Nozima zufarovna


Molekulyar – molekuladagi atomlar sonini aks ettiradi. Lekin atomlar orasidagi bog’lanishni aks ettirmaydi. Empirik



Yüklə 1,64 Mb.
səhifə4/19
tarix07.01.2024
ölçüsü1,64 Mb.
#208584
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
1 - kitob Kimyoning asosiy tushunchalari

Molekulyar – molekuladagi atomlar sonini aks ettiradi. Lekin atomlar orasidagi bog’lanishni aks
ettirmaydi.
Empirik – moddaning tarkibida element atomlarining oddiy nisbatini ko’rsatadi.
M:C2H2, H2SO4
Struktor(tuzilish) – molekuladagi atomlar xar birining tashqi valent pog’onasidagi bog’lovchi va
taqsimlanmagan eletronlarni aks ettiradi.
Elektron – molekuladagi atomlar har birining tashqi valent po’onasidagi bog’lovchi va
taqsimlanmagan elektronlarni aks ettiradi.




Indeks – molekuladagi elementlar atomlari sonini ko’rsatuvchi raqam.
Koeffitsiyent – kimyoviy reaksiyada moddaning nechta molekulasi ishtirok etayotganini
ko’rsatuvchi raqam.
Kimyoviy tenglama– bu kimyoviy reaksiyalarning kimyoviy formula yordamida ifodalanishidir
Zarurat tug’ilsa, koeffisiyentlar yordamida tenglama tenglab olinadi. M: 2H2+O2=2H2O
Fizik hodisalar – jismning hajmi, shakli, agregat holati, maydalik darajasi, o’zgarishi bilan boradigan jarayon.Yangi modda hosil bo’lmaydi.
M: suv qaynashi, muzlashi, muz erishi, yodning sublimatlanishi, tuman tushishi


Kimyoviy hodisalar – rang o’zgarishi, hid paydo bo’lishi, gaz ajralishi, cho’kma tushishi, yorug’lik ajralishi, ta’m o’zgarishi, issiqlik ajralishi yoki yutilishi bilan boradigan jarayon. Yangi modda hosil bo’ladi.
M:Ko’mirning yonishi, temirning zanglashi, shisha pishirish, go’ng chirishi, sut achishi, tuxum aynishi, ba’zi moddalarning bijg’ishi.

Nazariy savollar


1)Moddaga xos xususiyatlar. 2)Kimyoviy elementga xos xususiyatlar. 3)Sof modda va aralashma farqi ?
4)Oddiy va murakkab moddalar farqi ? 5)Metallarga xos bo’lgan xususiyatlar. 6)Metalmaslarga xos bo’lgan xususiyatlar. 7)Binar birikma deb nimaga aytiladi ?

  1. Empirik formula ta’rifi ?

  2. Necha xil agregat holat mavjud ?

  3. Kimyoviy formula nima va u nimani ifodalaydi ? 11)Allatropiya hodisasi nima ?

  1. Allatropiyani sababi nima ?

  2. Gamogen va geterogen aralashmalar nima va ularga misollar ? 14)Molekulyar va nomalekulyar moddalar farqi ?

15)Diffuziya hodisasi va unga misollar ? 16)Valentlik nima degani ?
17)Qaysi moddalar doimo malekulyar ko’rinishda bo’ladi ? 18)Davriy sistemada nechta metalmas elementlar mavjud ? 19Koefisiyent va indeks farqi ?
20)Fizik va kimyoviy hodisalar nima ?
Test topshiriqlari

  1. Metallarni belgilang ?

    1. O, N, Na, Ca B)Na, K, S, Mn C)Mg, Cz, Al, K

  2. Metalmaslarni belgilang ?

    1. Ba, Si, N, Li B)C, N, Cl, F C)Be, Rb, K, Li

  3. Qaysi metalmaslar doim molekulyar holatda yoziladi ?

    1. H,O,N,B,Br,F,Cl, B)H,N,Br,Cl,O,F,I C)H,N,S,K,Cl, F,Br




  1. Murakkab moddalarni tanlang ?

    1. H2, P4, H2O, NO B)Cl2, Na2O, C50, HCl C)CaO, CH4, KCl, Na2O

  2. Oddiy moddalarni tanlang ?




1)vodorod

2)suv

3)ohaktash

4)grafit

5)xlor

A)1,4,5




B)1,3,4




C)2,3,5

  1. Quyidagilarni qaysi biri to’g’ri ma’noni anglatadi ?

    1. chumoli atomi B)suv molekulasi C)sirka atomi

  2. Quyidagilardan qaysi biri kimyoviy element tushunchasini to’g’ri ifodalaydi ?

  1. atomlarni muayyan turi

  2. yadro zaryadlari bir xil bo’lgan atomlar turkumi 3)atom massalari bir xil bo’lgan atomlar turkumi 4)tartib raqamlari bir xil bo’lgan atomlar turkumi

A)1,3 B)1, 4 C)2, 4

  1. Alyuminiy xloridda qancha element bo’lsa qaysi moddada shuncha element bor.

    1. H2SO4 B)O2 C)H2S

  2. Osh tuzining suvdagi eritmasiga qaysi elementlar mavjud ?

    1. Na, Cl, O, H B)Na, Cl C)Na, Cl, H

  3. Qaysi element quyida berilgan hamma moddalar tarkibiga kirgan ?

1)kaliy permanganat 2)kaliy manganat 3)potash 4)vodorod peroksid 5)bertole tuzi A)kaliy B)marganes C)kislorod
11)Uglerod elementi quyidagi qaysi moddalar tarkibiga kirmagan ?
1)karbid 2)ohaktosh 3)0sh tuzi 4)chili selitrasi 5)bertole tuzi 6)ichimlik sodasi A)1, 2, 3 B)3, 4, 5 C)1, 2, 5
12)Murakkab moddalar qatorini ko’rsatring ?
1)ammiak, metan, gematit 2)suv, fosfin, malahit, 3)malahit, ohaktosh, kaliy, magniy A)1, 3 B)2 C)1,2
13)2ta murakkab va 2ta oddiy moddalar qatorini belgilang.


  1. 1)azot

    2)simob

    3)yod

    4)brom

    5)fransiy




    A)1, 3




    B)2, 4







    C)2, 5



    is gazi, ozon, kislorod, fosfin B)metan, kaliy, xlor,geliy C)fosfor, oltin, kumush, pirit 14)Oddiy modda uni tashkil etgan element nomi bilan ataladigan suyuq moddani toping.


  1. Quyidagi fikrlarning qaysi birida kimyoviy element haqida fikr yuritilayotganini aniqlang. A)Temir suvda erimaydi B)Soch tarkibida oltin bor C)Borning yadro zaryadi +5 ga teng

  2. Moddaga tegishli bo’lmagan xossalarni aniqlang.

1)yadro zaryad; 2)zichlik; 3)elektron qavatlar; 4)Izotoplar; 5)rang; 6)agregat holat A)1, 3, 4 B)2, 4, 5 C)2, 1, 5

  1. Quyidagilardan qaysilari fizik hodisa ? A)suvning muzlashi, havoni sovutib kislorod olish




  1. mis idishning havoda qorayishi, sutning achishi

  2. tuman tushishi, ko’mirning yonishi

  1. Quyidagi hodisalarning qaysilari kimyoviy jarayonga ta’luqli.

  1. suvning qaynashi, yodning sublimatlanishi

  2. Temirning xlorlanishi, glukozani spirtli bijg’ishi

  3. Suvning muzlashi, tuman tushishi

  1. Fizik hodisalarni belgilang.

  1. ko’mirning yonishi, temirning zanglashi, shishani pishirish, shakarning ko’miorlanishi

  2. mis simning bukilishi, shakarning erishi, yog’ning sovuqqa qotishi, havoni suyultirib azot olish

  3. sutning achishi, glukozani spirtli bijg’ishi, shishani maydalash, suvning muzlashi

  1. Kimyoviy hodisalarni belgilang.

  1. havodan kislorod olish

  2. azotning suyuqlanishi

  3. qatiqning ivishi

  1. AlCl3 tarkibidagi alyuminiy valentligini aniqlang.

A) II B)III C)IV

  1. H2CrO7 tarkibidagi elementlarni valentliklarini ifodalang.

A)H-I, Cr-VI, O-II B)H-I, Cr-IV, O-II C)H-I, Cr-VI, O-IV

  1. Ca3(PO4)2 birikmasi tarkibidagi elementlarning valentliklarini aniqlang.

A)Ca-II, P-III, O-II B)Ca-II, P-V, O-II C)Ca-II, P-I, O-II

  1. Zn(OH)2 tarkibidagi har bir elementni massa ulushini % aniqlang. A)𝑍𝑛 − 65.65%, 𝑂 − 32.32%, 𝐻 − 2.02%

B)𝑍𝑛 − 62.5%, 𝑂 − 25.3%, 𝐻 − 3.2%
C)𝑍𝑛 − 56.2%, 𝑂 − 28.4%, 𝐻 − 2.06%

  1. NH4NO3 tarkibidagi har bir elementni massa ulushini % aniqlang. A)𝑁 − 35%, 𝐻 − 10, 𝑂 − 55%

B)𝑁 − 45%, 𝐻 − 5%, 𝑂 − 50%
C)𝑁 − 35%, 𝐻 − 5%, 𝑂 − 60%

  1. Birikma tarkibidagi massa ulushi Fe-28%, S-24% va O-48% bo’lsa birikma formulasini aniqlang

A)FeSO4 B)Fe2(SO4)3 C)FeSO3

  1. Birikma tarkibidagi massa ulushi Na-377%, Si-23% 𝑣𝑎 O-39.34% bo’lsa birikma formulasini

aniqlang
A)Na2SiO3 B)Na2SiO2 C)NaSiO2

  1. Tarkibida massa ulushi 40% kislorod bo’lgan ikki valentli metal oksididagi metalning molyar

masssasini aniqlang.
A)24gr/mol B)32gr/mol C)44gr/mol

  1. Beshinchi guruh elementining eng yuqori oksidi tarkibida massa ulushi 34.8% kislorod bo’lsa,

bu qaysi element ekanligini toping.
A)P B)N C)As



  1. Tarkibida massa ulushi 50.45% kislorod bo’lgan yetti valentli metal oksidining formulasi aniqlang A)J2O7 B)Mn2O7 C)Cl2O7

  2. Fosfor oksidlarining birida kislorodning 40 og’irlik qismiga fosforning 31 og’irlik qismi to’g’ri keladi.Fosforning nisbiy atom massasi 31 ga teng bo’lsa, bu birikmaning formulasi qanday bo’ladi A)P2O B)P2O3 C)P2O5

  3. 22.5gr kalsiy bromid (CaBr2) da qanday massa kalsiy bo’ladi ?

A)20 B)4.5 C)6.5

  1. 18.3gr kalsiy fosfat (Ca3(PO4)2) tarkibida qanday massa fosfor bo’ladi ?

A)3.66 B)8.84 C)6.2

  1. 3.36l (n.sh) propan (C3H8) tarkibida qanday massada uglerod bo’ladi ?

A)3.6 B)5.4 C)6.7

  1. 23.4gr natriy va oltingugurt necha gr Na2SO4 tarkibida bo’ladi ?

A)21.5 B)32.6 C)42.6

  1. Tarkibida 10% qo’shimchalari bo’lgan 200 gr texnik kalsiy karbiddagi kalsiyning massasini (gr)

hisoblang.
A)112.5 B)195 C)128.2

  1. Tarkibida 85% temir(III)-oksid (Fe2O3) bo’lgan 1 tonna rudadagi temirning massasini (kg) hisoblang

A)0.45 B)0.595 C)0.673

  1. 300mg xrom(III) gidroksosulfat tarkibidagi xrom va oltingugurt massa nisbatini aniqlang ? A)1 : 2 B)1 : 1.625 C)1 : 1.5

  2. 200mg xrom(III) gidroksosulfat tarkibidagi xrom va oltingugurt massa nisbatini aniqlang ? A)1 : 2 B)1 : 1.625 C)1 : 1.5

  3. 1.7gr noma’lum modda yonganda 3gr NO va 2.7 gr H2O hosil bo’ldi.Shu moddaning formulasini

aniqlang.
A)NH3 B)N3H C)NH4OH

  1. 1.3gr noma’lum modda yonganda 4,4 gr karbonat angidrid va 0.9gr suv hosil bo’ldi.Shu

moddaning formulasini aniqlang.
A)CH4 B)C2H2 C)C2H6

  1. 0.24 gr modda yonganda 0.16 gr Fe2O3 va 0.256 gr SO2 hosil bo’ldi.Noma’lum moddaning

formulasini aniqlang.
A)FeS2 B)FeS C)FeSO4

  1. MeXO4 molekulyar massasi 156gr/mol ga teng. X2O3 va MeSO3 molekulyar massalari farqi 32

m.a.b teng bo’lsa, MeCO3 molekulyar massasini (m.a.b) aniqlang.
A)102 B)100 C)110

  1. MeXO4 molekulyar massasi 156g/mol ga teng. X2O3 va MeSO3 molekulyar massalari farqi 32

m.a.b teng bo’lsa, MeO molekulyar massasini (m.a.b) aniqlang.
A)56 B)80 C)40



  1. MeXO4 molekulyar massasi 183g/mol ga teng. X2O3 va MeSO3 molekulyar massalari farqi 14

m.a.b teng bo’lsa, XSO4 molekulyar massasini (m.a.b) aniqlang.
A)151 B)120 C)160

  1. PYX3 moddada fosforning massa ulushi 30.39% ga PY3X4 da esa 18.9% ga teng bo’lsa

moddalarni toping.
A)HPO3;H3PO4 B)NaPO3;Na3PO4 C)KPO3;K3PO4

  1. NY3X moddasida azotning massa ulushi 8.24% ga NY2X da esa 9.09% ga teng bo’lsa moddalarni

aniqlang.
A)AgNO3, AgNO2 B)KNO3, KNO2 C)NaNO3,NaNO2

  1. SXY4, SY3X moddalarida oltingugurtning massa ulushi mos ravishda 13.73% va 14.75% ga teng

bo’lsa moddalarning elementar tarkibini aniqlang.
A)Ca, O, S B)Cd, O, S C)Ba, O, S

  1. Yuqori oksidi EO3 formulaga ega bo’lgan va vodorod bilan 2.47% vodorodli birikma hosil qiladigan element nomini aniqlang.

A)Se B)S C)Te

  1. Vodorli birikmasining formulasi HE bo’lgan elementning yuqori oksidi tarkibida 41.17% kislorod bor.Bu qaysi element ?

A)Ftor B)Brom C)Yod

  1. Molekulasi beshta atomga ega bo’lgan moddani aniqlang.

A)HClO4 B)Mg(ClO)2 C)AlClO3

  1. Fosfor birikmalarining qaysi birida elementning massa ulushi maksimal qiymatga ega bo’ladi ?

A)Fosfat kislota B)Fosfor(III) oksid C)Fosfin

  1. Davriy sistemaning IV gruppa elementi hosil qilgan sulfidi va bromiding molekulyar massalari nisbati 23:87. Bu qaysi element ?

A)Kremniy B)Qalay C)Uglerod

  1. 0.06 mol XCl3 birikmasi 8.25 gr bo’lsa, X elementning atom massasini toping.

A)12 B)31 C)52

  1. Tarkibida Ca, Cl va O bo’lgan birikmaning 7 gramida 1.6 gr Ca va 0.08 mol xlor atomi bo’lsa,

uning formulasini aniqlang.
A)CaCl2 B)Ca(ClO3)2 C)Ca(ClO2)2

  1. Noma’lum element gidridi tarkibida massa jihatdan 17.65% vodorod bo’lsa, noma’lum

elementning eng yuqori oksidi tarkibida necha foiz kislorod bor ?
A)63.1 B)74 C)78.1

  1. A2B va DB2 tarkibli moddalarning nisbiy molekulyar massalari 44ga teng.Agar A-D=2 bo’lsa,

1mol A2B3 necha gram ?
A)110 B)198 C)76

  1. 0.3 mol kalsiy xlorid va 0.2 mol kaliy xlorid aralashmasi tarkibidagi xlorning massa ulushini (%) aniqlang.



A)37 B)59 C)62

  1. Noma’lum elementning bromidi va bormatining molyar massalari nisbati 1:1.48 ga teng.

Noma’lum elementni toping.
A)Mg B)Na C)Ca

  1. 5mol kaliy sulfat tarkibidagi kaliy elementi necha gramm miqdordagi kaliy xlorid tarkibida

bo’ladi ?
A)750 B)745 C)755

  1. Berilgan qaysi moddalar nomidan ularning massalarini topib bo’lmaydi ?

1)oq fosfor 2)selluloza 3)plastik oltingugurt 4)kaliy sulfat A)2, 3 B)3, 4 C)1, 4

  1. Vodorod sulfid bilan oltingugurt (IV) oksid reaksiyasi natijasida 96 gr qatiq modda hosil

bo’lgan.Bu reaksiyada oltingugurt (IV) oksidning qancha hajmi (n.sh) qatnashgan.
A)11.2 B)33.6 C)22.4

  1. 30 gr kalsiy sulfat kristallogidrati qizdirilganda 6.28 gr suv ajralib chiqti. Kristalogidrat formulasini aniqlang.

A)CaSO4*3H2O B)CaSO4*2H2O C)CaSO4*H2O

  1. Keltirilgan elementlardan qaysi birining maksimal valentligi ularning o’rnashgan guruh nomeridan katta bo’lishi mumkin ?

A)Hg B)Cu C)N

  1. X, Y va Z elementlarida atomlar nisbati 4:2:1 bo’lganda massa nisbati 1:1:1 bo’ladi. Agar shu

elementlar 4:2:1 nisbatda olinsa, atomlar nisbati qanday bo’ladi.
A)1:1:1 B)8:4:2 C)16:4:1

  1. Tarkibida 40% ammoniy karbonat va 60% nitrat kislata bo’lgan aralashmadagi azotning massa ulushini (%) toping ?

A)19.2 B)31 C)25

  1. Na2SO4* nH2O tarkibida kislorodning massa ulushi 67.13% bo’lsa, kristallogidrat tarkibida

necha mol suv bor ?
A)8 B)7 C)6

  1. Tarkibida Na2SO4*10H2O bo’lgan glouber tuzidagi suvning massa ulushi ( %) qanchaga teng ? A)54 B)56 C57

Test javoblari





1)C

8)C

15)C

22)A

29)C

36)B

43)B

50)B

57)C

64)B

2)B

9)A

16)A

23)B

30)B

37)B

44)A

51)B

58)B

65)C

3)B

10)C

17)A

24)A

31)C

38)B

45)A

52)C

59)A

66)C

4)C

11)B

18)B

25)C

32)B

39)A

46)B

53)A

60)B

67)A

5)A

12)C

19)B

26)B

33)A

40)A

47)A

54)B

61)A

68)B

6)B

13)A

20)C

27)A

34)B

41)B

48)C

55)C

62)C




7)C

14)B

21)B

28)A

35)C

42)A

49)A

56)B

63)B







    1. Yüklə 1,64 Mb.

      Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19



Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə
Stomatologiya
Anesteziologiya
Cərrahlıq
Ginekologiya
Tibb

yükləyin