Dərslik azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təsdiq edilmi şdir. Baki 2001


Ziyalılar yüksək peşə göstəricilərinə və təhsil səviyyəsinə malik



Yüklə 3,75 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə440/635
tarix13.12.2023
ölçüsü3,75 Mb.
#175262
növüDərs
1   ...   436   437   438   439   440   441   442   443   ...   635
Zeynaddin Haciyev-Fəlsəfə

Ziyalılar yüksək peşə göstəricilərinə və təhsil səviyyəsinə malik 
olan sosial təbəqədir.
Buna görə də o cəmiyyətin əsas intellektual 
potensialını ifadə edir. 
Qeyd edək ki, ziyalılar (diplomlu mütəxəssislər) əqli əmək 
işçilərinin əsas kütləsini təşkil edir. Lakin sonuncu daha geniş məzmuna 
malikdir. Onun tərkibinə yüksək ixtisaslı ziyalılar ilə yanaşı əqli əməyin 
nisbətən sadə xarakter daşıyan sahələrində məşğul olan qulluqçular da 
daxildir. 
Quldarlıq cəmiyyətində, xüsusən də feodalizmdə sosial struktur 
özünün silki xarakteri ilə səciyyələnir. Silk dedikdə elə insan qrupları 
nəzərdə tutulur ki, onların cəmiyyətdə müxtəlif iqtisadi və hüquqi 
vəziyyəti yuridik qanunlar vasitəsilə təsbit olunur. Məsələn, quldarlıq 
dövründə azad vətəndaşlar arasında müxtəlif üstünlüklərə malik olan 
qruplar seçilirdi (Afinada tam hüquqlu vətəndaşlar, Romada patrisilər və 
sair). Feodalizm cəmiyyətində isə zadəganlar və dini kahinlər yüksək 
silklər hesab olunurdu. Üçüncü silkə isə heç bir imtiyaza malik olmayan 
qruplar (məsələn kəndlilər və sənətkarlar) daxil edilirdi. Vətəndaşların 
silki mənsubiyyəti irsən keçirdi. Bir silkdən digərinə keçməyə demək olar 
ki, yol verilmirdi. Buna görə də silki quruluş qapalı xarakter daşıyırdı. Ən 
çox əlahiddəliyi və qapalılığı ilə kasta (portuqaliya dilində- qəbilə, nəsil 
deməkdir) quruluşu seçilir. Qədim Hindistanda bu geniş yayılmışdı 
(brəhmənlər, kşatrilər, veyşlər və şudralar). Ilk dövrlərdə hər bir kastanın 
peşəsi dəyişməz hesab olunurdu. Məsələn, kahinlər (brəhmənlər) kastası 
öz sirlərini başqa insanlardan çox möhkəm şəkildə gizlədirdilər. Onlar 
həm də böyük üstünlüklərə malik idilər. 
Feodalizm 
cəmiyyətində 
kastalar 
arasındakı 
fərqlərin 
saxlanılmasında dini adətlər, vərdişlər və ən'ənələr mühüm rol oynayırdı. 
Kapitalizm quruluşunun yaranması prosesində əhalinin silklərə və kastala-
ra bölünməsi tədricən öz əhəmiyyətini itirməyə başladı. Bu cəmiyyət 
möhkəmləndikdən sonra sosial strukturun elementləri xeyli dərəcədə 
sadələşdi. Burada fəhlələr, kapitalistlər, kəndlilər (bunlar bütün ölkələr 
üçün o qədər də səciyyəvi deyildir) və ziyalılar təbəqəsi əsas yeri tutdu. 

Yüklə 3,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   436   437   438   439   440   441   442   443   ...   635




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin