Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълими вазирлиги

Nazorat tartibida ish yuritish. 
O`zbekiston Respublikasi xo`jalik sudlarining qo-nuniy kuchga 
kirgan hal qiluv qarorlari va qarorlari ushbu Kodeksning 193-moddasida 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ko`rsatilgan mansabdor shaxs-larning protestlari bo`yicha nazorat tartibida 
qayta ko`-rilishi mumkin. O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudi 
Rayosatining qarorlari bundan mustasno. 
Xo`jalik sudining hal qiluv qarorlari va qarorlarini nazorat tartibida 
qayta ko`rib chiqish sud hujjatlarini qayta ko`rib chiqish bo`yicha ish 
yuritishning bir turi bo`lib hisoblanadi. Apellyasiya va kassasiya tartibida 
ish yuri-tishdan farq qilgan holda, nazorat tartibida qayta ko`rib chiqishda 
ishda ishtirok etuvchi shaxslar sud-nazorat organi faoliyatini qo`zgatish 
huquqiga ega emaslar.
Sud ishlarini yuritishning mazkur bosqichida sud hujjatlarining 
qonuniyligi va asosliligini qo`shimcha ravishda tekshirish hamda yo`l 
qo`yilgan sud xatolarini tu-zatish imkoniyati taminlanadi. Bundan tashqari, 
sud ama-liyotini qonunga to`la muvofiq holda yo`naltirish, zarur holatlarda 
sud amaliyotiga tuzatish kiritish, moddiy va prosessual huquq normalariga 
qatiy va og`ishmasdan rioya etilishini hamda xo`jalik sudlari tomonidan 
qonunni bir xilda va to`g`ri qo`llanishini taminlash nazorat tartibida qayta 
ko`rib chiqish institutining muhim vazifasi bo`lib hisoblanadi. 
Xo`jalik sudlarining apellyasiya va kassasiya ins-tansiyalarida 
chiqarilgan qarorlari ham nazorat tartibida qayta ko`rilishi mumkin. Oliy 
xo`jalik sudi Rayosatining qarorlarigina nazorat tartibida qayta ko`rib 
chiqish ob-yekti bo`la olmaydi. 
Xo`jalik sudlarining qonuniy kuchga kirgan ajrimlari esa qonunda 
ular ustidan shikoyat qilish nazarda tutilgan, shuningdek ular ishning 
kelgusidagi harakatiga to`sqinlik qilgan hollarda, hal qiluv qarorida 
alohida nazorat tartibida qayta ko`rilishi mumkin (XPKning 203-mod-
dasi). 
Qonun sud 
hujjatlarini 
faqatgina XPKning 193-moddasida 
ko`rsatilgan mansabdor shaxslarning protestlari bo`yicha nazorat tartibida 
qayta ko`rilishi mumkinligini belgilaydi. Shunga ko`ra, xo`jalik sudiga sud 
hujjatini nazorat tartibida qayta ko`rilishi yuzasidan kelib tusha-digan 
arizalar nazorat instansiyasida ish qo`zg`atilishi uchun prosessual vosita 
bo`lib hisoblanmaydi. Bunday ari-zalar mansabdor shaxs tomonidan 
nazorat tartibida protest keltirish uchun asoslar mavjudligini aniqlash 
maqsadida ko`rib chiqiladi. 
O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudining Raisi va uning 
o`rinbosarlari, O`zbekiston Respublikasi Bosh prokurori va uning 
o`rinbosarlari O`zbekiston Respub-likasining har qanday xo`jalik sudining 
qonuniy kuchga kirgan hal qiluv qarorlari va qarorlari ustidan protest 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

keltirishga haqli. O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudi Rayosatining 
qarorlari bundan mustasno. 
O`zbekiston Respublikasining «Sudlar to`g`risida»gi qonuni Oliy 
xo`jalik sudiga xo`jalik sudlari sudlov faoliyati ustidan nazorat qilish 
huquqini berib, Oliy xo`jalik sudi Raisi va uning o`rinbosarlarini 
O`zbekiston Respublikasi xo`jalik sudlarining hal qiluv qarorlari, ajrimlari 
va qarorlari ustidan protest keltirishga vakolatlagan. O`zbekiston 
Respublikasining «Prokuratura to`g`risida»gi qonuni prokurorning ishlarni 
sudda ko`-rilishidagi vakolatlari qatorida sudning qonuniy kuchga kirgan 
hal qiluv qarorlari, hukmlari, ajrimlari va qa-rorlari ustidan protest 
keltirish huquqini nazarda tut-gan. Protest keltirish tartibi XPKda 
belgilangan. 
O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudining Rayo-sati barcha 
xo`jalik sudlarining hal qiluv qarorlari va qarorlari ustidan keltirilgan 
protestlar bo`yicha ishlarni nazorat tartibida ko`radi. 
Xo`jalik sudlari tizimida faqat bitta sud nazorat organi – O`zbekiston 
Respublikasi Oliy xo`jalik sudining Rayosati faoliyat ko`rsatadi. Faqat 
ushbu organ xo`jalik sudlarining hal qiluv qarorlari va qarorlari ustidan 
nazorat tartibida keltirilgan protestlar bo`yicha ishlarni ko`rib chiqishga 
haqlidir. 
«Sudlar to`g`risida»gi qonunga muvofiq Oliy xo`jalik sudi Rayosati 
Oliy xo`jalik sudi sudyalari orasidan, Oliy xo`jalik sudi Plenumi 
belgilagan miqdorda tashkil eti-ladi. 
Oliy xo`jalik sudi Raisi, uning birinchi o`rinbosari, o`rinbosarlari 
mansablariga ko`ra Rayosat tarkibiga ki-radilar. 
Protest keltirish uchun asoslar mavjud bo`lganda, shu jumladan ishda 
ishtirok etuvchi shaxsning arizasi munosabati bilan qonunda ko`rsatilgan 
mansabdor shaxs pro-test keltiradi va uni ish bilan birga O`zbekiston Res-
publikasi Oliy xo`jalik sudi Rayosatiga yuboradi. Xo`jalik sudining 
qonuniy kuchga kirgan hal qiluv qarori, qaroriga protest keltirish 
to`g`risidagi ariza ish ko`rilgandan keyin apellyasiya yoki kassasiya 
instansiyasi sudiga berilishi mumkin. Protest keltirish uchun asoslar 
yo`qligi to`g`risida ariza bergan shaxs xabardor qilinadi. 
Ishni nazorat tartibida ko`rishda O`zbekiston Respublikasining Bosh 
Prokurori yoki uning o`rinbosari ish-tirok etib, o`zi keltirgan protestni 
quvvatlaydi yoki O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudi Raisi yoki 
uning o`rinbosari keltirgan protest bo`yicha ko`rilayotgan ish yuzasidan 
xulosa beradi. 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

O`zbekiston Respublikasi Oliy xo`jalik sudining Rayo-sati ishni 
nazorat tartibida ko`rib: 
xo`jalik sudining hal qiluv qarorini, qarorini o`zgarishsiz, protestni 
esa qanoatlantirmasdan qoldirishga; 
hal qiluv qarorini, qarorni to`la yoki qisman bekor qilib, ishni 
yangidan ko`rish uchun yuborishga; 
hal qiluv qarorini, qarorni o`zgartirib yoki bekor qilib, ishni yangidan 
ko`rishga yubormasdan yangi qaror qabul qilishga; 
hal qiluv qarorini, qarorni to`la yoki qisman bekor qilib, ish 
yuritishni tugatishga yoxud davoni to`la yoki qisman ko`rmasdan 
qoldirishga; 
ish bo`yicha ilgari qabul qilingan hal qiluv qarorlari yoki qarorlardan 
birini kuchda qoldirishga haqli. 
Agar Oliy xo`jalik sudi Rayosati hal qiluv qarori (qaror) qonuniy va 
asosli, protest vajlari esa ahamiyatsiz degan xulosaga kelsa, xo`jalik 
sudining hal qiluv qarorini (qarorni) o`zgarishsiz, protestni esa 
qanoatlantirmasdan qoldiradi.
Qaror hozir bo`lgan Rayosat azolarining ko`pchiligini ochiq ovoz 
berishi bilan qabul qilinadi. 
Qaror Oliy xo`jalik sudi Raisi tomonidan, uning yo`qligida esa 
Raisning vazifasini bajaruvchi tomonidan imzolanadi. Qaror qabul 
qilingan paytdan boshlab qonuniy kuchga kiradi va uning ustidan shikoyat 
keltirilmaydi.