O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sh. Dj. Ergashxodjaeva strategik marketing toshkent – 2019

Savdo xodimlarining strategik marketingdagi roli. Umuman aytganda,
savdo xodimning asosiy vazifasi, avvalgidek, tovarning o‘z talablariga mos kelishi
masalalari bo‘yicha ikkiyoqlama aloqadan yaxshi xabardor bo‘lgan xaridorning
ehtiyojlarini qondirish bilan bog‘liqdir. Firma uchun esa, savdo xodimining yangi

---

---

188

vazifasi
firmaning
bozordagi
o‘zgarishlarga moslashuvini tezlashtiruvchi
ma’lumotlarni to‘plashdan iboratdir.
YApon firmalaridan biri o‘z savdo xodimlarining roli shunday ifodalaydi:
«Sotuvchilar - tengi yo‘q ma’lumot to‘plovchilardir; axborotlarni yaxshiroq
tekshirish va to‘plash uchun ularni o‘zining sotish rejasinigina bajarishga, ya’ni faqat
o‘z ko‘rsatkichlarinigina yaxshilashga intiluvchi o‘ziga bino qo‘ygan sotuvchi
bo‘lishga emas, balki boshqa sotuvchilar va umuman boshqa firma bilan
hamjihatlikka o‘qitish kerak».
Sotuvchilarning roli konsepsiyasidagi bunday evolyusiya ularning strategik
marketingdagi ishtirokini kuchaytiradi, bu ishtirok quyidagi strategik funksiyalarni
bajarishdan iboratdir: bozorning yangi tovarlarni qabul qilishiga erishish; yangi
mijozlarni topish; mavjud mijozlarning qo‘ldan chiqarmaslik; texnik yordam
ko‘rsatish; iste’molchilarga tovarlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni etkazish; axborot
to‘plash.
Savdo xodimlari tovar siyosatini ishlab chiqishda, ya’ni strategik marketingda
xaridorlarning ehtiyojlari haqidagi axborotni ta’minlash yo‘li bilan ishtirok etadi.

10.3. Reklama kommunikasiyasi jarayoni 

Reklama - kommunikasiya vositasi bo‘lib, u firmaning bevosita muloqot

o‘rnatilmagan potensial xaridorlariga axborot uzatishga imkon beradi. Firma reklama
yordamida markaning imidjini yaratadi va sotuvchilar tomonidan hamkorlik orqali
pirovard
iste’molchilarda ma’lumlik sarmoyasini shakllantiradi. Reklama
kommunikasion strategiyaning asosiy vositasidir.