M.İSMİxanov, H. Bayramov, S. VƏLİyeva

Mühazirə tipləri: 1.Təlim prosesindəki yeri və roluna 
görə mühazirənin aşağıdakı tipləri fərqləndirilir: 
- giriş mühazirələri: müəyyən fənnin tədrisinə giriş məqsədi 
daşıyır.
- cari (tematik) mühazirələr: gündəlik keçilən mühazirələrdir.
- icmal mühazirələri: fənnin bir neçə iri mövzusunun (onların 
hər biri üçün vaxt ayrılmadıqda), yaxud kursun sonunda 
fənnin ən mühüm məsələlərinin ümumiləşdirilmiş şəkildə 
tələbələrə çatdırılması məqsədi güdür; 
- epizodik mühazirələr: fənnin mövzularından hər hansı biri 
üzrə aparılan mühazirə formasıdır; 
- yekun mühazirələr: fənnin tədrisi başa çatdıqdan sonra 
keçilənlər dərinləşdirilir, sistemə salınır, gələcək mütəxəs-
sislərin peşə-ixtisas hazırlığı ilə əlaqələndirilir, nəzəri 
biliklərin tətbiqi imkanları açıqlanır. 

---

127 
2. Mühazirələr xarakterinə görə də bir neçə tipdə olur: 
sistemli, problemli, qarışıq mühazirələr. 

Sistemli mühazirələr proqram mövzularını sistemli 
şəkildə şərh edən mühazirələrdir. Bu forma ali məktəblərdə 
daha geniş tətbiq olunur.  

Problemli mühazirələr hər hansı problemin həllini 
nəzərdə tutur. Belə mühazirələr iki növdə ola bilər: 

Qarışıq mühazirələr forması sistemli və problemli 
mühazirələrin əlaqələndirilməsini nəzərdə tutur. 
3. Pedaqoji ədəbiyyatda mühazirələrin təşkili qayda-
sına görə müxtəlif tipləri nəzərdən keçirilir: mühazirə-diskus-
siya (mühazirə tələbələrin sualları əsasında, onlarla diskussiya 
şəraitində keçirilir), ikilikdə mühazirə (müəllim digər mütə-
xəssislə və ya ekspertlə birlikdə dialoq, diskussiya, polemika 
əsasında, tələbələri də dialoqa cəlb etməklə mövzunu şərh edir), 
mühazirə-press konfrans (mühazirə müəyyən mövzu üzrə 
tələbənin sualları üzərində qurulur), vizual mühazirə (mühazirə 
təlimin texniki vasitələrinin köməyi ilə əvvəldən hazırlanmış 
material əsasında keçirilir) və s. 
Göründüyü kimi, müasir ali məktəbdə mühazirə forma-
sından istifadə etmək imkanları genişdir. Əsas məsələ didaktik 
məqsəddən çıxış edərək optimal formaları seçib, pedaqoji 
tələblərə uyğun tətbiq etməkdir.