1/ ekologiyanin iNKİŞaf tariXİ, MƏQSƏd və VƏZİFƏLƏRİ



Yüklə 0,65 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə34/37
tarix02.10.2023
ölçüsü0,65 Mb.
#151566
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37
Ekoloji təhlil mühazirələr

Sosial risk faktorları 
Siqaret çəkmə dünyada ən geniş yayılan vərdiş olub, ayrı-ayrı 
adamların, həm də bütövlükdə cəmiyyətin sağlamlığına zərər 
gətirir. Siqaret çəkməyə əhalinin bütün təbəqələri cəlb 
olunmuşdur, bu qadınlar və gənclər üçün daha təhlükəlidir. 
ÜST-in məlumatına görə dünyada 1,1 mlrd. adam (yer 
əhalisinin 18%-i), o cümlədən 900 mln. kişilər, 200 mln. 
qadınlar, digər məlumata görə 60% kişilər, 20% qadınlar 
siqaret çəkirlər. BMT-nin məlumatına əsasən bəşəriyyət tütün 
məmulatının alınmasına hər il 85-100 mlrd. dollar xərcləyir, 
yer kürəsinin hər bir sakini orta hesabla il ərzində min siqaret 
çəkir. 
 


İl ərzində siqaret çəkməkdən itkinin miqdarı 200 mlrd. dollar 
təşkil edir. Yer kürəsində hər beş adamdan biri bilavasitə və 
dolayı yolla orqanizmin tütünlə zəhərlənməsindən əziyyət 
çəkir. Siqaret çəkmə nəticəsində ildə orta hesabla 8,5 mln. 
adam dünyasını dəyişir. Orta hesabla siqaret çəkmə ilə 
əlaqədar insan ömrü 6-8 il qısalır. Siqaret çəkənlərin yarısı 
35-69 yaşında müxtəlif xəstəliklərə tutularaq ölməyə risk edir. 
Siqaret çəkənlərin 80%-i xroniki bronxitdən əziyyət çəkir, 
ağciyərin xərçəng xəstəliyindən ölənlərin 95%-ni həris siqaret 
çəkənlər təşkil etmişdir. Qırtlağında xərçəng xəstəliyi 
olanların 80-90%-i siqaret çəkənlər olmuşdur. Siqaret 
çəkməklə birlikdə alkoqol qəbul edənlərin qida borusunda 
xərçəng xəstəliyinin əmələ gəlmə riski siqaret çəkməyən 
adamlara nisbətən 9-12 dəfə yüksəkdir, mədədə xərçəng 
xəstəliyinin əmələ gəlməsində isə bu rəqəm 9,3 dəfə təşkil 
edir. Tütün dodaqda, ağız boşluğunda, qida borusunda
ağciyərdə xərçəng xəstəliyindən ölənlərin 60-80%-ni, xroniki 
bronxitin 75%-ni, ürək işemiyasından ölənlərin dörddə birini 
təşkil edir. 
Siqaret çəkmə gənclərin zehni və fiziki qabiliyyətlərinə mənfi 
təsir göstərir və onları impotentliyə aparır. Amerika 
tədqiqatçılarına görə siqaret çəkənlər yaxşı hazırlıqlı 
tələbələrin 17%-ni, orta hazırlıqlıların 45%, hazırlıqsızların 
59%-ni təşkil etmişdir. 
ABŞ-da hər il 100 min adamın ölümünə tütün səbəb olur. 
Avtomobillərin yarıdan çoxu külqabısız buraxılır. Bir sıra 
kompaniyalar, məsələn «Lokxid» və «Terner brodkostinq» 
siqaret çəkənləri işə götürmür. «Teksas instrument» 
kompaniyası hər siqaret çəkən işçidən ayda 10 dollar, «Yu-


xod» isə həfədə 5 dollar tutur. Vebster Qroun (Missuri ştatı) 
şəhərinin fəalları yaşı 17-ə qədər uşaq olan xüsusi evlərdə 
siqaret çəkilməsinin qadağan olunmasını təklif edirlər. 
Pensilvaniyada avtomobillərdə siqaret çəkmək qadağan 
olunmuşdur. Kaliforniyanın bir neçə şəhərində çimərlikdə 
siqaret yandırmaq qadağan edilib, Devis şəhərində isə acıq 
havada da siqaret çəkməyə icazə verilmir. San-Diyeqo 
aeroportunda binadan bir neçə metr kənarda siqaret çəkmək 
olar. 


Yüklə 0,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   37




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin