1-rasm O’zbekiston va Fransiya bayrog’i
Taʼkidlash joizki, bu davlatimiz rahbarining Fransiyaga ikkinchi tashrifidir.
Prezident Shavkat Mirziyoyev Fransiya Prezidenti Emmanuel Makronning taklifiga
binoan ilk bor to‘rt yil avval, 2018 yilning 8-9 oktyabr kunlari ushbu mamlakatga
tashrif buyurgan edi. Fransiya O‘zbekiston Prezidentining 2016 yilda lavozimga
kirishganidan so‘ng tashrif buyurgan birinchi Yevropa davlati bo‘ldi.
8
O‘zbekiston va Fransiyani tarixiy do‘stlik va o‘zaro hurmat rishtalari
O‘zbekiston va Fransiyani tarixiy do‘stlik va o‘zaro hurmat rishtalari bog‘lab turadi.
Ayni paytda Fransiya arxivlaridan birida Amir Temurning Fransiya qiroli Karl VI
ga 1402 yilda yo‘llagan maktublari, Karl VIning Sohibqiron nomiga yozgan maktubi
saqlanadi. Hukmdorlarning maktublari mazmunida o‘zaro savdo aloqalarini
rivojlantirishga alohida eʼtibor qaratilgan.Keyingi yillarda ko‘p asrlik O‘zbekiston-
Fransiya
munosabatlari
yangi
mazmun
bilan
boyigani
holda
jadal
rivojlanmoqda.Joriy yil 1 mart kuni Toshkent va Parij shaharlarida O‘zbekiston va
Fransiya o‘rtasida diplomatiya munosabatlari o‘rnatilganining 30 yilligi
nishonlandi.Oliy darajadagi siyosiy muloqot muntazam ravishda qo‘llab-
quvvatlanmoqda.Fransiya O‘zbekistonning Markaziy Osiyoda barqarorlik va
xavfsizlikni mustahkamlash, o‘zaro manfaatli hamkorlik hamda yaxshi
qo‘shnichilik munosabatlarini rivojlantirishdagi rolini yuqori baholaydi.O‘zbekiston
va Fransiya parlamentlararo aloqalarni ham faol rivojlantirmoqda. Oliy Majlis
Senati va Qonunchilik palatasida Fransiya Senati va Milliy assambleyasi bilan
“O‘zbekiston-Fransiya” do‘stlik guruhlari tuzildi.Oliy Majlis Senati raisining
birinchi o‘rinbosari Sodiq Safoyev 11-12 noyabr kunlari V Parij tinchlik forumidagi
ishtiroki doirasida Fransiya Senatida hamda Milliy assambleyasida muzokaralar
o‘tkazdi.
Fransiya O‘zbekiston bilan iqtisodiy, sarmoyaviy, moliyaviy va texnik sohalardagi
hamkorlikka muhim ahamiyat beradi.O‘zbekistonda 46 ta korxona, shu jumladan,
17 tasi 100 foiz Fransiya kapitali asosida faoliyat yuritmoqda. Kompaniyalar
faoliyatining asosiy yo‘nalishlari qurilish va turizm, xizmat ko‘rsatish va qishloq
xo‘jaligi singari sohalarni qamrab olgan.Ayni paytda O‘zbekistonda Fransiya
sarmoyasi ishtirokida qator yirik sarmoyaviy loyihalar amalga oshirilmoqda.
Jumladan, Samarqand viloyati Nurobod tumanida «Total Eren» kompaniyasi bilan
quvvati 100 MVt bo‘lgan quyosh fotoelektr stansiyasini qurish, «Orano Mining»
kompaniya bilan hamkorlikda uran qazib olinadigan istiqbolli hududlarda
geologiya-qidiruv ishlari olib borilmoqda, Sirdaryo viloyatida xalqaro konsorsium,
jumladan, “EDF” kompaniyasi bilan quvvati 1600 MVt bo‘lgan bug‘-gaz elektr
stansiyasi, “SUEZ” bilan hamkorlikda «Toshkent suv xo‘jaligini o‘zgartirish rejasi»
va «Surxondaryo viloyatida ichimlik suvi taʼminotini yaxshilash» loyihalari va
boshqalar amalga oshirilmoqda.Tomonlar o‘rtasidagi samarali hamkorlik
mexanizmi - 2021 yil 10 may kuni Toshkent shahrida 8-majlisi bo‘lib o‘tgan Savdo-
iqtisodiy hamkorlik bo‘yicha hukumatlararo komissiya (HHK) faoliyati diqqatga
sazovordir.O‘zbekiston-Fransiya ishbilarmonlar kengashi doirasida Fransiyaning
«MEDEF International» tadbirkorlar harakati bilan yaqin hamkorlik yo‘lga
9
qo‘yilgan. Harakat tarkibiga Fransiyaning “Airbus”, «Total Eren», “Eiffage”
“Voltalia”, “EDF”, “Alstom”, “Orano”, “Suez” va boshqa yetakchi kompaniyalari
kiradi. Davlatimiz rahbarining tashrifi arafasida Parijda “MEDEF International”
ko‘magida biznes-forum bo‘lib o‘tmoqda.Davlatlar o‘rtasida o‘zaro savdoda eng
qulay rejim o‘rnatilgan, Daromadlarga ikki tomonlama soliq solishning oldini olish
va Daromad va kapitalga soliq solishdan bo‘yin tovlashning oldini olish to‘g‘risidagi
konvensiya amal qiladi.O‘zbekiston Fransiyaning Markaziy Osiyo mintaqasidagi
yetakchi savdo hamkorlaridan biridir. 2021 yilda ikki mamlakat o‘rtasidagi tovar
ayirboshlash hajmi 280 million dollardan oshdi, joriy yilning 9 oyida o‘zaro tovar
ayirboshlash hajmi 232 million dollarga yetdi. Bu boradagi hamkorlikni yana-da
rivojlantirish uchun katta imkoniyatlar mavjud.Mamlakatlarimiz o‘rtasidagi
moliyaviy-texnikaviy hamkorlik Fransiya taraqqiyot agentligi (FTA) orqali
mustahkamlanmoqda. Bugungi kunga qadar Markaziy Osiyo mintaqaviy
vakolatxonasi Toshkent shahrida joylashgan FTA bilan birgalikda O‘zbekistonda
umumiy qiymati 350 million yevro bo‘lgan 3 ta loyiha amalga oshirilgan va jami
434,3 million yevrolik 5 ta loyiha amalga oshirilmoqda.O‘zbekiston va Fransiya
o‘rtasidagi ikki tomonlama munosabatlar madaniy-gumanitar hamkorlikning yuksak
darajasi bilan ajralib turadi.
Fransiya fuqarolarining O‘zbekiston hududiga kirishi uchun 30 kun muddatga
vizasiz rejim o‘rnatildi. Taniqli fransuz aktyori Jerar Depardye O‘zbekistonning
Fransiyadagi turizm elchisi etib tayinlandi.Keyingi yillar davomida ikki tomonlama
hamkorlikda
taʼlim
sohasidagi
o‘zaro
hamkorlikka
alohida
eʼtibor
qaratilmoqda.O‘zbekistonda704 ta maktab, kollej va litseylarda 170 mingdan ortiq
o‘quvchi hamda 13 ta oliy o‘quv yurtida fransuz tilini o‘rganmoqda. Fransuz tilini
o‘rgatuvchi fransuz operatori – Alyans Fransez Toshkentda faoliyat
yuritadi.Sorbonna universiteti huzuridagi Sharq tillari va sivilizatsiyalari milliy
institutida o‘zbek tili kurslari ochildi.2018-2022 yillarda turizm, arxeologiya, dizayn
va moda, fransuz filologiyasi, aviatsiya, inklyuziv taʼlim, biznesni boshqarish,
energetika, siyosatshunoslik, aviatsiya va boshqa sohalarda 30dan ortiq kelishuv va
Memorandumlar imzolangan.Xususan, Toshkent Davlat transport universiteti
tarkibida Fransiya fuqaro aviatsiyasi milliy maktabi bilan birgalikda 2021/2022
o‘quv yilidan boshlab Fuqaro aviatsiyasi uchun uchuvchilarni tayyorlash maktabi
ochildi.Davlat boshqaruvi akademiyasi va Fransiya Davlat xizmati instituti
O‘zbekiston davlat tuzilmalari xodimlarining malakasini oshirish sohasida
hamkorlik qiladi.
Samarqand va Lion, Buxoro va Ruey-Malmeson shaharlari, Jizzax viloyatining
Zomin tumani va Normandiya mintaqasining Fler shahri o‘rtasida birodarlashgan
10
shaharlar to‘g‘risidagi bitim imzolangan.2019 yilda Buxoro shahri bilan birodarlik
aloqalari o‘rnatilganining 20 yilligi munosabati bilan Ruey-Malmeson markaziy
“Do‘stlik” istirohat bog‘ida buyuk tabib Abu Ali ibn Sino haykali o‘rnatilgan
«O‘zbek bog‘i» ochildi.Arxeologiya va madaniy merosni saqlash sohasidagi
aloqalar ham faol rivojlanmoqda. Fransiyaning to‘rtta arxeologik missiyasi
O‘zbekiston arxeologlari bilan hamkorlikda faoliyat yuritadi.Qayd etish joizki,
Prezident Shavkat Mirziyoyevning Parijga rasmiy tashrifi doirasida jahonga
mashhur Luvr muzeyi va Arab dunyosi institutida mamlakatimizning eng boy
madaniy-tarixiy
merosiga
oid
noyob
ko‘rgazmalar
ochiladi.
Bu
fransuzlarga O‘zbekiston tarixi va madaniyati bilan yaqindan tanishish imkonini
beradi. Prezident Shavkat Mirziyoyevning Fransiyaga bo‘lajak rasmiy tashrifi ko‘p
asrlik O‘zbekiston – Fransiya munosabatlarida muhim voqea bo‘lib,
mamlakatlarimiz va xalqlarimiz o‘rtasidagi o‘zaro manfaatli sheriklikni
rivojlantirish, uni yangi bosqichga ko‘tarishda yangi sahifa ochishi shubhasiz.
O‘zbekiston va Fransiya xavfsizlik va iqtisodiy yo‘nalishlar bo‘yicha siyosiy
maslahatlashuvlar o‘tkazishga tayyorligini bildirdi
Shavkat Mirziyoyevning Parijga amalga oshirgan rasmiy tashrifi yakunlari bo‘yicha
O‘zbekiston va Fransiya prezidentlari qo‘shma bayonoti qabul qilindi.Ikki mamlakat
o‘rtasidagi yuksak darajadagi keng qamrovli sheriklikni rivojlantirishni qo‘llab-
quvvatlash maqsadida qabul qilingan bayonotda ikki tomonlama siyosiy, iqtisodiy
munosabatlar, mintaqaviy va xalqaro siyosat masalalari o‘rin olgan.Davlat
rahbarlari ikki tomonlama sheriklikni chuqurlashtirishga hissa qo‘shish uchun
O‘zbekiston tomonidan boshlangan mamlakatni modernizatsiya qilish bo‘yicha
islohotlar hamda Markaziy Osiyoda yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini
rivojlantirish yo‘lida olib borilayotgan sa’y-harakatlar yuzaga chiqargan ijobiy
istiqbollarga urg‘u bergan.Tashrif davomida tomonlar ta’lim, ilm-fan, madaniy
meros, fuqaro aviatsiyasi, davlat xizmati va korrupsiyaga qarshi kurash
bo‘yicha hamkorlik yuzasidan 13 ta kelishuvlarni imzoladi.Prezidentlar turli
darajalarda, zarur holatlarda, tegishli vazirliklarni jalb qilgan holda, o‘zaro manfaatli
masalalar yuzasidan, xususan, xavfsizlik va iqtisodiy yo‘nalishlar bo‘yicha siyosiy
maslahatlashuvlar o‘tkazishga tayyor ekanliklarini bildirdi.22-noyabr kuni ochilgan
Luvr muzeyidagi “O‘zbekiston vohalarining xazinalari. Karvon yo‘llari
chorrahasida” va Arab dunyosi institutidagi “Samarqandga yo‘l, ipak va oltin
mo‘jizalari” ko‘rgazmalarining o‘tkazilishini mamnuniyat bilan qayd etdi.
Dostları ilə paylaş: |