Orom og‘ushida dilrabo bu tun: Oydin zulumotda jilmayar bahor
Yüklə 3,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
(Pushkinning qizi Mariya Gartung
hayoti va o‘limi haqida) O‘lishidan avval butun dushmanlarini afv qildi... 58 YOZIQ www.ziyouz.com kutubxonasi U shoirning “otasi haqida elas-elas bo‘lsa ham xotiralari bo‘lgan” yagona avlodi bo‘lib, Pushkin halok bo‘lganida Mariya 5 yoshda, ukalari va singlisi Natasha esa juda kichkina edilar. Mariya o‘z uyida savod chiqargan va tahsil olgan. U 9 y oshidayoq olmoncha va fransuzchani yaxshi tushungan hamda bemalol gapira olgan. Keyinchalik esa nufuzli Y ekatirinski institutida ta’lim oldi, u va ukalarining bilim olishi bilan otasining pedagog do‘stlari hamisha jiddiy shug‘ullanishgan. Onasi qizaloq Mashaning shaddod bo‘lishidan xavotir olishiga qaramay , bu “chirkin o‘rdak bolasi” ulg‘aygani sari oqqushga aylana boshladi. 1852-yilning dekabrida, institutni tugatgan onlarida, Mariya Pushkin qizi xushsurat va juda oqila xonim bo‘lib y etishgandi. Unga qanchadan-qancha zodagonlar oshiq bo‘lishsa-da, Mariya Aleksandro vna juda kech – 28 yoshida turmush quradi. Uning umr y o‘ldoshi general-mayor Leonid Gartung – Moskvada imperatorning ot fermalarini boshqarardi. Ularning nikohi 17 yildan keyin f ojiali tarzda yakun topgan. 1877-yilda bosh general maslahatchisi, uni shu vazifaga ko‘targan amaldor Zanfte lebe Gartungni maxsus veksel va qimmatli qog‘ozlar o‘g‘riligida ayblay di. Shunday qilib, Leonid Nikolay evich razil amaldorlar qurboniga aylandi. Sudya qaror qilgunicha bu sharmandagarchilikdan qutqarish uchun general o‘zini hibsxona binosida otib o‘ldiradi. Gartungning cho‘ntagidan “Y aratganga ont ichamanki, hech narsa o‘g‘irlaganim y o‘q va dushmanlarimni kechirdim ”, degan yozuvli qog‘oz-xat topiladi. Sud tomonidan Gartung aybdor degan xulosaga kelinadi, ammo bu qaror endi umuman ma ’nosiz edi. Erining vafoti Mariya Aleksandro vna uchun katta zarba bo‘ldi. U qo‘shnilariga maktubida shunday yozadi: “Men bu vaziyatning boshiday oq erimning beayb ekaniga amin edim. Biz 17 yil dav omida birga yashadik, men uni yaxshi bilardim, u hamisha go‘zal xulqli va haqiqatgo‘y bo‘lishga urinardi. O‘lishidan avval butun dushmanlarini afv qildi, biroq men ularni kechirganim y o‘q, kechirmayman ham”. Mariya umrining so‘nggi daqiqalariga qadar umr y o‘ldoshiga sodiq qoldi. Oilasining avlodi yo‘qligi sabab Mariya qarindoshlari bilan yashashga majbur bo‘ldi. U bolalar tarbiyasi bilan shug‘ullanar va otasini xotirlab o‘tkazilgan har bir yig‘ilishda faol ishtirok etardi. 1880-yilda Moskvada Pushk in haykalining ochilishida ham ukalari va singlisi bilan qatnashgan. 59 adabiy-ijtimoiy jurnal www.ziyouz.com kutubxonasi rubl miqdorida bir martalik yordam puli ajratilsin; 2.Unga nima yordam zarur bo‘lsa, Xalq maorif komissarligiga murojaat qilsin. 1919-yilning 24-yan - varida o‘tkazilgan Xalq maorif komissarligining yig‘ilishida Mariya Gartungga “adabiy nashr bo‘limining hisobidan har oyda 1000 rubl miqdoridagi subsidya tayinlanishi ” qarori ham qabul qilinadi. Ba’zi ma’lumotlar Mariya Aleksandrovna bu pul mukofotini bir necha marta olgani, qolgan manbalar esa uning bu pulning qorasini ham ko‘rmagani haqida xabar beradi. Mariya Gartung 1919-yilning 7-mart sanasida ochlikdan olamdan o‘tgan degan ma’lumotlar ham saqlanib qolgan. Yolg‘iz qolgan Mariya Aleksandrovna umrining oxirigacha o‘zi ham elas- elas xotirlaydigan, ammo u uchun afsonaga aylangan Pushkinning Tversko y Bulvaridagi haykalini ziyorat qilishga kelib turgan. Yüklə 3,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|