Muzrabot pedagogika kolleji maxsus fanlar kafedrasi maktabgacha yoshdagi bolalar

Nazorat uchunn savollar

MTTda nechta guruh faoliyat yuritadi?

Bolalar aqliy o’sish darajasi nimaga bog’liq?

Aqliy rivojlanishda o’yinning ahamiyati?
Uyga vazifa

O’tilgan mavzuni mustahkamlash

6-Maktabgacha yoshdagi bola psixikasida motivlarning paydo bo’lishi

Reja:

1.Maktabgacha yoshdagi bolalar faoliyatida motivlarning kelib chiqishi

2.Motiv- bola faoliyatining asosi sifatida

3.Maktabgacha yoshdagi bolalarda motivatsiyaning ahamiyati
Qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: dialogli yondoshuv. Muammoli ta’lim, Aqliy hujum metodi, Venn diagrammasi, T-sxemasi, FSMU, Baliq skeleleti, Sinkveyn, Keys texnologiyasi, o’z-o’zini nazorat
1.Maktabgacha yoshdagi bolalar faoliyatida motivlarning kelib chiqishi

Bog’cha yoshidagi bolalaming biron maqsadni aniqlash va biron

qarorga kelishlarida motivlar kurashi ham ko’rinadi. Masalan, kichik

yoshdagi bog’cha bolasiga ikkita o’yinchoqni ko’rsatib, shulardan birini tanlab ohsh taklif etilsa, u darrov tanlab olohnaydi. U qo’linigoh u o’yinchoqqa goh bu o’yinchoqqa cho’zadi. Bimday holda juda soda bo’Isa ham motivlar kurashi yuzaga keladi, bola qaysi bir o’yinchoqni

olish haqida qarorga kelolmaydi. O’rta va katta gurux bolalar esa biron o’yin o’ ynashni tanlashda (ya’ni o’yin raaqsadini aniqlashda) anchagina tortishadilar.

Bog’cha yoshidagi bolalarda ijtimoiy motivlaming ta’siri bilan bir

qator ircda sifatlari, ya’ni qat’iylik, mustaqillik, tashabbuskorlik, dadillik kabi sifatlar tarkib topa boshlaydi. Lekin bog’cha yoshidagi bolalar irodasining bunday sifetlari katta odamlarnikidek mustahkam, ya’ni xarakter xislatlariga aylanib ketgan darajada bo’hnaydi. O’rta va kata yoshdagi bog’cha bolalaxida ko’rinadigan ba’zi iroda sifatlari

(qat’iylik,mustaqillik kabi) ko’pincha epizodik xiwakter kasb etadi. Bu yoshdagi bolalar bajarayotgan ishlarida biron to’sqinlik uchrab qolsa, o’zlari mustaqil ravishda bartaraf qilishga urinadilar. Lekin bu ishning ular

uchun og’irlik qilayotganligi sezilib turadi. Shu sababli bunday

to’sqinliklar chiqib qolgan paytda ular kattalami yordamga chaqiradilar.

Uzoqroci davom etadigim to’sqinliklarrd yengishga bog’cha yoshidagi

bolalarntng chidamlari yetmaydi.Bajarayotgan ishlari ulami juda

qiziqtirsa, ular uzoq davom etadigan to’sqinliklami ham chidam bilan

yengishga harakat qiladitar.

Shuntiay qilib, bog’cha yoshida bolaning irodaviy harakatlari har

tomonlama rivojlanib, mustahkamlanib boradi. Bolalar irodasini

rivojlantirib borish ulsmi maktabga tayyorlash shartlaridan biridir.

Maktabdagi o’qish jarayoni dastawal bolalardan irodaviy (ixtiyoriy)

harakatl;ami va iroda sifatlarining anchagina rivojlangan bo’Ushini talab qiladi. Agar bolalar o’z xatti-harakatlai:ini o’zlari idora eta olmasalar,

maktabring qat’iy tartib-qoidalariga rioya qila olmaydilar. Natijada

ularga tizimli bilim berish mumkin bo’lmay qoladi. Shiming uchun

tarbiyachilar va ota-onalar bolalariga bar xil topshiriqlar berish orqali

ulaming irodalarini tarbiyalab borishlari zarur.

Bog’cha yoshidagi davrda bolalaming malaka va odatlari ham

rivojlanib boradi. Dastawal ilk yoshdagi bolalarda (chaqaloqlarda)

malaka ham, odat ham bo’lmaydi. Malaka va odatiar odamning

individual hayoti davoinida, tunnush tajribasining ortishi bilan tarkib

topib boradi. Bolada 5-6 oylik bo’lganda, o’tirish, yoshiga to’lgach malakasi, uch yoshga yaqinlashgach esa mustaqil kiyinish, yechinish,

ovqatlariish malakalari bosil bo’lib boracli.

Bog’cha yosMdagi bolalarda juda sisdda bo’lsa hara ayrim mehnal;

malakalari, ya’ni gurusiii ozoda va tartib bilan yig’ishtirish, gullami

parvarish qilish, idish-tovoqlarni yuvish va artish malakalari tarkib topa boshlaydi. Bog’cha yoshida bolalarda madaniy gigienik odatlari, ya’ni

yuz-qo’llami yuvish, ozoda kiyinish hamda ijobiy, ahloqiy odatlar tarkib topa boshlaydi. Bunda kattalaming ularga o’mak ko’rsatishlari juda katta ahamiyatga egadir.