O‘quv bloklari, fanlar va faoliyat turlarining nomlari Soatlarning oylar va haftalar kesimidagi taqsimoti


-mavzu: Tanvin (2 soat laboratoriya ishi)



Yüklə 305,57 Kb.
səhifə67/73
tarix20.09.2023
ölçüsü305,57 Kb.
#145718
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   73
O\'zbek tili va adabiyoti 2023

34-mavzu: Tanvin (2 soat laboratoriya ishi)
Tanvinning alifharfiustiga va ostigaqo‘yilishi, fathali tanvin, kasrali tanvin va dammali tanvinhaqidatushuncha.Tanvinliso‘zlarningo‘zbek tilidaravishturkumigao‘tishi.


35-mavzu: Hamza (2 soat laboratoriya ishi)
Hamza satrusti belgisi ekanligi, uning eskio‘zbek tilidagiamal qilisho‘rinlari, ya’ni unliva undoshtovushlarni ajratibo‘qishni, ikki unlitovushning qo‘shilib ketmasligini ta’minlash, izofa, yoe ishorat, yoe vahdat belgisi sifatidaxizmat qilishi.


36-mavzu: Vasla (2 soat laboratoriya ishi)
Vaslaningarab tilidano‘zlashgan so‘zlarda(birikmalarda) qo‘llanishi va aniqlik shaklini bildiruvchialold ko‘makchisiningmavjudliginiko‘rsatishi.
37-mavzu: Raqamlar (2 soat laboratoriya ishi)
Raqamlar tarixi haqida qisqacha ma’lumot. Eski o‘zbek yozuvidaqo‘llangan raqamlarningyozilishi xususiyatlari, murakkabsonlarniifodalash usullari.


38-mavzu: Imlo va tinish belgilar (4 soat laboratoriya ishi)
Ayrim harflar imlosi. «Harf»terminining ham harfni, ham tovushniifoda qilishi va hozirgi o‘zbektilida u faqatgrafikifodanigina bildirishi, lafzterminiso‘zning tovush jihatiekanligi. Malfuz harakat, alifi g’ayrimalfuz, alifi maqsura, alififatha, hoyi g’ayrimalfuz, vovi damma, yoyi kasra, to-i marbuta.
Qo‘shimcha (affikslar) imlosi.Turkiy(o‘zbekcha) qo‘shimchalarda unli tovushlarnibildiruvchi alif, vov, yoy harflariningdoim yozilib kelganligi, bundan mustasno quyidagio‘rinlardaqayd qilinishi: -kiyuklama (ba’zan bog’lovchi)sidahoyi havvaz , jo‘nalishkelishiginin -ga, -qatil orqavariantidaalif bilanbarobarhoyi havvazningishlatilishi, uning (hoyi havvazning)qo‘llanishi XIX asrning ikkinchi yarmidayanada kuchayishi.
Bo‘g’in ko‘chirish. Bo‘g’in ko‘chirish tushunchasi va qoidalariningkeyingidavrda paydobo‘lganligi, xattotlik san’atidaoldingisatrgasig’may qolgan so‘zlarningayrim bo‘g’inva harflariustalikbilan satr ustiga yozilishi.
Forsiy izofa imlosi. Forsiyizofaning tabiati haqidaqisqacha ma’lumot, uning o‘zigaxos tartibgaega bo‘lishi, undosh bilantugagan so‘zlarzerlik bo‘lishi, zer harakatiningyozuvdaaksariyat hollardaqo‘llanmasligi, forsiy izofalardayoyharfi vahamza belgisi uning ko‘rsatkichi sifatidaqo‘llanishi.
Matndan forsiyizofalarniajratib olishva yozish.
Arabiyizofa imlosi. Arabiy izofatushunchasining nisbiyligi, aniqlik ko‘rsatkichi (artikli)ning izofa ko‘rsatkichi sifatidaqo‘llanishi, aniqlovchi-aniqlanmishningyozilishi va talaffuzidagio‘ziga xos tomonlari. Oy harflari va quyoshharflari, quyosh harflariningidg’om (assimilyatsiyaga) uchrashi. Matndanarabiyizofalarniajratib olish va ularning talaffuzinimashqqilish. Isloh qilingan eski o‘zbek yozuvi va uning imlosi. Arabgrafikasiasosidagieski o‘zbekyozuviningislohqilinishitarixi, uning «Chig’atoy gurungi» tashkiloti tomonidanamalgaoshirilishi, yutuq vakachiliklari. Unli tovushlarni ifoda qiluvchiharflar, undoshtovushlarni ifoda qiluvchi harflar,arab so‘zlaridagiundosh harflar taqdiri, harakatlar taqdiri,raqamlarislohi.
20-yillarmatbuotimatnlarini o‘qish va ko‘chirib yozish.
Eski o‘zbek yozuvidanashr qilinayotgan hozirgi o‘zbekmatbuotitiliningimloxususiyatlari. Eski o‘zbek yozuvidanashr qilinayotganmatbuotlar, ularda o‘zbekcha (turkiy) so‘zlar va qo‘shimchalar imlosi, forscha-tojikcha va arabchaso‘zlar imlosi, ular imlosidaamal qilinayotgantamoyillar(printsiplar), matbuottiliningsavodxonligi.
Eskio‘zbek tilidatinish belgilari.Tinish belgilarining XIXasrning 2-yarmidao‘zbek matnlaridaqo‘llanaboshlashi, ungacha, ya’ni qadimgiturkiyva eski o‘zbektilida tinishbelgilari emas, ajratishbelgilariningqo‘llanganligi. Eski o‘zbekyozuvidaqo‘llanadigan tinishbelgilariva ularning yozilishi.
«Turkiston viloyatining gazeti» va 20-yillar matbuotimatnlaridagitinish belgilariningqo‘llanishinitahlil qilish.



Yüklə 305,57 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   73




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin