393
sosial təbəqə, sosial qrup, sinif, şəhər və kənd əhalisi, fiziki və əqli əmək
işçiləri, nəsillər, xalq, millət və bütövlükdə cəmiyyət.
Əhalinin sosial tərkibində və bütövlükdə sosial strukturda başlıca
yeri
sosial qrup tutur
. Bu anlayış ictimai fəaliyyət və ictimai münasibətlər
sistemində keyfiyyətcə bir- birindən fərqli yer tutan insanlar birliyini ifadə
edir. Məhz müəyyən sosial qrupa mənsub olması sayəsində insanlar
cəmiyyətdə özlərinin çoxtərəfli funksiyalarını daha dolğun yerinə yetirə
bilirlər. Sosial qrupa daxil olan insanlar bir neçə ümumi sosial əlamət
əsasında birləşirlər. O bütövlükdə ictimai həyatın, xüsusən də sosial siste-
min başlıca subyektlərindən biridir. Belə qruplar təkcə sırf sosial
əlamətlərə görə deyil, həm də peşə, etniki, ərazi, demoqrafik və dini
göstəriciər üzrə təşkil olunurlar. Qeyd edək ki, sosial qrupların bu növləri
bir- birindən əlahiddə deyildir, çox yaxındır. Buna görə də şəxsiyyət eyni
zamanda bir neçə sosial qrupun əlamətlərini özündə daşıya bilir. Məsələn
öz ictimai vəziyyətinə görə (əsas qrup yaradıcı əlamətə görə) fəhlə olan
hər hansı bir insan həm də əlavə olaraq çilingər, gənc, azərbaycanlı,
müsəlman və sair əlamətlərə malik olmaqla müvafiq surətdə həmin
əlamətlərə görə birləşən digər sosial qruplara da daxil olur.
Sosial qruplar bir- birindən çox müxtəlif göstəricilərə görə
fərqlənirlər. Onlardan aşağıdakılar mühüm yer tutur: ictimai əməyin
təşkilində yeri və rolu, həyat və məişət şəraiti, cəmiyyətin sosial- siyasi
həyatında, idarəçilikdə iştirak etmə səviyyəsi, təhsil və mədəniyyət
göstəriciləri, mə'nəvi fəaliyyət və şüurluluq dərəcəsi, ictimai psixologiya
səviyyəsi.
Dostları ilə paylaş: