O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi

a)
 amaliy jihatdan fahmli; 
b) 
texnik moslamalarni tahlil qila olish qobiliyati;
v)
 narsalarni montaj qilib qismlardan butun hosil qila olish qobiliyati bo„lishi 
shart.
M.G.Davletshin texnikaviy iste‘dod ko‗rsatkichlarini an‘anaviy baholashni 
tan olgan holda (ko‗z bilan chamalash, fazoviy tasavvur, texnikaviy tahlil, 

---

240 
konstruksiyalash qobiliyati) o‗zining original yondashuvini ishlab chiqqan. 
Texnikaviy qobiliyat darajasini tashxis qilish uchun tekshirishlarda ishlab 
chiqilgan eksperimental masalalarning to‗qqizta seriyasidan foydalanadi. 
B.R.Qodirovning fikricha: ―Ma‘lum bir faoliyatga qiziqmay turib qobiliyat 
haqida gapirib bo‗lmaydi. Va o‗z navbatida har qanday qobiliyatli bola hali 
iste‘dodli degani emas. Ko‗p qirrali va rivojlangan qobiliyatlar iste‘dodli bola 
shaxsining moddiy asosini tashkil etadi, xolos. Aksincha, iste‘dodli bola 
qobiliyatsiz bo‗lishi mumkin emas. Bu fikrlardan ko‗rinib turibdiki, iste‘dodli bola 
sof fikrli, har xil qobiliyatga va umuman aqliy rivojlanishga tayyor turgan 
hozirjavob, nodir shaxsiy xususiyatlarga to‗la boladir. 
Nazorat savollari: 
1. 
Kim tomonidan kasbiy sifatlar va individning kasbiy shakllanishi 
orasidagi bog‗liqlik haqida yozib qoldirgan? 
a) 
Dj.Sonenfeld 1970 yillarning boshlarida 
b) 
M.Argayl 1970 yillarning boshlarida 
c) 
R.Finchman 1970 yillarning boshlarida 
d) 
S.Djoshli 1970 yillarning boshlarida 
2. 
S.Djoshli o‗zining ijtimoiy tadqiqotlarida Rim aholisining kasbiy 
sifatlari va mavqeini tahlil qilib, qanday xulosaga kelgan? 
a) 
kasbiy sifatlar kasbiy taraqqiyot jarayonida yuzaga kelishi va 
shakllanishini aytib o‗tgan 
b) 
kasbiy sifatlar va individning kasbiy shakllanishi orasidagi bog‗liq 
c) 
kasbiy sifatlar faoliyat bilan bog‗liq bo‗lib, kasbning rasmiy va 
norasmiy mavqeining o‗zaro muvofiqligi asosida shakllanadi 
d) 
asosiy e‘tibor kasbni egallash jarayonida kasbiy talablar, axloqiy 
normalar, qadriyatlarni anglashga qaratiladi 
3. 
Kimning tadqiqotlari doirasida kasbiy sifatlar tizimli, dinamik va 
muvozanatli, inson kasbiy taraqqiyotining boshqa elementlari ko‘rib chiqiladi? 
a) 
T.V.Mishenkoning 
b) 
Ye.N.Kiryanova 
c) 
Ye.P.Ermolaevaning 
d) 
Yu.P.Povarenkovaning 
4. 
Kasbiy sifatlarning ikkita muhim aspektlari: shaxsning o‗zini aniq bir 
kasb va mehnat jamoasi vakili sifatida anglashini kim ajratib ko‘rsatgan? 
a) 
L.B.Shneyder 
b) 
Ye.P.Ermolaeva 
c) 
T.V.Mishenko 
d) 
M.Argayl 

---

241 
5. 
Qanday qobiliyat abstrakt, evristik fikrlashning yuksak rivojlangan 
bo‗lishini, og‗zaki mantiqiy xotirani, qat‘iyat va sabr-toqatni talab qiladi? 
a) 
Tabiiy qobiliyat 
b) 
Umumiy qobiliyat 
c) 
Ilmiy qobiliyat 
d) 
Amaliy qobiliyat 
6. 
Insonlarni ―badiiy‖, ―fikrlovchi‖,‖aralash‖ tiplarga kim ajrattib 
tushuntirib berib o‘tgan? 
a) 
V.A.Kruteskiy 
b) 
I.P.Pavlov 
c) 
M.G.Davletshin 
d) 
To‘g‘ri javob yo‘q 
7. 
Muayyan faoliyatning muvaffaqiyatli va ijodiy ravishda bajarilishini 
ta‘minlaydigan qobiliyat hamda iste‘dodlar majmuasidan iborat individual 
xususiyat bu? 
a) 
layoqat 
b) 
qobiliyat 
c) 
fikrlovchi 
d) 
talant 
8. 
Texnikaviy qobiliyat ustida tadqiqot ishlari olib borgan еtakchi 
mutaxassis to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. 
a) 
V.A.Kruteskiy 
b) 
I.P.Pavlov 
c) 
M.G.Davletshin 
d) 
To‘g‘ri javob yo‘q