Muzrabot pedagogika kolleji maxsus fanlar kafedrasi maktabgacha yoshdagi bolalar

3.Maktabgacha yoshdagi bolalarda motivatsiyaning

Ahamiyati
Bolalarda avvalo bilish sohalari, so‘ngra esa emotsional

motivatsion yo'nalish bo‘yicha ichki shaxsiy hayot boshlanadi. U yoki

bu yo‘nalishdagi rivojlanish obrazlilikdan ramziylildcacha bo‘lgan

bosqichlami o‘taydi. Obrazlilik deyilganda bolalaming turli obrazlami

yaratishi, ulami o‘zgartirishi va erkin harakatga keltirishi, ramzlilik

deyilganda esa belgilar tizimi (matematik, lingvistilt, mantiqiy va

boshqaisir) bilan ishlash malakasi tushuniladi. Maktabgacha yosh davrda

ijodkorlik jarayoni boshlanadi. Ijodkorlik layoqati, asosan, bolalaming

konstraktorlik o‘yinlaricla, texnik va badiiy ijodlarida n;imoyon bo‘ladi.

Bu davrda maxsus layoqatlar kurtaklarining birlamchi rivojlanishi ko‘zga tashlana boshlaydi. MaJctabgacha dawda tasawur, tafakkur va nutq umumlashadi. Bu esa bu yoshdagi bolalarda tafakkur qilish omili sifatida ichki nutq yuzaga kelayotganligidan dalolat beradi. Bilish jarayonlarining sintezi bolaning o‘z ora tilini to‘liq egallashi asosida yotadi. Bu davrda nutqning shakllanisli jarayoni yakunlana boshlaydi.

Nutq asosidagi tarbiya jarayonida bolada sodda axloij me’yorlari va

qoidalar egallaniladi. Bu me’yor va qoidalar bola axloqini boshqaradi.

Maktabga borish bolalaming hayotida juda katta voqeadir. Maktab

hayoti bolalarga yangi bir dunyoni ochib beradi, maktab davrida

bolalaming asosiy faoliyatlari o’zgaiadi. Endi bolalaming asosiy

faoliyatlari, asosiy vazifasi va ijtimoiy burchi o’qish bo’lib qola^.

6-7 yoshli bolalar uchun yangi Jaoliyat bo’lgan o’qish ulardan

yangi sifat, yangi xususiyatlarga ega bo’lishlarini talab etadi. O’qish

faoliyati uchun bolalarda barqaior diqqat, o’tkir zehn, mustaqillik,

ishchanlik va batartiblik xislatlari bo’lishi kerak. Bog’chadan maktabga o’tishlari natijasida kattalar bilan bo’lgan munosabatlarida hambirmuncha o’zgarish jniz beradi. Bolalaming maktabga o’tidilari,

ulaming yaslidan bog’chaga o’tishlariga qaragaada murakkab

bosqichdir. Shuni ham nazarda tutish kerakki, bola maktabga o’tishi

bilan luiing ijtimoiy holatida ham o’2:garish ro’y beradi. Chimonchi

maktab yoshiga yaqinlashgan bolalar bog’chada “katta” deb hisoblanai

edilar. Maktabga o’tgach, ular yana “eng kichkinalar” qatoriga tushib

qoladilar.

Bolalaraing maktabga o’tishlari bilan yuzaga keladigan ana shunday

jiddiy o'zgarishlami nazarda tuib, ulami maktabga yangi bar tomonlama tayyorlash kerak.