Mühazirə MÖvzu 1 sağlam həyat təRZĠNĠnformalaġmasi, XƏSTƏLĠKLƏRĠn profġlaktġkasi mövzu 2

Tənəffüsün aĢağıdakı tiplǝri ayırd edilir: 
-Çeyn-Stoks tipli tǝnǝffüs:tǝnǝffüsün dǝrinliyǝ tǝdricǝn artır, sonra azalır, bundan sonra davamiyyǝti bir 
neçǝ saniyǝdǝn bir dǝqiqǝyǝ qǝdǝr olan pauza baş verir; 
-Biot tipli tǝnəffüs:uzunmüddǝtli pauza, bǝrabǝr dǝrinlikli tǝnǝffüs fonunda baş verir; 
-Kussmaul tipli tǝnǝffüs:bǝrabǝr seyrǝk tǝnǝffüs tsikli, dǝrin küylü nǝfǝsalma vǝ güclǝnmiş nǝfǝsvermǝ ilə 
əvəz olunur.
Qǝflǝtǝn inkişaf edǝn boğulma tutması astma adlanır. Ürǝk vǝ bronxial mǝnşǝli olur. Hǝr ikisi tǝcili 
müdaxilə tǝdbirlǝri tǝlǝb edir. Ona görǝ xǝstǝlǝrdǝ boğulma tutması baş verǝn kimi hǝkimǝ müraciǝt 
etmǝk lazımdır. Xǝstǝnin döş qǝfǝsini paltardan azad etmǝli, ona yarımoturaq vǝziyyǝt vermǝli, pǝncǝrǝni 
açaraq otağa tǝmiz hava gǝlmǝsini tǝ'min etmǝli. Bronxial astma tutması zamanı (hǝkimin göstǝrişinǝ 
ǝsasǝn) dǝrman preparatlarını tǝkcǝ inyeksion yolla deyil, hǝm dǝ aerazol inhalyasiya vasitǝsilǝ hǝyata 
keçirilir. Aerozolun dozası hǝkim tǝrǝfindǝn tǝ'yin edilir.
Öskürǝk. Mürǝkkǝb qoruyucu reflektor akt olub, bronx vǝ yuxarı tǝnǝffüs yollarından bǝlğǝm vǝ ya 
yad cismi çıxarmaq üçün yönǝldilmişdir. Xarakterinǝ görǝ quru vǝ yaş olur. Yaş öskürǝk çoxlu miqdarda 
bǝlğǝm ifrazı ilǝ gedǝrsǝ, xǝstǝyǝ elǝ vǝziyyǝt vermǝk lazımdır ki, bǝlğǝm yaxşı çıxsın. Quru ǝzabverici 
öskürǝk zamanı natrium hidrokarbonatın inhalyasiyası, isti süd, çay, yayındırıcı terapiya kimi banka, 
xardal, isti ayaq vannaları yaxşı tǝ'sir edir. Bǝlğǝm, xüsusi ilǝ dǝ vǝrǝmli xǝstǝlǝrin bǝlğǝmi yoluxma 
mǝnbǝyi olduğu üçün xǝstǝlǝr şǝxsi gigiyena qaydalarına ciddi riayǝt etmǝlidirlǝr. Bǝlğǝmi yığmaq üçün 
xǝstǝyǝ cib tüpürcǝk qabı verilir. Bu qaba1/4 hissǝsinǝ qǝdǝr 3%-li xloramin mǝhlulu tökülür. Bǝlğǝmi 
kanalizasiyaya axıdırlar. Vǝrǝm xǝstǝliyinin bǝlğǝmini isǝ xüsusi peçdǝ yandırırlar. Cib tüpürcǝk qabı hǝr 
gün boşaldılmalı, qaynar su ilǝ yuyulmalı, 2%-li hidrokarbonat mǝhlulunda 30 dǝqiqǝ müddǝtindǝ 
qaynadılmalıdır.
Bǝlğǝmin ümumi analizi üçün sǝhǝr yemǝkdǝn ǝvvǝl xǝstǝnin dişini tǝmizlǝyib, ağzını yaxaladıqdan 
sonra tǝmiz, geniş boğazlı bankaya yığılır. Bankanın üstünǝ xǝstǝnin familiyası, şö'bǝsi, palatası, ayın 

---