Suleyman-m teze qxd

İncəsənət 
əbyektiv varlığın bədii surətlərlə yaradıcı şəkildə əks 
etdirilməsi, bədii yaradıcılıq fəaliyyəti, gözəl, nəfis sənətlər 
sahələrindən biridir. İncəsənət gerçəkliyin, əbyektiv aləmin insan 
şüumnda bədii əbrazlar şəklində əks əlunma formasıdır. Özünü 
incəsənətdə əks etdirən nitq mədəniyyəti insanın inkişaf səviyyəsini, 
ənun fəaliyyətinin keyfiyyət dərəcəsinin göstəricisidir. Bədii əbraz, 
tipiklik, bədii metod və ustalıq incəsənətlə bağ- 

---

İl olsa da, nitq mədəniyyəti də gözəlliyə, ülviliyə, estetik ölçüyə 
biganə qalmır, onları insanların dərk etməsinə yardımçı olur. 
İncəsənətdə məzmun və forma vəhdəti eyni dərəcədə nitq 
mədəniyyətinə də aiddir. Məzmun və forma yaradıcılıq prosesində və 
onun nəticəsi olan hər hansı bir nitqdən, mühazirə və ya çıxışdan 
ayrılmazdır. Forma və məzmun arasında uyğunluq olanda fikir 
dinləyicilərə daha tez, asan və düzgün çatır. 
Nitq mədəniyyəti ədəbiyyatla sıx bağlıdır. Ədəbi janrların - 
mənzum, epik və dramatik əsərlərin əsas xüsusiyyətlərini nəzərə 
almadan 
onları dinləyicilərə yüksək səviyyədə çatdırmaq 
qeyri-mümkündür. Əruz vəznində yazılmış qəzəli, qəsidə və ya 
məsnəvini, heca vəznində qələmə alınmış qoşma, təcnis, gəray- h, 
bayatını, sərbəst vəzndə yazılmış nəzm əsərlərini oxumaq və ya əzbər 
söyləmək natiqdən bu sahələri yaxşı bilməyi tələb edir. Belə əsərlərin 
ifadəli oxunması onların bədii dəyərini artırmaqla, belə şeir 
formalanm dinləyicilərə sevdirməyə xidmət göstərməlidir. Eləcə də 
nəsrlə dramı, faciə ilə komik əsəri, yaxud nağıl ilə oçerki, hekayə ilə 
esseni, təmsillə əfsanəni, məzhəkə ilə novellanı eyni ahənglə, eyni 
tonda, eyni intonasiya ilə oxumaq əsərin bədiiliyinə, ahəngdarlığına, 
ifadəliliyinə, 
emosionallığına 
xələl 
gətirməklə, 
onlann 
xüsusiyyətlərini də dinləyicilərə çatdırmaq natiqə müyəssər ola 
bilməz. 
Nitq mədəniyyəti