O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti L. A. Botirova, D. M. Tagayeva
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Topshiriqlar: 1. O’simliklar sistematikasi haqidagi nazariy bilimlar bilan tanishing
- MAVZU: QIRQBO’G’IMDOSHLAR VA QIRQQULOQDOSHLAR OILASI TURKUMI TURLARI NOMEKLATURASINI TAHLILI VA O’RGANISH QOIDALARI Qirqbo‘g‘imlilar (Eguisetophyta)
- Qirqquloqsimonlar (Pteridophyta)
- Dars maqsadi
|
LOTIN ALFAVITI
Harflar Harflar nomi Aa A Bb Be Cc Se Dd De Ee E Ff Ef Gg Ge Hh Ash Ii I Jj Je Ll El Kk Ka Mm Em Nn En Oo O Pp Pe Kyu Rr Er Ss Es Tt Te Uu U Vv Ve Ww Dubl-ve Xx Iks Yy Igrek Zz Zet Harflar talaffuzi va ularning o’qilishi Harf yoki harflar brikmasi Talaffuz etilishi Qanday hollarda uchraydi Misol A A Ko’p hollarda Allium - allium aye E Ko’p hollarda Peonia – peonia ae Bu holda e harfi ustiga ikki nuqta qo’yiladi Aeynlus - aenlus B b Har doim Beta - beta C Tse e, i, y, ae, oe lardan oldin Cerasus - seraszus k Boshqa hollarda Communis - kommunis ch x Barcha hollarda Corchorus - korxorus D d Barcha hollarda Daucus - daukus E e Barcha hollarda Dens – dens F f Barcha hollarda Fagopyrum - fagopirum G g Barcha hollarda Fragaria - fragaria 11 H X yoki G yumshoq ko’p hollarda Humulus – xumulus Hordeum- gordeum O’qilmaydi Rh, gh , th bilan birga kelsa Rheum - reum I i So’z boshida ,undosh harfdan keyin Glycine - gline y Unli harfdan so’ng Dioica – dioyka J y Ko’p hollarda Juniperus - yuniperus K k Barcha hollarda Kochia - koxia L l Barcha hollarda Salsola - salsola M m Barcha hollarda Malva - malva N n Barcha hollarda Prunus - purunus O o Ko’pchilik hollarda Trifolium- trifolium Oe e Ko’pchilik hollarda Oenothera- enotera oe Bunday hollarda e ustiga 2 nuqta qo’yiladi Aloё - aloe P P Ko’pchilik hollarda Pyrus – pirus Ph F Barcha hollarda Phacelia- faselia R r Barcha hollarda Sorbus - sorbus S s Ko’pchilik hollarda Ribes – ribes z 2 unli orasida,m ,n,r bilan birgalikda Rosa- roza sch sx Barcha hollarda Schisandra- sxizandra T t Barcha hollarda Triticum - tritikum Ti tsi Unlilardan oldin ,s,x,t dan keyin emas Nicotiana- nikotsiana U u Ko’pchilik hollarda Rubus - rubus v Q dan so’ng , aqu birgalikda kelganda Aquilegia - akvilegia Unlidan oldin Suaeda - sveda V, W v Barcha hollarda Vicia- vitsia X ks Barcha hollarda Carex – kareks Y i Barcha hollarda Oryza – oriza Z z Ko’pchilik hollarda Zea - zea 12 Topshiriqlar: 1. O’simliklar sistematikasi haqidagi nazariy bilimlar bilan tanishing 2. Sistematik birliklarni lotincha nomlari bilan ketma-ketlik asosida aytib bering. 3. Lotin alfavitidagi harflar talaffuzi va ularning o’qilishini daftaringizga yozib oling. 4. Harflar talaffuzi va ularning o’qilishi qoidalari bilan tarnishing, ish daftaringizga yozib oling. 5. “O’zbekiston yuksak o’simliklarining zamonaviy tizimi” qo’llanmasidan ixtiyoriy 5 ta turkum nomini yozing, yuqoridagi qoidalarga mos ravishda o’qing. Nazorat uchun savollar: 1. O’simliklar sistematikasi to’g’risidagi bilimlarni bilish qay darajada muhim deb o’ylaysiz? 2. Binar nomeklatura nima? 3. Nima uchun lotin tili-butun jahon ilmiy terminologik til hisoblanadi? 4. Lotin tili faqat tabiiy fanlarda qo’llaniladimi? MAVZU: QIRQBO’G’IMDOSHLAR VA QIRQQULOQDOSHLAR OILASI TURKUMI TURLARI NOMEKLATURASINI TAHLILI VA O’RGANISH QOIDALARI Qirqbo‘g‘imlilar (Eguisetophyta) bo‘limiga mansub o‘simliklar poyasining bo‘g‘im va bo‘g‘im oralig‘idan iborat ekanligi bilan xarakterlanadi. Bo‘g‘imlarida mayda barglar o‘zining tub qismi bilan halqa shaklida o‘rnashgan. Hozirgi davrda tarqalgan qirqbo‘g‘imsimonlarning faqat bir – qirqbo‘g‘imdoshlar (Eguisetaceae) oilasi va qirqbo‘g‘im (Eguisetum) turkumi mo‘tadil iqlimli mintaqada tarqalgan. O‘zbekistonda keng tarqalgan tipik vakili – dala qirqbo‘g‘imi (Eguisetum arvense) tashqi tuzilishi va spora hosil qilishidagi o‘ziga xosligi bilan boshqa yuksak sporali o‘simliklardan keskin farqlanadi. Qirqquloqsimonlar (Pteridophyta) bo‘limiga mansub hozirgi vaqtda tarqalgan o‘simliklarning poya va barglari murakkab tuzilishga ega. Poyasi haqiqiy o‘tkazuvchi to‘qimalar bilan ta’minlangan. SHuning uchun ham paporotniksimonlar haqiqiy yuksak o‘simliklar qatoriga kiritilgan. Ularning rivojlanish siklida gametofit va sporofit nasllarga, aksariyat hollarda, mustaqil hayot kechiruvchi organizm sifatida qaraladi. Sporofit ancha murakkab morfologik organlar – ildiz, poya va barg singari vegetativ organlarga ega. Gametofit esa uncha katta bo‘lmagan o‘simta deb yuritiladigan tallomdan iborat. Sporofit sporangiylarida sporalar hosil bo‘ladi. Gametofitda (o‘simta) arxegoniy va anteridiy shakllanadi. Bir bo‘limga umumiy qiyofasiga ko‘ra birlashtirilgan paporotniksimonlar o‘zining morfologik tuzilishi, poya va barg ontogenezi va ko‘payishiga ko‘ra bir-biridan farq qiladigan ajdod va qabilalardan iborat. Dars maqsadi: Qirqbo’g’imdoshlar ( Equisetaceae ) va Qirqquloqdoshlar ( Athyriaceae ) oilasi turkumi turlari nomeklaturasini tahlili va o’rganish qoidalari va 13 ularning morfologik, biologik shuningdek dorivorlik xususiyatlari haqidagi yangi bilim, ko’nikma, malakani shakillantirish. Identiv o’quv maqsadi : 1. Equisetaceae, Athyriaceae oilasi turlari nomeklaturasini tahlil qila oladi. 2. Qirqbo’g’imdoshlar va Qirqquloqdoshlar oilasi vakillarini morfologik va biologik hususiyatlarini biladi. Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|