Oğlanlar və qızların ali təhsil sisteminə gəlməsinin gender tədqiqatı



Yüklə 1,71 Mb.
səhifə25/28
tarix14.04.2017
ölçüsü1,71 Mb.
#13979
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28

Kak vidno iz tabliüı, na 4-m kurse jelanie speüializirovatğsə po speüialğnosti bakalavriata, namereniə postupitğ v maqistraturu, i nakoneü prodoljatğ deətelğnostğ po speüialğnosti maqistraturı neskolğko spadaöt po sravneniö s urovnem 1-qo kursa. Gto v odinakovoy stepeni prisuhe kak oproşennım önoşam, tak i devuşkam.



VII. Ali məktəblər üzrə aparılan təhsilin nəticələrinin müqayisəsi
Universitetlər üzrə aparılan tədqiqatların müqayisəsi aşağıdakı cədvəldə təqdim olunmuşdur:







Bakı Dövlət Universiteti

Azərb.Resp.Prezid. yanında Dövl.İdar. Akademiyası

Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti

Bakı Slavyan Universiteti

Qərb Universiteti

«Xəzər» Universiteti

Minqəçevir politexn.institutu

Naxçıvan Dövlət Universiteti

V srednem po vsem vuzam



2. Ali təhsil məktəbinə daxil olarkən hansı parametrlərə görə ixtisas seçirdiniz?

1.nüfuzlu

28,0

65,1

28,3

53,7

34,5

28,6

42,3

31,4

22,7

33,6



2.kütləvi

5,3

2,3

1,7

4,9

10,3




3,8

7,1

4,7

4,6



3.sərfəli

13,3

14,0

20,0

4,9




39,3

23,1

11,4

22,7

16,8



4.valideynlər məsləhət gördü

24,0

2,3

23,3

12,2

17,2

14,3

19,2

22,9

24,2

19,8



5.çox eşitmişəm

4,0

4,7

3,3




3,4

3,6




4,3




2,4



6.dostum seçdi, mən də

2,7

2,3

1,7

2,4

3,4










,8

1,4



7.kişi ixtisasıdır

2,7

2,3

8,3

2,4







7,7

14,3

3,1

5,0



8.qadın ixtisasıdır







5,0

4,9

24,1

3,6




2,9

14,1

6,6



9.başqa səbəb

16,0

7,0

3,3

9,8

6,9

3,6

3,8

4,3

7,0

7,4



10.cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

4,0




5,0

4,9




7,1




1,4

,8

2,4



3.Qızların ali təhsil alması vacibdirmi?

1.bəli

86,5

80,7

81,3

89,8

94,9

90,0

87,2

81,3

96,0

88,2



2.xeyr

11,5

14,0

14,1

8,2

5,1

10,0

5,1

12,0

2,6

8,7



3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

2,1

5,3

4,7

2,0







7,7

6,7

1,3

3,2



4. Əgər xeyr, onda niyə qızlara ali təhsil almaq vacib deyil?

1.ərə gedəcək, təsərrüfat və uşaqlarla məşğul olacaq

25,8

33,3

23,5

35,7




25,0

40,0

8,3

8,7

20,8



2.orta təhsil kifayətdir




5,1

8,8













8,3

2,2

3,9



3.izdivacdan sonra ər işləməyə qoyməyacaq

6,5

12,8

11,8

28,6

50,0




20,0

12,5

17,4

15,5



4.bir çox qızlar ali məktəbi bitirdikdən sonra iş tapa bilmirlər

9,7

5,1

5,9

7,1

20,0







8,3

6,5

7,2



5.ər tərəfindən təmin olunacaq

12,9

10,3

23,5

7,1

10,0

50,0

20,0

20,8

23,9

17,9



6.ailə üçün əlavə maddi məsrəflər

6,5













25,0




4,2

2,2

2,4



7.başqa səbəb

6,5

5,1

8,8

7,1

10,0










8,7

6,3



8.cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

32,3

28,2

17,6

14,3

10,0




20,0

37,5

30,4

26,1








































5. Sizin fikrinizcə, ailədə kimin ali təhsil almasına üstünlük verilir?

1oğulun

29,2

42,1

40,6

26,5

23,1

26,7

17,9

42,7

16,0

28,5

2.qızın

2,1




6,3

4,1










4,0

11,3

4,7

3.eynidir

66,7

56,1

53,1

69,4

76,9

73,3

82,1

53,3

72,0

66,1

4.cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

2,1

1,8



















,7

,7

6. Əgər oğulun, onda niyə ali təhsilin alınmasında ona üstünlük vermək lazımdır?

1.gənc oğlan – ailənin gələcək dolandıranı

31,1

26,2

34,7

31,8

61,1

33,3

27,3

28,6

36,8

33,7

2.gənc oğlan oxumalı, yaxşı ixtisasa malik olmalıdır

11,1

9,5

10,2

18,2

5,6




27,3

11,9

8,8

10,8

3.gənc oğlan cəmiyyətdə, başqa insanlara gələcəkdə daha çox fayda verəcək

17,8

14,3

14,3

9,1




11,1

9,1

26,2

13,2

14,7

4.gənc oğlanlar qızlardan daha qabiliyyətli, məqsədə nail olandılar

4,4

7,1

6,1

4,5










7,1




3,9

5.gənc qız ərə gedəcək, təsərrüfat və uşaqlarla məşğul olacaq

6,7

4,8







5,6

11,1







4,4

3,3

6.kişi-ailə başçısıdır

17,8

16,7

26,5

27,3

11,1

44,4

27,3

19,0

23,5

21,9

7.başqa səbəb




2,4

4,1

9,1

5,6










2,9

2,6

8. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

11,1

19,0

4,1




11,1




9,1

7,1

10,3

9,2

7.Valideynləriniz təhsil almaq üçün başqa şəhərə getməyinizə icazə verərdilərmi?

1.bəli

68,8

82,5

81,3

77,6

43,6

56,7

79,5

82,7

66,9

71,8

2.xeyr

14,6

14,0

12,5

8,2

35,9

6,7

12,8

17,3

30,5

19,0

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

16,7

3,5

6,3

14,3

20,5

36,7

7,7




2,6

9,2

8. Təhsil prosesində Siz hər hansı bir problemlə üzləşirsinizmi?

1.bəli

65,6

29,8

42,2

53,1

28,2

33,3

59,0

32,0

43,0

44,3

2.xeyr

21,9

66,7

42,2

34,7

64,1

63,3

30,8

58,7

47,0

45,7

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

12,5

3,5

15,6

12,2

7,7

3,3

10,3

9,3

9,9

10,0

9. Müəllim kimi Siz kimə üstünlük verirsiniz?

1.qadına

10,4

1,8

15,6

20,4

20,5

3,3

28,2

6,7

15,2

13,2

2.kişiyə

4,2

17,5

10,9

4,1

17,9

10,0

15,4

10,7

5,3

9,2

3. fərqi yoxdur

85,4

80,7

73,4

75,5

61,5

86,7

56,4

82,7

79,5

77,7

10. Necə düşünürsünüz, bilik əldə edərkən müəllimlər tərəfindən kimin qarşısına daha çox tələblər qoyulur

1.gənc oğlanların

17,7

21,1

35,9

10,2

2,6

6,7

10,3

41,3

5,3

17,2

2.gənc qızların

8,3

1,8

6,3

10,2

26,3

3,3

2,6




4,7

6,2

3.eynidir

67,7

66,7

56,3

71,4

71,1

76,7

84,6

52,0

87,3

71,4

4. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

6,3

10,5

1,6

8,2




13,3

2,6

6,7

2,7

5,2

11. Necə düşünürsünüz, tələbələrin biliklərini qiymətləndirərkən müəllimlərin cinsə görə yanaşmalar kriteriyası fərqlənirmi?

1.bəli

45,8

36,8

37,5

38,8

25,6

6,7

23,1

41,3

29,8

34,2

2.xeyr

38,5

50,9

48,4

61,2

61,5

66,7

59,0

45,3

57,6

52,5

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

15,6

12,3

14,1




12,8

26,7

17,9

13,3

12,6

13,3

12. Tələbələrin tərəfindən qayda pozuntularında kim daha çox təhbeh olunur və niyə görə?

1.gənc oğlanlar

55,2

66,7

53,1

36,7

41,0

56,7

48,7

61,3

37,1

49,5

2.gənc qızlar

11,5

3,5

15,6

6,1

2,6







4,0

4,0

6,0

3.eynidir

33,3

29,8

31,3

57,1

56,4

43,3

51,3

34,7

58,9

44,5

13. Sizin fikrinizcə, tələbələrin ali təhsil müəssisələrindən natamam vəziyyətdə ayrılmasının səbəbi nədədir?

1.gənc oğlanlar üçün

40,6

43,9

43,5

22,6

15,4

6,3

4,8

28,8

16,8

27,3

2.gənc qızlar üçün

11,6

9,8

8,7

16,1

30,8




66,7

28,8

38,9

24,6

3.eynidir

47,8

46,3

47,8

61,3

53,8

93,8

28,6

42,4

44,2

48,1

15. Bakalavr pilləsini bitirdikdən sonra hansı sahədə ixtisaslaşmaq istərdinizmi və niyə görə?

1. bakalavr ixtisası üzrə

63,5

47,4

65,6

34,7

53,8

86,7

41,0

49,3

64,2

57,3

2. başqa ixtisas üzrə

28,1

36,8

26,6

38,8

33,3

10,0

35,9

40,0

21,2

29,3

3. başqa cavab

8,3

15,8

7,8

26,5

12,8

3,3

23,1

10,7

14,6

13,3

16. Bakalavr pilləsini bitirdikdən sonra magistraturaya daxil olmaq istərdinizmi və niyə görə?

1.bəli

74,0

84,2

68,8

51,0

69,2

73,3

66,7

62,7

70,9

69,5

2.xeyr

8,3

8,8

20,3

28,6

12,8

6,7

7,7

18,7

15,2

14,5

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

17,7

7,0

10,9

20,4

17,9

20,0

25,6

18,7

13,9

16,0

17. Magistraya qəbul zamanı kimə üstünlük verilir və niyə görə?

1.gənc oğlanlara

3,1

8,8

10,9

6,1

2,6

3,3

5,1

13,3

6,0

6,8

2.gənc qızlara

2,1

3,5




6,1

2,6

3,3




1,3

3,3

2,5

3.eynidir

75,0

66,7

64,1

75,5

69,2

73,3

84,6

73,3

81,5

74,7

4. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

19,8

21,1

25,0

12,2

25,6

20,0

10,3

12,0

9,3

16,0

18. Magistr-nı bitirdikdən sonra hansı sahədə ixtisaslaşmaq istəyirsiniz və niyə görə

1. magistr ixtisası üzrə

76,0

71,9

62,5

53,1

61,5

93,3

66,7

61,3

68,9

68,0

2. başqa ixtisas üzrə

12,5

21,1

28,1

28,6

20,5




20,5

22,7

17,2

19,2

3. başqa cavab

11,5

7,0

9,4

18,4

17,9

6,7

12,8

16,0

13,9

12,8

19. «Gender» anlayışının nə olduğunu bilirsinizmi?

1. bəli

61,5

84,2

40,6

69,4

33,3

46,7

43,6

21,3

49,7

50,3

2. xeyr

38,5

15,8

59,4

30,6

66,7

53,3

56,4

78,7

50,3

49,7

Total




100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

Göründüyü kimi, peşə seçimində onun cəmiyyətdə nüfuzundan irəli gələn tələbələr Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında (65,1%), Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində (53,7%), «Xəzər» Universitetində (42,3%), Qərb Universitetində (39,3%) oxuyurlar.

Belə bir halda gözə çarpır ki, sorğu iştirakçıları xalis «qadın» və yaxud xalis «kişi» sənətləri fərqləndirmirlər (baxmayaraq ki, bəzi ixtisaslarda oxuyanların əksəriyyəti ya qız, ya da oğlandır).

Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında, Minqəçevir Politixnik İnstitutundan olan sorğu iştirakçılarının 42-43% hesab edir ki, ali təhsil almaq hüququ oğlanlar üçün daha önəmlidir.

Bakı Slavyan Universitetin tələbələrinin əksəriyyəti (61,1%) oğlanlar üçün ali təhsilin daha zəruri olmasının səbəbini gələcəkdə ailəni dolandırmaq vəzifəsində görürlər.

Tədris prosesində problemlər daha çox hansı ali məktəbdə yaranır? Sorğu göstərdi ki, siyahıya Bakı Dövlət Universiteti (65,6%), «Xəzər» Universiteti (59%) və Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası (53,1%) başçılıq edir. Daha az problemlər Bakı Slavyan Universitetində (28,2%), Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında (29,8%) və Qərb Universitetində (33%) mövcuddur.

Müəllim-qadınlar Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasında, Qərb Universitetində, bir də Minqəçeir Politexnik İnstitutunda daha az bəyənilir.

Bakalavr pilləsindən sonra təhsili davam etdirmək arzusunu daha çox Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası (84,2%), Qərb Universiteti (73,3%) və Bakı Dövlət Universiteti (74%) tələbələri bildirmişdilər. Müəllim peşəsinə cəmiyyətdə tələbat olduğundan, belə arzusunu Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetin tələbələri daha az ifadə etmişdirlər (51%).

Peşə seçimini Qərb Universitetinin tələbələri dönə-dönə təsdiqləmişdilər. 93,3% sorğu iştirakçıları magistraturanı bitirəndən sonra həmin ixtisas üzrə işləmək arzusunu ifadə etdilər.

Nəhayət, «gender» anlayışı ilə bağlı sorğu nəticələrinə müraciət edək. Bu sözün mənasının nisbətən ətraflı məlumat Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının (84,2%), Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (69,4%) və Bakı Dövlət Universitetinin (61,5%) tələbələri vermişdilər. Digər ali məktəblərdə bu suala cavab verənlərin sayı yarıdan az olmuşdur.




VIII. Yaşadığı ərazinin (paytaxt-əyalət)

gender problemlərinin qavranılmasına təsiri

Növbəti birləşdirilmiş cədvəldə ali təhsil sahəsində gender problemlərinin qavranılması ali məktəbin yerləşdiyi ərazisinin təsiri baxımından təhlil olunur. Nəzərdə tutulur ki, təhsil prosesi baxımından təsiredici amillər burada – paytaxt və əyalət sakinləri arasında submədəni fərqlərdir (adətlər, ənənələr, nəsillərarası münasibətlər). Deməli, baxışlarda, münasibətlərdə, davranış nümunələrində müaviq fərqlər özünü biruzə verməlidir.










Mərkəz (paytaxt) - əyalət







paytaxt

əyalət

Orta

2. Ali təhsil məktəbinə daxil olarkən hansı parametrlərə görə ixtisas seçirdiniz?

1.nüfuzlu

39,0

28,3

33,6

2.kütləvi

3,6

5,6

4,6

3.sərfəli

14,9

18,7

16,8

4.valideynlər məsləhət gördü

17,3

22,3

19,8

5.çox eşitmişəm

3,6

1,2

2,4

6.dostum seçdi, mən də

1,6

1,2

1,4

7.kişi ixtisasıdır

4,4

5,6

5,0

8.qadın ixtisasıdır

4,8

8,4

6,6

9.başqa səbəb

7,2

7,6

7,4

10.cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

3,6

1,2

2,4

3. Qızların ali təhsil alması vacibdirmi?

1.bəli

87,2

89,2

88,2

2.xeyr

9,6

7,7

8,7

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

3,2

3,1

3,2

4. Əgər xeyr, onda niyə qızlara ali təhsil almaq vacib deyil?

1.ərə gedəcək, təsərrüfat və uşaqlarla məşğul olacaq

24,8

16,7

20,8

2.orta təhsil kifayətdir

1,9

5,9

3,9

3.izdivacdan sonra ər işləməyə qoyməyacaq

16,2

14,7

15,5

4.bir çox qızlar ali məktəbi bitirdikdən sonra iş tapa bilmirlər

7,6

6,9

7,2

5.ər tərəfindən təmin olunacaq

15,2

20,6

17,9

6.ailə üçün əlavə maddi məsrəflər

2,9

2,0

2,4

7.başqa səbəb

7,6

4,9

6,3

8.cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

23,8

28,4

26,1

5. Sizin fikrinizcə, ailədə kimin ali təhsil almasına üstünlük verilir?

1oğulun

28,1

29,0

28,5

2.qızın

2,6

7,0

4,7

3.eynidir

68,7

63,3

66,1

4.cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

,6

,7

,7

6. Əgər oğulun, onda niyə ali təhsilin alınmasında ona üstünlük vermək lazımdır?

1.gənc oğlan – ailənin gələcək dolandıranı

33,3

34,0

33,7

2.gənc oğlan oxumalı, yaxşı ixtisasa malik olmalıdır

12,8

8,7

10,8

3.gənc oğlan cəmiyyətdə, başqa insanlara gələcəkdə daha çox fayda verəcək

10,9

18,7

14,7

4.gənc oğlanlar qızlardan daha qabiliyyətli, məqsədə nail olandılar

4,5

3,3

3,9

5.gənc qız ərə gedəcək, təsərrüfat və uşaqlarla məşğul olacaq

3,8

2,7

3,3

6.kişi-ailə başçısıdır

20,5

23,3

21,9

7.başqa səbəb

3,2

2,0

2,6

8. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

10,9

7,3

9,2

7. Valideynləriniz təhsil almaq üçün başqa şəhərə getməyinizə icazə verərdilərmi?

1.bəli

67,4

76,7

71,8

2.xeyr

16,9

21,3

19,0

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

15,7

2,1

9,2

8. Təhsil prosesində Siz hər hansı bir problemlə üzləşirsinizmi

1.bəli

45,0

43,6

44,3

2.xeyr

44,1

47,4

45,7

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

10,9

9,1

10,0

9. Müəllim kimi Siz kimə üstünlük verirsiniz?

1.qadına

13,1

13,2

13,2

2.kişiyə

10,9

7,3

9,2

3. fərqi yoxdur

76,0

79,4

77,7

10. Necə düşünürsünüz, bilik əldə edərkən müəllimlər tərəfindən kimin qarşısına daha çox tələblər qoyulur

1.gənc oğlanların

17,0

17,5

17,2

2.gənc qızların

8,7

3,5

6,2

3.eynidir

68,6

74,5

71,4

4. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

5,8

4,5

5,2

11. Necə düşünürsünüz, tələbələrin biliklərini qiymətləndirərkən müəllimlərin cinsə görə yanaşmalar kriteriyası fərqlənirmi?

1.bəli

33,5

34,8

34,2

2.xeyr

52,7

52,3

52,5

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

13,7

12,9

13,3

12. Tələbələrin tərəfindən qayda pozuntularında kim daha çox təhbeh olunur və niyə görə?

1.gənc oğlanlar

52,7

46,0

49,5

2.gənc qızlar

6,7

5,2

6,0

3.eynidir

40,6

48,8

44,5

13. Sizin fikrinizcə, tələbələrin ali təhsil müəssisələrindən natamam vəziyyətdə ayrılmasının səbəbi nədədir?

1.gənc oğlanlar üçün

32,4

22,3

27,3

2.gənc qızlar üçün

15,5

33,5

24,6

3.eynidir

52,2

44,2

48,1

15. Bakalavr pilləsini bitirdikdən sonra hansı sahədə ixtisaslaşmaq istərdinizmi və niyə görə?

1. bakalavr ixtisası üzrə

57,5

57,1

57,3

2. başqa ixtisas üzrə

29,4

29,3

29,3

3. başqa cavab

13,1

13,6

13,3

16. Bakalavr pilləsini bitirdikdən sonra magistraturaya daxil olmaq istərdinizmi və niyə görə?

1.bəli

70,3

68,6

69,5

2.xeyr

12,8

16,4

14,5

3. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

16,9

15,0

16,0

17. Magistraturaya qəbul zamanı kimə üstünlük verilir və niyə görə?

1.gənc oğlanlara

4,8

9,1

6,8

2.gənc qızlara

2,6

2,4

2,5

3.eynidir

72,2

77,4

74,7

4. cavab verməkdə çətinlik çəkirəm

20,4

11,1

16,0

18. Magistraturanı bitirdikdən sonra hansı sahədə ixtisaslaşmaq istəyirsiniz və niyə görə

1. magistr ixtisası üzrə

70,9

64,8

68,0

2. başqa ixtisas üzrə

17,3

21,3

19,2

3. başqa cavab

11,8

13,9

12,8

19. «Gender» anlayışının nə olduğunu bilirsinizmi?

1. bəli

56,9

43,2

50,3

2. xeyr

43,1

56,8

49,7


IX. Təkliflər və tövsiyələr
1. Tədqiqatdan məlum oldu ki, Azərbaycan şəraitində ali təhsil sahəsində gender bərabərliyi özünəməxsusluğa malikdir. Ənənəvi olaraq, cəmiyyətimizdə alitəhsilin olması yüksək dəyərlidir və hər iki cinsin nümayəndələri üçün önəmlidir. Eyni zamanda bu, qızlar üçün peşəkarlıq baxımından nisbətən az əhəmiyyətlidir (ailə və digər səbəblərin üzündən ali məktəbi tərk edir və s.); oğlanlar üçün isə gəlir mənbəyi və karyera imkanı kimi götürülür (oğlan-gələcək ailə başçısı, onu dolandırandır). Tələbələr arasında izahvedici işləri aparmaqla, onları başa salmaq lazımdır ki, ali məktəbinin bitirilməsi və təhsilinbütün pillələrinin əldə edilməsi peşəkarlıq sahəsində rəqabətədözümlü olmaq deməkdir. Belə olsa, gələcəkdə mütəxəssislərin əmək bazarında qadınlar öz peşəkarlıq qabiliyyətini təsdiqləyə bilərlər.
2. Ali məktəbə qəbulolunma səbəblərində gender amilinin təsirini oğlanlar və qızların cavablarında görmək olur: statusun yüksəlişi, maraqlı peşə, intellektual sahəyə qoşulmaq cavabları oğlanlara, diplom almaq, valideynlərin məsləhəti, başqaları yamsılamaq – qızlara xasdır. Bu kimi fərqlər obyektiv mənşəyə malikdir; şübhəsiz, qızlar, belə düşünəndə, bilik uğrunda rəqabətə dözə bilməzlər; burada xüsusi proqramlar qəbul olunmalıdır ki, peşə yönümü üzrə iş bir qədər öz istiqamətini dəyişdirsin.
3. Bütövlükdə qızların təhsil almaq zərurəti bütün gənclər tərəfindən vurğulanır; bununla belə nə üçün lazımdır? suala birmənalı cavab verilmir. Qızlar təhsili faydalılığı baxımından qiymətləndirir. Beləliklə, ali təhsil bir dəyər kimi, özünəməxsus şəkildə özünü biruzə verir; bu məsələnin də əlavə tədqiqatda ehtiyacı var. XIX əsrin təhsil sistemi üçün səmərəliliyin, əhatəliliyin vacibliyini nəzərə almaqla, qeyd edilən tədqiqatın əhəmiyyətini başa düşmək olar.
4. Azərbaycan ailələrində həm oğlanlar, həm də qızlar ali təhsil almaq hüququndan eyni dərəcədə istifadə edirlər. Bəzi ailələrdə isə üstünlük oğlanlara verilir. Səbəbləri müxtəlifdir: gələcək ailə başçısıdır, əsgərliyin çəkməsi müddəti təxirə salınır, işləməlidir və s. Görünür ki, ali təhsi almaqla məhdudiyyət yaranan kimi, digər şərtləri də nəzərə alaraq, üstünlük oğlanlara verilir; baxmayaraq ki, bəzi qızlar oğlanlardan daha yaxşı oxuyur, ali məktəbə girə bilər, zəif orta məktəb hazırlığı olan oğlanlar isə ya işləməli, ya da ki, əsgərliyə getməlidirlər.
5. Yaşadığı ərazidən kənara oxumağa buraxılması problemi qızlar üçün xasdır. Adətən oğlanları başqa şəhərə oxumağa qoyurlar, qızları – bir o qədər yox. Təbliğat işini aparmaqla, qızların valideynləri inandırmaq lazımdır ki, qızlar öz peşələrinə yiyələnmək üçün başqa şəhərə oxumağa getməlidirlər.
6. Regionlar üzrə ali məktəblərdə qızların tədrisi prosesinin tədqiqi göstərmişdir ki, onların burada heç bir nə güzəştləri var, nə də ki, müdiriyyət və yaxud müəllimlər tərəfindən onlar sıxışdırılmır. Tələbkarlıq eyni olsa da, oğlanlarda cəzalandırılma, ali məktəbdən xaric edilmə halları daha çox müşahidə edilir. Qızların xaric edilməsinin əsas səbəbləri – dərsin buraxması, dərslərin zəif mənimsənilməsi, dərsin ödənişinin ödənilməsidir. Xarici səbəblər sırasında ailə vəziyyəti ilə bağlı məsələlər (ailə qurmaq, uşaq doğmaq, evdə məşğul olmaq və s.) qeyd olunmuşdur.
7. Qızlar bakalavr pilləsindən sonra magistraturada oxumağa daha az meyl salırlar. Lakin oxumaq istəyən qızlar bunun səbəbini kamil, tam ali təhsil almaq ərzində olduğunu qeyd edirlər. Magistraturanı bitirənlər həm də müvafiq iş tapmaq imkanını əldə edirlər. Magistraturaya qəbul məhdudiyyətsiz olmalıdır ki, qızların burada təhsil almaq imkanları artsın.

III. ALİ MƏKTƏB MÜƏLLİMLƏRİ VƏ İNZİBATİ İŞÇİLƏRİ İLƏ



KEÇİRİLƏN FOKUS-QRUP DİSKUSİYALARIN NƏTİCƏLƏRİNİN

MÜQAYİSƏLİ TƏHLİLİ


1. Məqsədin qoyuluşu və ilkin məlumat
«Təhsildə gender bərabərliyi» layihəsi çərçivəsində fokus-qrup diskusiyalar silsiləsi bir sıra vəzifələrin həyata keçirmək məqsədini güdürdü:


  • diskusiya iştirakçılarının çıxışlarında səslənən fikirlərin, tədqiqatda kəmiyyət göstəricilərlə bağlı olan fərziyyələr və nəticələrin müqayisəli təhlili;

  • problemin, sorğuya daxil edilməmiş tərəflərinin keyfiyyət təhlilinin nəticələrinin interpretasiyası;

  • ayrı-ayrı məqsədli qrupların davranış xüsusiyyətləri (qadınlar və kişilər);

  • yeni ideyaların layihələşdirilməsi;

  • müasir təhsilin gender aspektlərinə aid təkliflərin əsaslandırılması.

Üç ali məktəbin müəllimləri və inzibati işçiləri ilə (Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası, Naxçıvan Dövlət Universiteti, Qərb Universiteti,) fokus-qrupun üç seansı keçirilmişdir. İştirakçıların qarışın qrup formalarına (yəni, qadınlar və kişilər) üstünlük verilmişdir. Qeyd edək ki, problemlərin müzakirəsi, ssenarisi fokus-qrupların yaş-cins tərkibinin müxtəlifliyini də nəzərə alırdı. Burada həm də işçilərin xidməti və peşhə statusu da nəzərə alınardı.




Yüklə 1,71 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin