrilib təqdim 
olunması hər iki mədəniyyət arsenalının zənginləşməsi baxımın-
dan önəmli addımdır. Təbii ki, tərcümə olunan mətn orijinalı tam 
mənada əvəzləyə bilməz. Nədən ki, yaradılan əsər, mətn hər şey-
dən əvvəl dil hadisəsidir, müəllifinin mənsub olduğu ölkənin milli 
kimlik, milli varlıq göstəricisidir, onun ruhsal dünyasını 
sərgiləyən faktordur. 
“Tanınmış rus tərcümə  nəzəriyyəçisi  İ.V.Kaşkin  orijinalın 
dilini tərcüməçinin qarşısında duran «sipər» adlandırır. Onun 
fikrincə  tərcüməçi bu sipərdən adlayarkən gerçəkliyin müəllif 
inikasının təravətini itirməməlidir. Kaşkindon fərqli olaraq 
Fyodorov orijinalın dilini geniş açılmış qapı ilə müqayisə edir. 
Onun fikrincə hər iki dili gözəl bilən tərcüməçi başını dik tutub 
bu qapıdan içəri keçə bilər. Paradoks yaranır - orijinalın dili 
«sipər»dir, yoxsa «açıq qapı»? Bu suala birmənalı cavab 
vermək çox çətindir. Hər halda orijinalın dili «açıq qapı»dırsa 
da,  о qapıya aparan yolda xeyli «sipər» mövcuddur.”(Rövşən 
Əliyev. Müasir dövrdə Azərbaycan dilinə tərcümənin nəzəri və 
praktik prinsipləri. Avtoreferat, Bakı-2007)  
Qeyd edək ki, çağdaş  ədəbiyyatımızda tərcümə siyasətinin 
yeridilməsində  “Qanun” nəşriyyatının müstəsna xidməti var. 
Ötən il “Ən yeni tərcümə” seriyasından Herta Müllerin “Nə-