Teridagi o‘tkinchi holatlar. Teridagi o‘tkinchi holatlarga quyidagilar kiradi:
tug‘ruq shishi, terining fiziologik ko‘chishi, oddiy va toksik eritemalar.
Oddiy eritema deb bola tug‘ilgandan so‘nggi 2 kunda tana terisining
qizarishiga aytiladi. Odatda bu hol bola hayoti dastlabki haftasining oxiriga borib
yo‘qoladi. Fiziologik eritema muddatiga yetmay tug‘ilgan bolalarda va onasi
kandli diabet bilan og‘rigan bolalarda nisbatan uzoqroq (2-3 haftagacha) saqlanib
turadi.
91
Terining fiziologik qipiqlanishi - bola hayotining 3-5-chi kunlarida paydo
bo‘lib, asosan ko‘krak qafasi va qorin soxadsida kuzatiladi. Bola vaqtidan o‘tib
tug‘ilsa, bu holat kuchliroq bo‘lishi mumkin.
Tug‘ruq shishi - chaqaloq gavdasining qaysi qismi bilan tug‘ilgan bo‘lsa, shu
joyda, qisilish oqibatida vena qon tomirlarida qon turib qolishidan kelib chiqadi
(odatda bu shish chaqaloqning boshi yoki dumbasida joylashgan bo‘ladi).
Tug‘ilgandan so‘ng bir yoki ikki kun utgach, u o‘z -o‘zidan surilib ketadi.
Toksik eritema – allergoid reaksiya terida qizil dog‘lar sifatida namoyon
bo‘lib, ba`zan uning markazida tuguncha yoki pufakchalar ham bo‘lishi mumkin. Bu
holat 20-25% chaqaloqlarda uchrab, bola hayotining 2-5- kunlarida paydo bo‘ladi.
Bu dog‘lar ko‘pincha bo‘g‘imlar atrofi, dumba sohasi, ko‘krak qafasining oldi
tomonida joylashadi, ba`zan esa butun gavdaga tarqalishi mumkin. Oradan 2-3 kun
o‘tgach, u o‘z-o‘zidan yo‘kolib ketadi. Toksik eritemaning kelib chikishida
allergik omillar katta ahamiyatga egadir. Davo talab qilmaydi.
Tranzitor disbakterioz va ichak tranzitor katari. Tranzitor disbakterioz va
ichak tranzitor katari deyarli barcha chaqaloqlarda hayotining dastlabki haftasi
davomida kuzatilishi mumkin. Odatda 1-2 kun ichida, ayrim hollarda 3 kungacha
mekoniy (chaqaloq bolaning dastlabki axlati) ajraladi. CHaqaloq hayotining
keyingi kunlarida ichi o‘tishi tezlashib, axlatda shilimshik; moddalar va yo‘rgakda
suvli doglar paydo bo‘ladi.
Bu axlatni mikroskopda tekshirganda, har ko‘rish maydonida 30tagacha
leykotsitlar va ko‘p miqdorda yog‘ kislotalari borligini aniqlash mumkin. Oradan
3-4 kun o‘tgach, axlatning rangi sariq, o‘zi esa bo‘tqasiman shaklga o‘zgaradi. Bu
o‘tkinchi holat tranzitor ichak katari, deb ataladi va uning paydo bo‘lishida bola
ovqatlanish tartibining o‘zgarishi, ya`ni tug‘ilgandan so‘ng bolaning ona suti bilan
ovqatlana boshlashi sababdir. Ayni paytda bungacha steril bo‘lgan oshqozon-
ichakda mikroblar joylasha boshlaydi. Ichakning dastlabki bakterial florasi
bifidumbakteriyalar, laktobakteriyalar, streptokokklar, stafilakokklar, ichak
tayokchasi va zamburug‘lardan iborat. Ichakdagi mikroorganizmlar orasidagi
92
nisbatning vaqtincha buzilishi o‘tkinchi - tranzitor disbakterioz, deb ataladi.
Ushbu holat 3 fazadan iborat.
1.
Aseptik faza – 10-20 soat davomida kuzatiladi
2.
Infeksiyani ko‘payish fazasi – bola hayotining 3-5-kunigacha kuzatiladi.
YUqorida keltirilgan mikroorganizmlarni ichakka tushishi.
3.
Transformatsiya fazasi – 1-haftaning oxiri; 2-haftaning boshidan kuzatiladi.
Bifidobakteriyalar ko‘payib asosiy ichak mikroflorasi, deb hisoblana boshlaydi.
Sog‘lom chaqaloq yo‘g‘on ichagining mikroflorasini tashkil etadigan mikroblar
3 guruhdan iborat:
1.
Asosiy flora - anaerob flora, 95-99%ni bifidobakteriya va bakteriodlar
tashkil etadi.
2.
Yo‘ldosh flora- 3-5% laktobakteriya va ichak tayoqchasidan iborat.
3.
Qoldiq flora – 1% gacha aerob-saprofit mikroorganizmlardan iborat. Ularga
enterobakteriyalar, stafilakokklar, zamburug‘lar kiradi.
Issiqlik almashinuvining tranzitor buzilishi. Issiklik almashinuvining tranzitor
buzilishi - gipotermiya va gipertermiya shaklida kechadi.
Tranzitor gipotermiya - bola tug‘ilgandan so‘ng dastlabki 30 daqiqa
davomida teri va to‘g‘ri ichak harorati pasayadi, oradan bir soat o‘gach, badan
harorati mo‘`tadillashadi. Agar tug‘ruq xonasidagi harorat 22-23°S bo‘lsa, bolaning
harorati 35,5-35,7°Sgacha tushishi mumkin. Harorat qo‘l va oyoqlarda yanada
pastroq bo‘ladi. Tug‘ilgandan so‘nggi dastlabki kunning o‘rtalariga borib, harorat
asta-sekin ko‘tariladi va mo‘`tadil-gomoyotermiya holati yuzaga keladi.
Tranzitor gipertermiya ,deb bola hayotining dastlabki 3-5 kunlarida xona
haroratining yukori bo‘lishi (38,5-39,5°S), bolani nihoyatda o‘rab-chirmash
natijasida issiqlash, hamda bolani etarli miqdorda ona suti bilan emizmaslik, isitish
vositalari yonida yotishi natijasida modda almashinuvining buzilishi oqibatida tana
haroratining ko‘tarilishiga aytiladi.
CHaqaloqlarda issiqlik almashinuvining tranzitor buzilishi sabablari
bartaraf etilsa, bu holatlar engilgina o‘tib ketadi.
93
Buyrak faoliyatining tranzitor o‘zgarishlari. CHaqaloqlarda buyrak
faoliyatining tranzitor o‘zgarishlari - oliguriya (siydik ajralishining kamayishi),
fiziologik proteinuriya (siydik bilan oqsil moddalarining chiqishi) va buyrakning
siydik kislotasi kristalllari bilan bog‘liq bo‘lgan infarkti tarzida namoyon bo‘ladi.
Erta neonatal oliguriya - barcha sog‘lom chaqaloqlar hayotining dastlabki
3 kunida kuzatilib, bu holat organizmga nisbatan kam suyuklik tushayotgani va qon
aylanishining o‘ziga xos xususiyatlari bilan bog‘liqdir. Ajralayotgan siydik
miqdori birinchi kunda taxminan soatiga 0,75 - 1ml/kg, keyinchalik soatiga 2-5
ml/kg ni tashkil etadi. Bu holat Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning kompensator -
moslashuv reaksiyasi bo‘lib hisoblanadi.
Fiziologik proteinuriya (al’buminuriya) - barcha chaqaloqlarda hayotining
dastlabki
kunlarida
kuzatiladi.
Bu
holat
koptokchalar
va
naychalar
o‘gkazuvchanligining oshganligi bilan bog‘liq.
Buyrakning siydik kislotasi donachalari bilan bog‘liq bo‘lgan infarkti
deyarli barcha chaqaloqlarda uchrab, u bola hayotining dastlabki haftasi oxirida
paydo bo‘ladi. Bunda siydik kislotasi kristallar shaklida buyrakning yiguvchi
kanalchalari bo‘shlig‘iga to‘planadi, natijada siydik rangi o‘zgaradi, loyqalanadi
va bolani o‘ragan yo‘rgakda sarg‘ish-g‘isht rangli dog‘ qoladi. Bu holat maxsus
davolashni talab etmaydi, ammo bolaning etarli darajada ona suti bilan
ta`minlanishiga e`tibor berish lozim.
Tranzitor politsitemiya
Bundan
tashqari
chaqaloq
bolalarda
politsitemiya
(qizil
qon
tanachalarining odatdagidan ziyod bo‘lishi) kuzatiladi. Bu holat gemoglobinning
180 - 220 g/l dan ko‘p bo‘lishi va gematokritning 0,55-0,65 va undan ham yuqori,
eritrotsitlar soni 6-8x10
12
/l bo‘lishi bilan ta`riflanadi. qon aylanishidagi bu tranzitor
o‘zgarishlar o‘z-o‘zidan yo‘qolib, maxsus davolashni talab etmaydi.
Qon ivishi va qon hosil bo‘lishida kuzatiladigan o‘tkinchi holatlar - K
vitaminiga bog‘liq omillar (II, VII, IX, X)ning nisbiy etishmovchiligi hamda bola
94
hayotining dastlabki kunlarida fibrin parchalanishi (fibrinoliz)ning kuchli borishi
natijasida bola hayotining 2-4 kunlarida qon ketishiga moyillik tarzida namoyon
bo‘ladi.
CHaqaloq
bolalarda
eritropoez
(qizil
qon
tanachalarini
ishlab
chiqarish)ning kuchliligi, dastlabki 3 kunda limfotsitlar ishlab chikarishning
kamayishi va bu jarayonning bola hayoti birinchi haftasi oxiriga borib kuchayishi
qon hosil bo‘lishidagi o‘tkinchi holatdir.
Bundan tashqari, chegaraviy holatlarning ba`zi birlari faqat muddatiga
yetmay tug‘ilgan bolalardagina (masalan, tranzitor giperammoniemiya va
gipertirozinemiya) kuzatiladi. Ko‘pgina chagaraviy holatlar laborator fenomenlar,
klinik ko‘rinishlar bo‘lmagan reaksiyalar, lekin shunga qaramay ularni bilish
lozim, chunki ular muayyan patologik jarayonlarga moyillik keltirib chiqaradi.
13 – jadval
Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning chegaraviy holatlari (neonatal
davrning o‘tish jarayonlari)
Tizim
Neonatal davrdagi
fiziologik qayta
qurilish
Neonatal davrning
o‘tish jarayonlari
(chegaraviy holatlari)
CHegaraviy holatni
patologik
jarayonlarga
moyillashtiradigan
holatlar
Markaziy
nerv
sistemasi
Tashqi
muhitning
keskin
o‘zgargan
sharoitlariga (tovush,
harorat, gravitatsiya
va
b.
– “sensor
xujum”),
tug‘ruqlardagi
“og‘riq”yuklamasiga
moslashish.
Tug‘ruq
katarsisi.
Imprinting.
Hozirgina
tug‘lgan bola sindromi.
Tranzitor
nevrologik
disfunktsiya
Tug‘ilishda
kardioresperator
depressiya, juda xilma-
xil
kasalliklarda
umumiy
simptomlar
(giper
qo‘zg‘aluvchanlik yoki
pasayishi)
Tashqi nafas Ishga
tushish.
O‘pkaning yozilishi,
al’veolalar
va
Tranzitor
geperventilyatsiya.
Nafasning
“gasp”
Tranzitor taxipnoe (II
tipidagi
NBS).
Respirator buzilishlar
95
aerogematik
to‘siq
yetilishi.
tipidagi
tranzitor-
taranglashgan
giperventilyatsiyasi
Yurak qon-
tomir tizimi
Qon
aylanishi,
birinchi galda kichik
qon aylanishi, gaz
almashinuvi
o‘zgarishlari
bilan
jigarning
qayta
qurilishi
va
yo‘lodosh kindik qon
oqimi yo‘qligi, oltita
fetal
kommunikatsiyalar
yopilishi
tufayli
qayta qurilishi.
Tranzitor qon aylanishi
(shuntlash).
Tranzitor
gipervolemiya
va
politsitemiya
(mikrotsirkulyatsiya
buzilmagan
yoki
buzilgan).
Miokard
tranzitor
giperfunktsiyasi
va
metabolizm buzilishi
Yurak
qon-tomir
etishmovchiligi.
Respirator buzilishlar.
Trombozlar,
shish
sindromi.
Tranzitor
sariqlik.
Hazm tizimi
Gemo va amniotrof
ovqat
almashinuvi
hisobiga laktotrofga
qayta qurish; ichakni
bakterial
flora
egallashi.
Tranzitor ichak katari.
Ichakning
tranzitor
funksional
tutilishi.
Tranzitor disbakterioz.
Qayt qilish, qusish.
Nomonand
ovqat
sababi
MIY
kasalliklari,
shartli
patogenflora
infeksiyasi.
Teri
qoplamlari
Atrof
muhitning
pastroq
haroratiga,
taktil
ta`sirotlarga,
mikroblar tushishiga
moslashish.
Oddiy eritema. Toksik
eritema.
Fiziologik
terining
qipiqlanishi.
Tranzitor disbiotsenoz.
Teri va teri osti yog‘
kletchatkasining
orttirilgan
va
noinfeksion
kasalliklari
Siydik
chiqarish
a`zolari
O‘zgargan
gemodinamika,
gormonal fon va ko‘p
suv
yo‘qotishlarga
moslashish.
Tranzitor oligouriya va
proteinuriya.
Urat
infarkti.
SHish
sindromi.
Azotemiya.
Siydik
yo‘llari infeksiyalari
Endokrin
tizimi
Tug‘ruqda
stressga
moslashish.
Fetoplatsentar
garmonlar kompleksi
va
onalik
garmonlaridan “holi
bo‘lishga”
Simpatoadrenal
tizim,
gipofiz,
buyrak
usti
bezlari, qalqonsimon va
me`da osti bezlarining
tranzitor
giperfunktsiyasi.
Qalqonmimon
oldi
Simpatoadrenal
kriz.
Buyrak
usti
bezi
etishmovchiligi.
Simtomatik
gipokal’tsiemiya,
gipomagniemiya
va
gipoglikemiya.
96
(chiqarilishiga)
moslashish.
bezining,
muddatiga
yetmay
tug‘ilganlarda
qalqonsimon
bezning
tranzitor
etishmovchiligi,
Jinsiy kriz (sut bezlari
dag‘allashuvi,
milia,
burun
shillig‘i
orborizatsiyasi,
deskvamativ
vul’vovaginit va b.)
NBS II turi. Tranzitor
gipotireodizm. Mastit.
NBS I turi.
Moddalar
almashinuvi
Tug‘ruqda stress va
gipoksemiya, boshqa
garmonal fon, gaz
almashinuvi
o‘zgarishlar
va
tug‘ilishdan
keyin
gipoksimiya,
ovqatning Yangi turi
va
hayotining
birinchi
kunlari
ochlik bilan.
Faollashtirilgan glikoliz,
glikogenoliz va lipoliz.
Tranzitor
gipoglikemiya.
Tranzitor manfiy azot
balansi.
Tranzitor
giperbilirubiniemiya,
gipokal’tsiemiya,
gipomagniemiya,
giperammoniemiya,
gipertirozinemiya.
Tranzitor tana vaznini
yo‘qotish.
Tranzitor
lipidlar
perokid
oksidlanishining
faollashuvi.
Urat
infarkti.
Tranzitor
issiqlik
balansi
buzilishlari
(gipotermiya,
gipertermiya)
Simptomatik
gipoglikemiya,
gipokal’tsiyemiya,
gipomagniemiya,
yurak etishmovchiligi,
energetik
etishmovchilik
sindromi.
Bilirubin
ensefalopatiyasi.
Tranzitor
isitma.
Talvasalar. Muddatiga
yetmay
tug‘ilgan
chaqaloqlarning “ozod
radikal
kasalligi”.
Miya shishi. Respitator
buzilishlar. Sklerema.
Gemostaz
Tug‘ruqda
qonga
tromboplastik
moddalar
tushishi
sababli
fazali
holatlar,tomirlar
devori
o‘tkazuvchanligining
Tranzitor:
faollashgan
fibrinoliz,
qon
ivish
vitamin
K-qaram
omillar etishmovchiligi,
trombotsitlarning
past
agregatson faolligi
Yangi
tug‘ilgan
chaqaloqlarning
gemorragik kasalligi.
Har
qanday
kasalliklarda
qon
oqishiga
va
trombozlarga moyillik
97
oshganligi
va
eritrotsitlar
hamda
leykotsitlar
halok
bo‘lishi bilan
Gemopoez
tizimi
Qon
yaratish
hujayralari qatlamlari
va
gemoglobin
sintezini
neonatal
davrda
fiziologik
qayta qurish.
Immunitetning
keskin
faollashuvi
sababli
limfotsitopoezning
ham faollashuvi
Eritropoezning oshishi
va neonatal davrning
o‘tish
jarayonlari
(chegaraviy holatlar).
Mielopoezning tranzitor
faollashuvi.
To‘qimalarda tranzitor
faollashgan limfotsitoliz
Giperbilirubinemiya
chegaraviy holatlarga
moyil
bo‘lgan
patologik jarayonlar
Sariqlik. Trombozlar.
Anemiya, leykopeniya,
og‘ir
infeksiyalarda
anemiyalar
va
leykomoid reaksiyalar
Immunitet
Stres gormonal fon
ta`sirida
massiv
antigen
agressiya
sababli qayta qurish
(shakllanmagan
to‘siqlarda
nosteril
sharoitlarda yashash,
laktotrof ovqatlanish)
(yo‘ldosh
orqali
gumoral
immunitet
omillari tushishining
tugashi)
Tug‘ilishning
birinchi
soati
va
kunlarida
tranzitor
immun
tanqislik.
Polimorf
yadroli
leykotsitlar,
fibronektinning tranzitor
xemotaksis tanqisligi
Faqat Yangi tug‘ilgan
chaqaloqlarga
xos
streptokokk
-
infeksiyaning
tarqoq
kechishi.
Infeksion
yoki sekin kechadigan
virusli
infeksiyalar.
Muddatiga
yetmay
tug‘ilgan
bolalarda
sepsis bo‘lishi.
98
2 – BOB. YANGI TUG‘ILGAN CHAQALOQLAR ASFIKSIYASI
HKK R 21.(R 21.0-R 21.9 )
Har yili dunyoda 40000000 chaqaloqda asfiksiya holati qayd etiladi.
Rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlarda uning uchrash chastotasi keskin
farqlanadi, ya`ni har 1000 tirik tug‘ilgan chaqaloqning 1dan 50 nafarigacha
kuzatiladi. JSST ko‘rsatmalariga ko‘ra rivojlanayotgan davlatlarda kasallanish va
o‘lim ko‘rsatkichlarinining asosiy sababi bo‘lib hisoblanadi. har yili 5000000
neonatal davrdagi o‘limning 19%i tug‘ruq vaqtidagi asfiksiyaga bog‘liq.
Yangi tug‘ilgan chaqaloqlar asfiksiyasi – yurak faoliyati saqlangan
holatda, nafas yo‘qligi yoki nomuntazam, samarasiz nafas harakatlari bilan
tavsiflanadigan sindromdir. Atamaning shartli ekanligi o‘z-o‘zidan ayon, chunki
yunonchadan tarjima qilinganda “pul’s yo‘qligi” degan ma`noni bildiradi.
Asfiksiya qonda kislorod miqdorining kamayishi, karbonat angidrid
miqdorining va metabolik asidozning kuchayishiga olib keluvchi gaz
almashinuvining buzilishidir.
Keyinchalik,
uzoq
davom
etuvchi
asfiksiya
tizimli
bosimning
pasayishi(gipotenziya) va ichki a`zolar ishemiyasiga olib keladi.
Homila ichi gipoksiyasi - perinatal o‘lim sabablari ichida etakchi o‘rinni
egallaydi. Yangi tug‘ilganlik davrida bolalarning o‘lik tug‘ilishi va o‘limga olib
keladigan patologik omillarning 60 %i antenatal davrga va atigi 20 %i tug‘ruq
davriga to‘g‘ri keladi. Surunkali homila ichi gipoksiyasi bilan kasallangan bola
uchun tug‘ruq faoliyatining asoratlari, ayniqsa noxush hisoblanib, kompensator
mexanizmlarning buzilishiga va og‘ir oqibatlarga olib keladi. Perinatal gipoksiya
homila va Yangi tug‘ilgan chaqaloqda markaziy nerv tizimi shikastlanishlarining
30 – 60 % iga sababchi hisoblanadi, bu o‘rinda patologik chetlanishlarning yuzaga
chiqish darajasi homila ichi gipoksiyasining qancha davom etganligiga va og‘irlik
darajasiga bog‘liq bo‘ladi.
Etiologiya: Anamnezga ko‘ra antenatal va intranatal davrda kuzatiladigan
patologiyalar asfiksiyaga olib keluvchi xavf omillari sifatida baholanadilar va ular
99
birlamchi reanimatsiya o‘tkazish uchun kerakli tayyorgarlik qarorini qabul qilishda
muhim ahamiyat kasb etadilar.
Asfiksiyaga olib keluvchi omillar:
1.Tug‘ruqqacha bo‘lgan omillar:
Surunkali yurak qon tomir kasalliklari;
Surunkali nafas olish tizimi kasalliklari;
Surunkali siydik-tanosil tizimi kasalliklari;
Og‘ir darajali anemiya;
Homiladorlikni III trimestridagi infeksion kasalliklari;
Qandli diabet;
Homiladorlikning 2- va 3- oyligida qon ketishi;
Homila oldi qobiqlarining vaqtidan oldin yorilishi;
Ona yoshining 16 yoshdan kichik va 35 yoshdan katta bo‘lishi;
Ko‘p homilalik homiladorlik ;
Vaqtidan o‘tib ketgan homiladorlik;
Zararli odatlar (ichish, chekish, narkotik moddalarni qabul qilish);
Uzoq kechuvchi gestozlar (4 haftadan ortiq);
Bachadonning doimo tonusda bo‘lishi;
CHaqaloqlar gemolitik kasalligi;
Kovak venaning bachadon tanasi bilan ezilishi;
Antenatal kuzatuvning yo‘qligi;
Homila anomaliyalari.
2) Intranatal omillar;
•
Tug‘ruq vaqtida kuchli qon ketishi;
•
Homilaning dumba bilan kelishi;
•
Homila oldi suvida mekoniyning bo‘lishi;
•
Anormal homila yurak tonlari;
•
Tezkor va og‘ir tug‘ruq;
•
Homila oldi suvlarining yomon hidli bo‘lishi;
100
•
CHo‘zilgan tug‘ruq;
•
Bola elkasining distotsiyasi (tug‘ruq yo‘llarida siqilib qolishi);
•
Kesar kesishi;
Akusherlik qisqichlari yoki vakuum ekstraktordan foydalanish;
Vaqtidan ilgari tug‘ruq;
CHo‘zilgan suvsiz davr;
Homilaning xavf soluvchi yurak ritmi;
Kindik qovuzlog‘ining tushib qolishi;
Yo‘ldoshning kuchishi;
Chanoq, dumbalari bilan kelishi va boshqa anamal kelishlar;
O‘tkir asfiksiyasiga intranatal omillar sababchi hisoblanadi. Biroq homilaning
barcha tizimi me`yoriy yetilishi va faoliyat ko‘rsatishini buzgan surunkali
antenatal gipoksiya fonida paydo bo‘lgan asfiksiya eng og‘ir kechadi va oqibati
noxush bo‘ladi. Lekin antenatal gipoksiya tug‘ruqda hammavaqt ham o‘tkir
asfiksiyaga olib kelavermaydi.
Homila oldi suvlarida mekoniy 15% tug‘ruq vaqtida topiladi, biroq
shunday bolalarning 100 tadan 8-10 tasi mekoniy aspiratsiyasiga yoki fetal
distressga uchraydi. O‘tkir asfiksiyada tug‘ilgan ko‘pchilik bolalarda yuqorida
sanab o‘tilgan omillar qo‘shilib keladi, lekin Yangi tug‘ilgan ko‘pchilik
chaqaloqlarni o‘tkir asfiksiyaga olib keladigan 5 ta etakchi mexanizmlar
mavjud:
1) yo‘ldoshning onalik qismi noadekvat gemoperfuziyasi (xususan, onada
har qanday giper- yoki gipotenzion sindromi);
2) onada anemiya, yurak qon-tomir va nafas etishmovchiligi bo‘lgan
taqdirda, ona qoni oksigenatsiyasining yomonlashuvi;
3) yo‘ldosh ko‘chganda gazlar almashinuvining buzilishi;
4) kindik tizimi orqali qon oqimining to‘xtashi (tugunlar, bosilish, kindik
qovuzloqlari tushishi);
5) bolaning mustaqil adekvat nafas olish imkoniyatining yo‘qligi (rivojlanish
nuqsonlari, MNS zararlanishi, onani medikamentoz davolash va b.).
101
Bolaning intranatal asfiksiya holatida tug‘ilishini ishonch bilan oldindan
bashorat qiladigan yagona diagnostik belgi mavjud emasligini qayd etib o‘tmoq
zarur. CHunonchi, homilada yurak qisqarishlari soni monitoring qilish
(kardiotokografiya) kabi keng tarqalgan usul etarlicha natija bermadi, bu
o‘tkazilgan ko‘p sonli tekshirishlarda namoyish qilindi. SHuning uchun antenatal
anamnezi hatto yaxshi bo‘lgan bola tug‘ilganda ham reanimatsion tadbirlar
o‘tkazish uchun hamma jihozlarni taxt qilib qo‘yish kerak (quyiroqqa q.).
Dostları ilə paylaş: |