452
yiyələnməklə də yaşamaq mümkündür. Lakin yalnız yüksək ixtisaslı
mütəxəssis olmaqla nəzərə şüura yiyələnərək adi gündəlik şüura malik
olmadan keçinmək mümkün deyildir. Sonra, adi şüur nəzəri şüura nisbətən
gerçəkliyə, onun rəngarəng axarına daha yaxın olduğu üçün konkret
şəraiti, ona xas olan bütün təfərrüatı və incəlikləri daha dolğun əks etdirir.
O elə bir zəngin mənbədir ki, xüsusi elmlər, fəlsəfə və incəsənət özü ilk
məzmununu buradan götürür.
Real həyatda adi və nəzəri şüur bir- birilə qovuşuq şəkildə çıxış
edir. Yalnız fəlsəfi təhlil prosesində onlar bir- birindən ayrılmış şəkildə
götürülür. Bu iki şüur səviyyəsi bir- birini əvəz etmir. Onlar qarşılıqlı
tə
'
sirdə mövcuddurlar. Belə ki, nəzəri şüur adi şüura tə
'
sir edərək onun
formasını dəyişdirir, elmi- mədəni səviyyəsini yüksəldir. Bununla belə
nəzəri biliklər nə qədər yüksək olsa da, gündəlik həyatda adi şüur öz
zəruriliyini itirmir. O sosial həyatı və təbiət hadisələrini müzakirə edir və
müəyyən mühakimələr yürüdür. Doğrudur bu mühakimələr heç də həmişə
ədalətli və düzgün olmur. Çünki adi şüurun gəldiyi nəticələr empirik
səviyyəli ümumiləşdirmələrin və metafizik yanaşmanın məhdudluğundan
azad deyildir.
Beləliklə, ictimai şüurun
Dostları ilə paylaş: